Júma, 26 Sәuir 2024
Arylu 2439 7 pikir 10 Qazan, 2022 saghat 12:35

Ákim bolghym keledi. Arhiymedten qay jerim kem?!

IYә, jasyrmaymyn, әkim bolghym keledi. Kez-kelgen oblystyn. Astana men Almaty shaharlaryn bersender de renjimeymin. Degenmen, maghan jaqsy bir oblysty, dúrysy Qostanay oblysyn bersender, alghystan basqa aitarym joq.

Nege deysizder ghoy. Qúpiyalap aitayyn. Maghan eng birinshi osyndaghy Arhiymed demalatyn (búl ejelgi grek ghalymy emes, osyndaghy oblystyng әkimi. Sirә, әkesi ol ghalym bolmasa da oblys әkimi bolatyndyghyn sәby kezinde-aq bilse kerek) ózi qaraghayly orman ishinde ornalasqan, aumaghy at shaptyrym, ishinde ne kerekting bәri bar ýlken reziydensiyasy únaydy. Sosyn әriyne әkimning 2 million tengelik jalaqysy da taqiyama tar kelmeytin shyghar. Al eng bastysy, neni býldirseng de eshtenege jauap bermeysin, senen eshkimning de «búl qalay» dep sypayy súrauyna da dәti barmaydy. Sondyqtan da úiqyng tynysh, tәbeting jaqsy. Aldaghyny oilap, basyndy qatyrmaysyn.

Mәselen, ótkende osyndaghy Amanqaraghay orman alqabynda alapat órt shyghyp, 43 myng gektar alqap jaramsyz bolyp qalyp, 100 birdey ýy jalyngha oranyp, talay jandar baspanasyz qalyp, qarapayym júrt qanghyp keter kýy keshkende Arekenning múrtyn balta shapqan joq. Osynda asyghys-ýsigis jetken Memleket basshysy búghan qaharyn tókpek týgili, tipti, eskertu de jasaghan joq. Beyne bir búl apat Qostanayda emes, jyraq bir jerde bolghanday.

Toqaev órtten zardap shekkenderge tez arada ýy salyp beruge saltanatty týrde uәde etti. Uәde bergen eken, ózi oryndasyn, búl jerde Arhiymedting qanday qatysy bar. Ákimning ózge de sharuasy jetedi. Múny bir deniz.

Ótkende Qostanayda byltyr ghana 4,5 millard tengege salghan múz sarayynyng biyl paydalanugha jaramsyz ekeni bayqalyp, isten shyghyp qaldy. Búl jerde Arhiymedke bireu birdene degen joq. Arhiymed ýshin 4-5 milliard tenge degen ne tәiiri? Sony da sóz etip. Qazaq degen kóre almaytyn halyq emes pe, kór-jerdi әngime etip. Áu, Aqorda jaqtan tyrs etken dybys shyqqan joq qoy. Nemene, sonsha dýrligip?

Osy jurnalist degendering de tynysh jýrmeydi. Ótkende «31-arna» degennen Qostanay oblysyn múndaghy enbek etetinderding jalaqylarynyng eng tómengi dengeyindegi ónirlerding qataryna qosyp qoyypty. Onysymen túrmay, «múnday jaghdayda qazaqtardy soltýstik oblystargha qalay kóshiremiz» dep pәlsapa soghatyndyghyn qaytersin. Osy júrt pәle izdemese, jýre almaydy-au, deymin.

Au, jaqynda ghana osynda Ýkimet basshysy Álihan Smayylov әdeyi at basyn tirep, Toqaevtyng tapsyrmasynyng qalay oryndalyp jatqandyghyn kóruge kelip ketti emes pe? Osy mәseleni aitsa qayda qaldy? Kim auzyna qaqpaq qoyypty?
Qoy aghayyn, ne bolsa, sony sóz etpey. Arhiymedting úiqysy búzylady. Ol elimizge asa qajet kadr. Osynda әkim bolyp, mine, baqanday segiz jyl otyrdy. Qajet bolsa, taghy da segiz jyl otyrady. Rejisen, kóship ket! Anau Qorghanys ministri aitpaqshy.

Aytsa, aitqannyng auzy jaman. Degenmen, ýnsiz qalugha bolmaytyn bir jaytqa toqtalyp ótpesem, әngimemizding ayaqtalmay qalatyn týri bar. Ol mynau. Osy Qostanay qalasynda oblystyq balalar aurhanasy degen jaqsy bir ghimarat bar. Alayda mine, eki jyl boldy, ony «qatyryp jóndep, shaqalaqtardyng emdeluine asa qolayly jaghday tughyzamyz» dep jedel qarqynmen bastalghan kýrdeli jóndeu júmysy mýldem toqtap túr. Óitkeni osyndaghy auruhana basshylyghy neshe týrli syltaumen merdigerlerding ayaghyna túsau bolyp otyr. Arnayy ekonomikalyq sottyng sudiyasy bar júmysyn jinap qoyyp, obiektining basyna baryp, mәn-jaymen ózi tanysyp, kinә tek qana bas dәrigerding qyzmetin atqarushynyng kinәsinen ekendigin anyqtap, jóndeu júmysyn jedel ayaqtau kerektigin aityp, ýkim shyghardy. Alayda ony qúlaghyna qystyrghan auruhana basshylyghy da, oghan baqylau jasaytyn oblystyq densaulyq basqarmasy da joq. Al endi osyndaghy ata-analar nәrestelerin emdeytin oryn taba almay, sendelip jýrgendigi eshkimning de oiyna kirip shyqpaydy. Endi osyny da Arhiymed sheshui kerek pe? Au, onyng basqa da joghary jaqqa kózge týsuge jaramdy ýlken-ýlken isteri bar emes pe? Osynday kór-jerdi sóz qylyp. Búl júrt erikken sarttyng ermegin istemese, ishteri auyrady ghoy deymin. Taghy da aitamyn, onyng mazasyn almandar. Sender saylaghan joqsyndar, endeshe senderge esep beruge mindetti emes. Neujeli, osyny týsinu qiyn.

Mine, bizdegi jaghday osynday.

Al men әkim bolam dep әli armandap jýrmin. Álde qashpaghan siyrdyng uyzynan dәmelimin be? Álde, mýmkin, Kemelúlynyng kózine týsip qalarmyn. Alda saylau da kele jatyr degendey. Kim bilipti, ýmitsiz anau kisi ghoy, ózdering bilesinder. Áytpese, meni birauyzdan saylap jiberindershi. Nelering ketedi. Nazarbaev otyz jyl boyy omalyp otyrdy ghoy. Otyz jyl oryntaghynan aiyrylmady. Onyng qasynda, oibay-au, men kýnәsiz perishtemin ghoy. Ákim bolghasyn búzylyp ketpesem. Aldymen kórip alayyqshy. Al, kettim!

Aytpaqshy, jaqsy janalyq ta bar. Órtten zardap shekkenderge Qúday qarasqan sekildi. Óitkeni mine, eki aidan beri Qostanayda búryn-sondy bolmaghan jangha jayly jaymashuaq kýnder ornap túr. Osynyng arqasynda jәne baspana salugha tartylghan qúrylys kompaniyalarynyng jedel de sapaly júmystarynyng nәtiyjesinde túrmysqa asa qolayly jýzge tarta ýiding bituine azghantay ghana qaldy. «Jyrtyq ýiding qúdayy bar» degen osy da.

Jaybergen Bolatov

Abai.kz

7 pikir