Oqu jyly bastalysymen respublikadaghy joghary jәne kәsiby oqu oryndaryna studentter aghylyp kele bastaydy. Olardyng uayymy da, bas auruy da – jataqhana alu mәselesi. Ásirese, elimizdegi tanymal joghary oqu oryndary ornalasqan iri qala Almaty studentterding kóp jinalatyn mekenine ainalghan.

Qala әkimi Erbolat Dosaevtyng aituynsha, Almatynyng ózinde 14-35 jas aralyghyndaghy 700 mynday adam adam túrady. Búl shahar túrghyndarynyng 37 payyzy eken. Elimizdegi studentterding 30 payyzy Almatyda oqidy. Sondyqtan Almaty jastar men studentterding qalasy. Al, mektep qabyrghasynen endi ghana týlep úshqan jas talapkerge sabaghyna qinalmay baryp-kelu ýshin, ýlgerimi joghary bolu ýshin túratyn jayly oryn kerek. Byltyrghy oqu jylynda jataqhana tapshylyghy 32 myng oryndy qúraghan. Almatynyng 36 joghary oqu ornynda 182 myng student oqyghan. Onyng ishindegi 112 myng bilim alushy basqa ónirlerden kelgen. Al, biyl oqu granttarynyng kóptep bólinuine qaray ózge aimaqtardan keletin talapkerler sany 125 myngha deyin artuy mýmkin. Osyghan oray Almatynyng tórt joghary oqu ornynyng janynan jataqhana salu josparlanghan.  L. B. Goncharov atyndaghy Qazaq avtomobili-jol instituty jataqhana qúrylysyna kirisse, QazÚU, Abay atyndaghy QazÚPU men HATU jataqhana salugha dayyndyq jýrgizip jatyr. Ákim Erbolat Dosaev uniyversiytetterge qúrylys júmysyn jedeldetudi tapsyrdy.

Ghylym jәne joghary bilim viyse-ministri Talghat Eshenqúlovtyng mәlimdeuinshe, jana oqu jylynda respublika boyynsha 89 myng studentke jataqhanada oryn jetispeytini anyqtaldy. Ásirese Almaty men Núr-Súltan qalalarynda jataqhana tapshylyghy qatty bayqalady. Almatyda 37 myngha juyq studentke túratyn jer kerek bolsa, elordada 14 myng studentke jataqhana qajet. Atap aitqanda:

Ál-Faraby atyndaghy Qazaq últtyq uniyversiytetinde 15 122 oryn; Qazaq últtyq qyzdar pedagogikalyq uniyversiytetinde 4 500 oryn; Abay atyndaghy Qazaq últtyq pedagogikalyq uniyversiytetinde  4 000 oryn; Qanysh Sәtpaev atyndaghy Qazaq últtyq tehnikalyq zertteu uniyversiytetinde 3 000 oryn; Lev Gumiylev atyndaghy Euraziyalyq últtyq uniyversiytetinde 5 000 oryn jetispeydi.

«Student jastardyng ómir sýru jaghdayyn jaqsartu ýshin 2018 jyldan bastap jana jataqhanalar salynyp jatyr. Osy bastamany iske asyru bastalghannan beri 20 JOO-da 700-den astam tósek-oryngha arnalghan 93 nysan, onyng ishinde 2022 jyly 1470 tósek-oryngha arnalghan 6 nysan paydalanugha berildi», – deydi viyse-ministr Talghat Eshenqúlov.

Mәseleni birjaqty etu ýshin qazirgi tanda әrtýrli sheshimder qarastyrylyp jatyr. Osyghan baylanysty QR Ghylym jәne joghary bilim ministri Sayasat Núrbek jataqhana tapshylyghyn sheshetin ontayly úsynystar kótergen bolatyn.

«Birinshiden, qazirgi tanda «Qarjy ortalyghy» AQ jeke investorlarmen júmys isteytin qarjy operatory bolyp sanalady. Biraq, jeke investorlar qazir jataqhanalar salu mәselesine kýmәnmen qaraydy. Qúrylys materialdarynyng baghasy ósip ketti, «Qarjy ortalyghynyn» sharttary da inflyasiyany kózge alghanda qolayly emes. Biz «Qarjy ortalyghymen» birneshe shartty ózgertip jatyrmyz. Mindettemelerdi 8 jyldan 6 jylgha qysqartamyz. Aylyq kórsetkishterdi kóteremiz, búl – Qarjy ministrligimen pysyqtaytyn sharua.

Ekinshiden, qazirgi tanda әl-Faraby atyndaghy Qazaq últtyq uniyversiytetining jaqsy bir ýlgisi bar. Almatyda ornalasqan jeke qonaqýiler men hostelderdi jinap, olarmen arnayy kelisimshartqa otyryp jatyr. Qonaqýiler men hostelderge de ynghayly. Biz mindetti týrde olargha 100 payyzdyq tapsyrys beremiz. Olarmen qarjy modelideri de týzeledi. Osy jobany biz qazir býkil ónirlik uniyversiytettermen pysyqtaymyz.

Ýshinshiden, әriyne, jeke investorlarsyz búl mәsele tolyqqandy sheshilmeydi. Sondyqtan, iri-iri qúrylys kompaniyalarymen, ónirlik qúrylys kompaniyalarymen jeke-jeke júmys isteymiz. Memleket-jekemenshik әriptestigi ayasynda, basqa da sharttar arqyly ónirlik uniyversiyettermen birigip jataqhanalar qúrylysyn qolgha alamyz», - dedi ministr.

Qazirgi tanda ministr Sayasat Núrbekting úsynysy boyynsha, Almatyda joghary oqu oryndarymen yntymaqtastyqqa dayyn hostelderdi, qonaq ýilerdi, jeke jataqhanalardy izdeu turaly sheshim qabyldandy. Sonday-aq biyl Qarjy ortalyghynyng jobasymen Almatyda 3 joghary oqu orny aumaghynda qúrylysy jýrip jatqan jataqhanalar paydalanugha beriledi. Qarjy ortalyghy úiymdastyrghan jobanyng arqasynda elimizde 2019 jyly 9 myng 166 oryndyq 10 jataqhana, 2020 jyly 20 myng 266 studentke arnalghan 75 jataqhana, byltyr 30 myng 630 oryngha arnalghan 124 studentter ýii salynghan bolatyn.

Abai.kz