Jeksenbi, 28 Sәuir 2024
Biylik 2831 0 pikir 26 Mamyr, 2022 saghat 12:44

Qazaq-qyrghyz qatynasy: Toqaev Bishkekte

Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaev Qyrghyzstan preziydenti Sadyr Japarovtyng resmy shaqyrtuy boyynsha Qyrghyzstangha bardy. Búl bauyrlas memleketter ýshin manyzdy mәselelerdi talqylau maqsatyndy úiymdastyryldy. 

Qazaqstan men Qyrghyzstan kórshiles memleket bolghandyqtan mәselelerdi der kezinde retteu manyzdy. Álemdegi geosayasy ahual da eki elge birdey әser etetini aidan anyq. Qazaqstan men Qyrghyzstan Euraziyalyq Ekonomikalyq Odaq jәne ÚQShÚ úiymdaryna mýshe. Demek, Reseyding Ukrainagha әskery agressiyasy men órkeniyetti әlemning qarsy sanksiya týrindegi reaksiyasy sózsiz atalmysh elderge de keri әserin tiygizude.

Qazaqstan aumaghyna tauar týrlerining basym kópshilgi Resey arqyly kirui jәne Reseyden soghysqa baylanysty Batys elderining jetekshi kompaniyalary men jetkizushilerining ketui naryqtaghy birqatar tauar baghasyn qymbattatty. Qazaqstan logistikalyq joldardy izdeude. Áriyne búl rette sarapshylar Qytay arqyly tauar jetkizudi úlghaytu kerektigin aituda. Qazaqstan men Qytay arasyndaghy shekaranyng mýmkindigi mol, al eger oghan Qyrghyzstan arqyly tauar tasudy úlghaytsa, onda uaqyt pen bagha jaghynan әldeqayda tiyimdi bolmaq.

Qyrghyzstan ýshin Reseyding Ukrainagha agressiyasy auyr tiide. Resey naryghynda júmys isteytin myndaghan qyrghyzstandyq enbek migranttarynyng tabysy azayghan. Búl olardyng basqa naryqqa ketuine sebepker boluda. Birinshi baghyt Qazaqstan ekeni anyq. Sondyqtan eki el arasyndaghy migrasiyalyq mәseleni de talqylau manyzdy.

Songhy uaqytta eki el arasynda shekarada jýk kólikterining qantarylyp kezekte úzaq túruy jiyiledi. Qazaqstan tarapy tekseristi úzaq jýrgizedi, al Qyrghyzstan shekaradan ótkizuge baylanysty qújattardy dúrys rәsimdemeydi. Búl shekarada jýk kólikterining túryp qaluyna sebepker boluda. Atalmysh sapar barysynda osy mәseleni tolyqqandy retteu de iske asady dep kýtilude.

Qazaqstan ýshin eng manyzdy mәselening biri su bolyp tabylady. Ortalyq Aziyada su kózine bay eki el bar. Ol Qyrghyzstan men Tәjikstan. Sondyqtan da Qazaqstan tarapy Qyrghyzstanmen su mәselesin de talqylap, tiyimdi sheshimder izdeytini anyq. Búl egistik nauqan bastalghan sәtte tipti ózektiligi artatyn mәsele.

Osy rette resmy kezdesuler bastalyp ta ketti. Qazaqstan Preziydenti bauyrlas Qyrghyz Respublikasyna resmy saparmen keluge shaqyrghany ýshin Sadyr Japarovqa rizashylyghyn bildirdi.

"Men Sizding shaqyruynyzdy zor rizashylyqpen qabyl aldym. Búl sapardyng mәni erekshe. Osy manyzdy sapar elderimizding arasyndaghy yntymaqtastyqtyng odan әri damuyna zor serpin beretini sózsiz. Sonyng arqasynda strategiyalyq seriktestigimiz de nyghaya týspek. Qyrghyzstan – Qazaqstangha barlyq jaghynan eng jaqyn el. Ony kýmәnsiz aitugha bolady. Biyl eki elding diplomatiyalyq qatynas ornatqanyna 30 jyl tolyp otyr. Osy kezende yntymaqtastyq ayasy barynsha keneyip, dostyghymyz nyghaya týsti. Biz barlyq dengeyde ózara senimge negizdelgen sayasy dialog ornattyq. Memleketaralyq, parlamentaralyq jәne ýkimetaralyq kenesterimiz bar. Sonday-aq, Syrtqy ister ministrlikteri yqpaldasa júmys atqaruda. Qazaqstan tek Qyrghyz elimen osynday tyghyz baylanys ornatqanyn erekshe atap ótkim keledi," – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Sadyr Japarov ózining shaqyruyn qabyl alyp, Qyrghyzstangha resmy saparmen kelgeni ýshin Qasym-Jomart Toqaevqa alghys aityp, Qazaqstan Preziydentining búl sapary eki el arasyndaghy yntymaqtastyqqa tyng serpin beretinin atap ótti.

"Biz – yntymaqtastyghy jarasqan bauyrlas eldermiz. Eki el arasynda, tipti ónirlerimizding dengeyinde de eshqanday týsinbestik bolghan emes. Tolyqtay dostyq ruhta birge damyp kelemiz", – dedi Qyrghyzstan Preziydenti.

Memleketter basshylary búdan keyin sayasi, sauda-ekonomikalyq jәne mәdeniy-gumanitarlyq salalardy keneytuge erekshe kónil bóle otyryp, qazaq-qyrghyz strategiyalyq seriktestigining auqymdy mәselelerin talqylady. Sonymen qatar aimaqtyq kýn tәrtibindegi problemalar qarastyryldy.

Qaztay Janerke Jandosqyzy

Abai.kz

0 pikir