Senbi, 18 Mamyr 2024
46 - sóz 3599 4 pikir 14 Qarasha, 2018 saghat 15:12

"Bireuin soyyp, ýsheuin aman alyp qalayyq..."

Tórteuin teng óltiremiz be? Odanda bireuin soyyp, ýsheuin aman alyp qalayyq. - dep kepken aghashtyng qabyghynday shytynay jarylghan ernin jalap alyp, qynyndaghy kezdigine qol jýgiritti.
...Kýn shyghysty betke alyp jan saughalaghap ýrke kóshken elden qalyp qalghan bir ýili jan ilbip basyp ilgerley berdi. Ata qonysynan shyqqaly, mine, bir apta. Beli býgilip, qabyrghasy sógilgen qarasha halyqtyng mún-zaryna egile ýn qosqanday qazan aiynyng da qabaghy týsuli. Ýielmeli-sýielmeli tórt balasyn jetektep jayau bosqan beybaqtardyng azyghy tausylghaly eki kýn. Qap týbindegi nannyng qoqymyn sanap terip ashtyqtan shyryldaghan tórt balasyyng auzyna salyp, búldyr belesti betke alyp keledi. Emshektegisi men jasy ýshten endi asqan eki balasyn qúshaqtaryna alyp, segizden endi asqan estiyaryna tete alty jastaghy eki balasyn jetektep keledi. Eki kýnnen beri nәr syzbaghan ata-ananyng kózi shýnireyip, jaghy sualghan. IYekteri tómen tartyp qushiya sozylghan. Óleusiregen әlsiz janarlaryn ata-anasyna tigip eki bala ilby ayandaydy. Nәr syzbaghan anasynyng sýti tartylyp, shandyr tartqan emshegin emine sorghanymen týk shyqpaydy. Qyzyl iyegimen emshek ýrpin sozghylay tisteleydi. Ashtyqtan jylay-jylay dauysy da qarlyghyp óshken. Kómeyinen qyryl ghana shyghady.........
Qara sudy qatyq qylghaly taghy eki kýn. Balalardan әl ketken. Adam jany múnshama siri bolar ma? Dýniyening tozaghy - qaghanaghyndy jaryp shyqqan balalaryng kóz aldynda solyp, semip bara jatqany. Aqyretting tozaghy da búghan teng kelmes.....
Bir emes, tórt qúlynynyng kóz aldynda solyp bara jatqany janyna batyp, kózi qarauytqan әke kepken aghashtyng qabyghynday shytynay jarylghan erinin jalap alyp: - Tórteuin teng óltiremiz be? Onanda bireuin soyyp, ýsheuin aman alyp qalayyq. Emshektegisi el qataryna qosylmas, sony soyayyq. - dep sharasyzdan әielining qúlaghyna sybyrlady. Búny estigen sheshe bayqús sәulesi sóneyin degen qos janaryn baghjang etkizip bir qarady da, qúndaqtaghy balasyn qúshaghyna qysa týsip qybylagha qarap býk týsip otyra ketti. Jýzining qyzyly ketip, erni kógerip sýldesi ghana qalghan sәbiyine qarap anyrap túryp jylady-ay. IYegi dirildep, eki iyghy selkildep sәbiyin qúshty. Taram-taram aqqan jas súlyq jatqan sәby betine tamshylady, ernine tamghan jylymyq jasty qonyr ónezdelgen kishkene tilimen bolymsyz qimyldap jalaghan boldy sәbiy.
- Tar qúrsaghymdy kenitip, tas emshegimdi jibitip, omyrtqamdy ýzip ómirge alyp kelgen balapandarymdy kóz aldymda alghansha, mening janymdy nege almadyng qúday??? ... Shúnaq qúday! Kelte qúday!Eniregen elim, ezilgen erimdi kórsetkening azday, qúlyndarymnyng qyrylghanyn kórseteyin deding be qúday?........
Kóz shanaghyna irkile qatqan eki tamshy jaspen tu alysta búldyraghan taugha qabaghyn týie qaraghan erining etegine oralyp, - anou túrghan dónnen asayyqshy, el-júrt jolyqpasa kórermiz sosyn, - dep bulygha jylap, jalyna ýn qatty.
Torsyqtaghy qara sudan balalarynyng auzyna tamyzyp ilgeri qaray ayandady.
Belesten asty. IYen dala, kózge taghy bir beles búldyrady. Sharasy tausylghan sheshe bayqús, - ekinshisinen asayyqshy, el-júrt jolyqpasa kórersin,- dep erining shalghayyna oralyp enirey jóneldi.
Sinirine sýienip , sýrinip-qabynyp ekinshi belesten de asty-au.
Kóz aldynda kýirep bara jatqan qúlyndaryna qaraytyn qaraytyn quaty qalmaghan әke, qynyna qol apardy. Taghy kóringen iyen jer, búldyr dalagha ýmittene qaraghan sheshe bayqús qúdayy zaryn aityp, qatqyl tartqan әkege jalyna jylady. - Ýshinshisinen asayyqshy, osy songhysy bolsyn. El-júrt jolyqpasa aiytqanyng bolsyn. Qalay, qalay... qalay ghana qolyng barady? jaryq dýniyeni jana sezip, qos tabany qara jerge tolyq tiymegen qúlynyndy qalay bauyzdamaqshysyn? bolmasa, bolmasa meni bauyzda. Osylardyng jolynda men-aq qúrban bolayyn, men-aq azyq bolayyn. Tek, tek óltire kórmeshi sәbiyimdi.......-dep zar eniredi.
Kónin sýiretken kóterem balalaryn kezek-kezek kóterip, ólip-talyp ýshinshi dónnen de asty au. Taghy da iyen dala. Qara terge týsip, ashtyqtan búratylyp, eki tizesi dirildegen әke, qynyndaghy kezdigin suryp alyp, qaltyray basyp, kózinen qan jaua úmtylyp baryp oryp jiberdi.
Qúdaydyng keremetin kórmeysiz be, ýshinshi dónning ýstinde on eki asha mýiizi sýziskennen ilinip qalghan eki búghy eshqayda búltara almay túr eken......

Ne kórmedi? Búl Qazaq ne kórmedi?
Qazaq degen- úly oidyng kemengeri.
Býgingi tәuelsizdik tikken tuyng ,
Keshegi kóz jasynnyng tólengeni.
Ne kórmedi? Búl Qazaq ne kórmedi?...

Búl shaghyn әngime, asharshylyq jyldary Qytaygha qaray bosqan bir ýili jannyng basynan ótken shynayy oqigha. Eng ghajaby, soyyp ózinen ýlken ýsh balagha azyq qylamyz degen sәby qazir tiri. QHR Ile Qazaq avtonomiyaly oblysy, Qúlja qalasy, Toghyztarau audanynda túrady dedi jasy jetpistin  ishindegi aqsaqal qúdam. Osydan on bes jyl búryn estigen әngimem.

Búrynbay Bolatbekúlynyng facebook paraqshasynan

Abai.kz

4 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2140
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2547
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2324
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1653