Senatta «Qazaqstan Respublikasynda mýgedekterdi әleumettik qorghau turaly» zandy iske asyru mәseleleri boyynsha Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrimen kezdesu ótti.

Sharany Áleumettik-mәdeny damu jәne ghylym komiytetining tóraghasy Birghanym Áytimova ashty. Senator Memleket basshysynyng 2014 jylghy 17 qantardaghy «Qazaqstan joly – 2050: Bir maqsat, bir mýdde, bir bolashaq» atty Qazaqstan halqyna Joldauynda mýmkindigi shekteuli azamattar jәrdemaqy alumen qatar, ózderin qogham mýshesi, paydaly enbekker retinde sezinui ýshin olardy belsendi ómirge tartu mindetin qoyghanyn atap ótti.

B.Áytimova osy salada sheshilui tiyis negizgi mәselelerdi aiqyndady. Atap aitqanda, mýgedekterding ómir sýruining tómengi dengeyin, olardyng qoghamdyq jәne sayasy ómirge qatysuy, bilim aluy, әleumettik-mәdeny qajettilikterin qanaghattandyru ýshin jaghday jasalmaghanyn atady. Sonday-aq, senator infraqúrylymnyng qoljetimsiz ekenine nazar audardy. Mýmkindigi shekteuli azamattardy júmyspen qamtu kýrdeli mәselelerding biri bolyp otyr.

B.Áytimova atap ótkendey, býgingi kezdesu ayasynda «Mýgedekterdi әleumettik qorghau turaly» zandy iske asyru, osy saladaghy zannamalyq bazany jetildiru mýmkindigin qarastyrugha baylanysty týitkildi mәselelerdi talqylau qajet.

Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri Mәdina Ábilqasymova mýgedektigi bar túlghalardy әleumettik qamsyzdandyru jýiesining qyzmeti turaly deputattargha aqparat berdi. Úsynylghan aqparatqa sәikes qazirgi uaqytta Qazaqstanda 670 myng mýgedek túryp jatyr, onyng ishinde 61,9% - enbekke qabiletti jasta, 25,4% - zeynetkerlik jastaghy adamdar, 12,7% - 18 jasqa deyingi balalar.

M.Ábilqasymova 2012 jyly qabyldanghan Qazaqstan Respublikasyndaghy mýgedekterding qúqyghyn qamtamasyz etu jәne olardyng ómir sapasyn jaqsartu boyynsha jospardy iske asyru turaly aityp ótti. Atap aitqanda, osy Jospardy iske asyru ýshin qarjylandyru kólemi 2014 jyldan bastap 7,6 esege artyp, 2017 jyly 5,4 mlrd tengeni qúrady, 2018 jyly 6,0 mlrd. tenge qarastyrylghan. Jalpy, respublikalyq budjet esebinen iske asyryp otyrghan sharalar tolyq kólemde atqaryldy. Sonymen qatar, beyindi salanyng mәlimetteri boyynsha jergilikti budjet esebinen mýgedekterdi onaltudyng jeke baghdarlamalaryn oryndau tómengi dengeyde qalyp otyr.

M.Ábilqasymova mýgedekterdi júmyspen qamtu mәseleleri boyynsha aqparat berdi. Sonday-aq, ministr әleumettik qyzmet kórsetu jýielerin janghyrtu boyynsha júmystardyng negizgi baghyttary turaly habarlady.

«ShANS» mýgedekterdi onaltu ortalyghy» qoghamdyq birlestigining diyrektory Vasiliy Shimanskiy óz bayandamasynda әrtýrli dengeyde mýgedektigi bar adamdardyng tehnikalyq jәne kәsiby baghdardaghy ortaq baghdarlamalargha tiyimdi qol jetkizu qúqyqtaryn iske asyru mýmkindikterine toqtaldy. Onyng sózine qaraghanda, býgingi kýni mýgedek jandardy júmyspen qamtu jәne olardy qayta dayarlau boyynsha qoyylghan mindetterdi sheshu tetigi joq, olardyng kez kelgen kәsiby júmysqa psihologiyalyq beyimdelui mәseleleri sheshilmegen. V.Shimanskiyding pikiri boyynsha mәseleni sheshu ýshin zaghip jandargha enbek naryghynda bәsekege qabiletti boludy, ekonomikalyq derbestikti, sonday-aq qoghamgha tolyqtay enudi qamtamasyz etetin kәsiby dayarlyq ortalyqtaryn ashu qajet.

Talqylaugha Senat deputattary Múrat Baqtiyarúly, Nariman Tóreghaliyev, Serik Bektúrghanov, Dinar Nóketaeva, Sergey Ershov, Tóleubek Múqashev, bilim jәne ghylym, densaulyq, investisiyalar jәne damu ministrlikterinin, Astana qalasy әkimdiginin, sonday-aq qoghamdyq birlestikterding ókilderi qatysty. Kezdesu nәtiyjesinde tuyndaghan úsynymdar Parlament jәne tiyisti memlekettik organdardyng júmysynda paydalanylatyn bolady.

Abai.kz