Jeksenbi, 28 Sәuir 2024
Biylik 2837 0 pikir 11 Qyrkýiek, 2018 saghat 15:51

Diny aghymdargha qarsy kýres qarqyndy jýrgizilip keledi

Preziydent Núrsúltan Nazarbaev sifrlyq tehnologiyalar damyghan dәuirde Qazaqstan ózining últtyq qúndylyqtaryn, mәdeniyeti men salt -dәstýrin saqtaugha tiyis ekenin ýnemi aityp keledi.

Sonday-aq, Qazaqstan Preziydenti destruktivti diny aghymdargha qarsy kýres jýrgizu qajettigine de erekshe nazar audarady. Oghan dәlel, Qazaqstan Músylmandary Diny Basqarmasy ókilderimen ótken jiynda:

– Qazaqstannyng aumaghy úlan-baytaq jәne tabighy qazba baylyq pen resurstargha bay ekeni barshagha belgili. Osynyng bәrine qyzghanyshpen qaraytyndar da bar. Olar – bizge qastyq oilap, qoghamymyzdyng yntymaghyn búzugha tyrysushylar. Halqymyzdyng arasyna teris diny aghymdardy engizu bizge syrttan yqpal etuding bir tәsili bolyp sanalady. Songhy uaqytta osynday ýrdis bayqalyp otyr. Biz memlekettigimizge qauip tóndiretin kez kelgen qúbylyspen kýresuge tiyispiz. Sondyqtan sizderding aldarynyzda zor mindetter túr, –degen bolatyn.

Memleket basshysy Qazaqstan músylmandary dәstýrli týrde hanafy mazhabyn ústanatynyn, islamnyng osy baghytynyng negizin týsindiruge mashyqtanghan mamandar dayarlau qajettigin de atap ótken edi.

Ayta keteyik, býginde Qazaqstan músylmandary diny basqarmasynda 3800 imam júmys isteydi. Olardyng jartysy diny sauattylyqty arttyru kurstarynan ótken. Alayda, býgingi diny ahualdyng kýrdelenip bara jatqan túsynda múnyng jetkiliksiz ekenin uaqyt kórsetip otyr.

  • Bizge osy salada júmys isteytin imamdar men mamandardyng bilim dengeyin arttyru jayyn oilastyru qajet. Oqyghan imam ghana dúrys bilim bere alady. Ol óz dinin tereng tanyp, ózge dinderding erekshelikterin zerttep, basqa da bilimderdi iygergen adam bolugha tiyis. Imamdar sheshendik ónerdi, adam psihologiyasyn mengergen iydeologtargha ainaluy kerek, – dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Sonday-aq, sol jiynda qara jamylghan din ókilderi turaly da aityp ketken.

– Diny sauatsyzdyghynyng nәtiyjesinde jastarymyz saqal qoyyp, shalbarynyng balaqtaryn qysqartyp tastaydy. Qara kóilek kiyip, beti-auzyn túmshalaghan qyzdarymyzdyng qatary kóbeydi. Búl bizding dәstýrimizge de, halqymyzgha da jat. Búghan zannamalyq dengeyde tyiym salu mәselesin pysyqtau kerek. Qazaq qara kiyimdi qaraly kezde ghana kiyedi, – degen edi Memleket basshysy.

Núrsúltan Nazarbaev qazaq mәdeniyetining tarihyna, qazaq әielderining dәstýrli kiyimine toqtalyp, qara kiyim men din arasynda eshqanday baylanys joq ekenin týsindirip bergen edi.

Preziydentting osy tapsyrmalarynan keyin ónirlerde teris aghymdaghy din ókilderimen kýres kýsheye týsti. Mәselen, diny ahual kýrdeli dep sanalatyn Aqtóbe ónirinde birqatar júmystar atqarylyp jatyr.

Mysaly, 2016 jyldyng kýzinen bastap, QR Bas prokuraturasynyng bastamasymen, oblysta «Halyq qauipsizdigin qamtamasyz etu» atty keng kólemdi joba jýzege asyrylyp jatyr. Joba ayasynda úiymdastyrylghan 10 myng shamasyndaghy is-sharagha 530 myng adam qatysqan. Búl is-sharalar kezinde joghary bilikti dәrigerler, әleumettik qyzmetkerler, psihologtar, kәsipkerler, teologtar men imamdar, zangerler men qúqyq qorghau organdarynyng qyzmetkerleri túrghyndardy tolghandyrghan mәseleler boyynsha kenester berip, olardyng oi-pikirleri men shaghymdaryn tyndap, týrli jaghdaylargha baylanysty kómek berip, qyzmet kórsetedi.

Negizinen, audandarda, auyldyq jerlerde halyqty júmyspen qamtu, óz isin bastaugha jón silteu, әleumettik mәselelerdi sheshu syndy baghyttargha basymdyq berilgen. Jana is bastaghan auyl túrghyndaryna tәjiriybeli kәsipkerler aqyl-kenester beru arqyly qoldau kórsetti.

— Búl jobanyng maqsaty — túrghyndardyng qay tústa qanday qiyndyqtarmen betpe-bet kelip otyrghanyn anyqtau, sol mәselelerdi sheshuge kómektesu jәne, eng bastysy, memleketting sayasatyn týsindirip-nasihattau. Túrghyndardyng óz isin ashuyna jәrdem kórsetu, densaulyq saqtau, әleumettik qoldau salalary boyynsha ondy ister atqaryldy. Bizdinshe, búl is-sharalar nәtiyjesiz qalghan joq. Mysaly, ótken jyly tirkelgen qylmystar sany, 2016 jylmen salystyrghanda, 27 payyzgha azaydy. Alghashqy nәtiyjelerding biri — aimaqtaghy  teris aghymdar jeteginde ketken jandardyng sanynyng ýshten birge azangy, negizinde, olardyng әrqaysysymen jeke-jeke kezdesuler úiymdastyru arqyly júmys jasaldy, — dep atap ótken edi ónir basshysy  Berdibek Saparbaev.

Búdan bólek, oblys basshysy prokuratura jәne qúqyq qorghau organdary qyzmetkerlerimen birlesip, әr audanda keminde ýsh eldi mekende halyqpen kezdesuler ótkizip keledi.

Degenmen, oblys әkimining aituynsha, bizding oblysta teologtar, әsirese, әiel adamdarmen júmys isteytin mamandar tapshy. Sondyqtan, búl iske Astana men Almatydan mamandar shaqyrylyp otyr.

Qyz-kelinshekter arasyndaghy júmystardy jýrgizuge Qazaqstan isker әielderi Assosiasiyasy oblystyq filialy syndy qoghamdyq úiymdar da atsalysyp keledi.

Atalghan úiym mýsheleri qyz-kelinshekterdi kәsipke baulugha, atap aitqanda, belgili bir mamandyqqa oqytyp, júmysqa ornalastyrugha jәrdem berip jýr. Olardyng kómegimen ondaghan adam tigin jәne kondiyter sehtaryna júmysqa ornalasqan.

Imamdar biliktiligin kóteru men olardy qoldau maqsatynda da oblysta birqatar bastamalar qolgha alyndy. Búl baghytta arnayy kurstar men seminarlar úiymdastyru isi jýieli jolgha qoyylghan. Sonday-aq, býgingi kýni 48 adam «Núr Mýbarak» uniyversiytetinde, 22 adam Qazan qalasyndaghy Resey islam uniyversiytetinde oqyp jatyr.

Oblys әkimi Berdibek Saparbaev sózinde:

— Bizding basty mindetimiz — túrghyndar qauipsizdigin qamtamasyz etu. Búl orayda memlekettik organdar men qoghamdyq úiymdar birlese júmys isteui kerek, — degen bolatyn.

Oblystyq din isteri basqarmasynyng deregi boyynsha, býginde Aqtóbe oblysy túrghyndarynyng 86 payyzy — dinge senetin azamattar. Degenmen olardyng 2 payyzy ghana barlyq diny joralghylardy túraqty oryndaydy. Sonday-aq, din salasyndaghy túraqtylyqty qamtamasyz etu maqsatyndaghy isterdi jýzege asyru barysynda Qazaqstan músylmandary diny basqarmasy jәne onyng jergilikti ókildigimen tyghyz baylanys ornatylghan eken.

Indira Jaymaghambetova

Abai.kz

0 pikir