Jeksenbi, 28 Sәuir 2024
Janalyqtar 6537 1 pikir 6 Sәuir, 2017 saghat 15:49

Zamangha say joghary oqu orny

Sәulet-qúrylys salasynyng qogham ómirinde alatyn orny óte auqymdy, ol bizding baspanamyzdan bastap jalpy qalalyq infrastrukturagha deyin ainalamyzdaghy kenistikti úiymdastyrady. Sәulet-qúrylys mamandyghy – qúrmetke bólengen әri qogham aldyndaghy jauapkershiligi mol mamandyqtardyng biri. Búl mamandyq iyeleri belgili bir nysannyng ishki, syrtqy kórinisterimen qatar, iri baspanalar nemese qoghamdyq nysandardy jobalap, qala qúrylysyna qatysty manyzdy mindetterdi sheshuge atsalysady.   

Qazaqstanda HH ghasyrdyng ortasynda qúrylysshy injenerler mamandardy dayyndau qolgha alynyp, elimizdegi belgili sәulet-qúrylys nysandary boy kóterip keledi. 1957 jyly Qazaq tau-metallurgiya institutyna «Azamattyq jәne ónerkәsiptik qúrylys» mamandyghy boyynsha oqytu úiymdastyru turaly Ýkimet sheshimi qabyldanghan son, alghash elu student osy mamandyq boyynsha otandyq dәris alyp, bes jyldan keyin el ýshin  qyzmet etti.

Elu jyldan astam tarihy bar qúrylysshy mamandardy dayyndau isine kóptegen joghary oqu oryndary júmyldyryldy. Osy tústa elimizdegi qalaqúrylysy damuyna, kórikti sәulettik ghimarattardyng boy kóteruine zor ýles qosyp otyrghan oqu oryndardyng biregeyi – Qazaq bas sәulet-qúrylys akademiyasy. QazBSQA sәuletshi-qúrylysshylar dayyndaytyn oqu orny bolghandyqtan, qogham talabyna say jiyrma jyl búryn onyng ishki-syrtqy dizayn mәselesin jolgha qoydy. Osy baghytty damytu maqsatynda alghash Dizayn mamandyghy ashyldy. Elimizde kenjelep kolgha alynghan mamandyq iyeleri az uaqyt ishinde kәsiby joghary mamandarmen iyq tiresetin dengeyge jetti desek artyq aitpaghanymyz bolar. Olay deuge QazBSQA dizaynerlerining alys-jaqyn elderde joghary baghasyn alyp jatqan týrli jobalary dәlel.

Almaty sәulet-qúrylys instituty (keyinnen QazBSQA), Qazaq poliytehnikalyq institutynan enshilep, 1980 jyly jeke joghary oqu orny bolyp ashyldy. Elu jyldan astam uaqyt boyy óz isining qas sheberleri men talanty asqan, shygharmashylyghy tasyghan mamandardy el iygiligine dayyndauda. QazBSQA kóp dengeyli oqu orny: kәsiptik bilim beru liyseyinen bastap, kolledj (qúrylys, sәulet, dizayn mamandyqtary boyynsha), bakalavr, magistratura, PhD doktarantura boyynsha sapaly bilim beriledi. Akademiyada sәulet-qúrylys mamandyqtarymen qosa, qazirgi tanda súranysqa ie bolyp otyrghan dizayn mamandyqtary (interier, kostum, landshaft, t.b.) oqytylady.

QazBSQA sәulet-qúrylys salasynda joghary bilikti maman dayyndaumen qatar, barlyq dengeyde bilim alugha, qoghamnan óz ornyn taba biletin, jan-jaqty, joghary ziyatker bolugha mýmkindik beredi. Bolashaq sәuletshiler men qúrylysshylargha tereng bilim berip qana qoymay, azamattyq jauapkershilikke tәrbiyelep, eljandylyq qasiyetterin qalyptastyryp, últaralyq dostyqty dәripteuge shaqyrady.

Akademiya preziydenti tehnika ghylymdarynyng doktory, professor Á.A.Qúsayynovtyng basshylyghymen keyingi on jyldan astam uaqyt ishinde ýlken jetistikter men aitarlyqtay tabystargha jetti. Atap aitsaq, QazBSQA – Qazaqstanda kredittik oqu jýiesin engizgen alghashqy joghary oqu orny. 2007 jyly dýnie jýzinde birinshi bolyp «Sәulet» mamandyghy YuNESKO-Halyqarlyq sәuletshiler odaghynyng halyqarlyq akkreditasiyasynan ótui akademiyanyng bilim beru sapasynyng joghary ekendigin әlemdik dengeyde dәleldedi. 2011 jyly osy jetistikti qaytadan dәleldedi, komissiya mýsheleri studentterding bilimine, tilder bilu dengeyine qaytadan qayran qaldy.

QazBSQA әlemning ozyq, aldynghy qatarly joghary oqu oryndarymen tyghyz baylanys ornatty, әli de jalghastyruda. Sonyng nәtiyjesinde  akademiya studentteri sәulet, qúrylys salasynda aldynghy qatarly tehnologiyalardy ýirenu maqsatynda jazghy praktikalaryn AQSh, Úlybritaniya, Polisha, Italiya, Ontýstik Koreya, Japoniya, Qytay, Germaniya, Fransiya, Ispaniya, Týrkiya, BAÁ, Egiypet memleketterinde ótkizu mýmkindigine ie boldy. Búl akademiyamyzdyng teoriyalyq bilimmen praktikany qatar mengertu maqsatynda óndiristing ozyq ýlgilerimen nәrlendiru maqsatynan tuyndaghan ýderis.

QazBSQA-da 2008 jyly Orta Aziya memleketterining sәulet-qúrylys mamandyqtarynyng assosiasiyasyn (SAAASS) qúrdy. Búl osy memleketterdegi sәulet-qúrylys mamandyqtaryn dayyndaytyn JOO arasynda baylanysty kýsheytuge jol ashty jәne ortaaziyalyq  ataqty ghalymdar, professorlar shaqyrylyp dәristerin tyndau әdetke ainaldy.

Sәuletshiler men dizayn mamandyqtarynyng student jastary elimizding alys jaqyn shetelde bolatyn halyqaralyq bayqaulargha belsene qatysyp, jyl sayyn jýldeli oryndargha ie bolady. Osynyng bәri QazBSQA-da bilim beru sapasynyng óte joghary ekendigining birden-bir dәleli.

Akademiyanyng halyqaralyq dengeydegi jetistikterimen qosa, ishki әleumettik qoldauyn sóz etpeuge bolmas. Akademiyada ýzdik oqityn studentterge arnalghan Qamqorshylar Kenesining arnayy granttary bólinedi. Qúrylghanyna on bir jyl bolghan búl Kenesting qoldauymen jýzdegen studentter tegin bilim alugha mýmkinshilik aldy.

Akademiya studentterding jaghdayyna asa zor kónil bóledi. Olargha arnap zamanauy qúral-jabdyqtarmen qamtamasyz etilgen Studentter ýiinen oryn tegin beriledi. Studentter ýiinde sabaqqa dayyndalugha qajetti barlyq resurstar qamtylghan: tamasha oqu zaly, tegin internet zaly, ynghayly ýstelderi bar syzba júmystaryna arnalghan bólme.

QazBSQA – zaman aghymymen, keyde ony da basyp ozyp kele jatqan Qazaqstandaghy sәulet-qúrylys, dizayn salasynda mamandar dayyndaytyn  joghary oqu orny. Akademiya týlekteri qazirgi tanda tolyqqandy júmyspen qamtamasyz etilui – bizding oqu ornymyzdyng tynymsyz enbegi, halyqaralyq dengeydegi kórinisimiz, bilim sapasynyng biyiktigi.

Egemen elimizding damuyna qosar ýlesi arta berip, Tәuelsiz Qazaqstanymyzdyng tórine qoltanbasyn qaldyra bersin demekpiz.

 

J.M. Jampeysova

Qazaq bas sәulet-qúrylys akademiyasy,

JGDF assos.professory, filologiya

ghylymdarynyng kandidaty

Abai.kz

 

1 pikir