Jeksenbi, 12 Mamyr 2024
Endi qayttik?.. 5173 0 pikir 11 Mamyr, 2015 saghat 08:40

MÝLIKIN ZANDASTYRMAGhAN BAY BARYNAN AYRYLADY

«Shirigen baylar men taqyr kedeylerding arasy tenesuge tiyis...» Aqordada ótken Ýkimetting keneytilgen mәjilisinde Memleket basshysy osylay dedi.

Mәjiliste Memleket basshysy Núrsúltan NAZARBAEV kezekti mәrte mýlikti zandastyrugha baylanysty tuyndap otyrghan birqatar qiyndyqtar turaly mәsele kóterdi. Jәy kóterip qana qoya salghan joq, búl joly  kәdimgidey-aq qaharyn tókti. Jalpygha birdey mindetti shyghystar men kirister deklarasiyasy turaly zannama «dýniyege kelgen» son, bay bolsa da, qúday bolsa da, memleketting eshkimnin  basynan sipamaytynyn da ashyp aitty.

«Jalpygha birdey mindetti shyghystar men kirister turaly deklarasiya «dýniyege kelmey» túryp, biz adamdargha mýlikterin zandastyryp alugha mýmkindik berip otyrmyz, - dedi preziydent, - men búghan deyin de birneshe mәrte aitqan bolatynmyn, búl joly da qaytalap aitamyn: búghan deyin bizding tarapymyzdan birneshe mәrte berilgen mýlikti zandastyru turaly mýmkindikti adamdar onsha paydalanghan joq, soghan qaraghanda búl mәselede adamdar bizdi dúrys týsinbedi me, әlde bizding osynau mәselege baylanysty shygharylghan zandarymyz solqyldaq boldy ma – belgisiz. Mýmkin, keybir adamdar oilaytyn shyghar – osynyng bәri de әnsheyin ghana oiynshyq dep. Jalpygha birdey mindetti shyghystar men kirister deklarasiyasy barysynda biz «shirigen baylar» men «taqyr kedeyler» arasyndaghy aiyrmashylyqty tenestiruge tyrysatyn bolamyz. Sol kezde adamdardyng barlyghy da esep beretin bolady: zәulim ýidi qalay satyp alghanyn, qansha aqshagha satyp alghanyn, ol aqshanyng qaydan kelgenin adamdardyng barlyghy tiyisti organdargha týsindirip beruge tiyis. Eshkimge de qúpiya emes – elimizdegi shirigen baylardyng «tesken taudyn» (shet eldi aitady. -red) arghy jaghynda zәulim-zәulim ýileri de, shytyrlaghan aqshalary da bar. Múny qazir ekining biri jaqsy biledi. Mine, bizding elimizding azamattary osynday da osynday baylyqtarynyng barlyghyn da elimizge әkelip, tolyqtay zandastyrugha tiyis. Ózimizding aqshamyz ózimizding otanymyz ýshin júmys isteuge tiyis, sondyqtan shet eldegi baylyghyndy óz eline әkel de, Alla betinnen jarylqasyn, tirligindi istey ber. Qúqyq qorghau organdary tarapynan eshqanday da problema tuyndamaydy.  Aldaghy uaqytta birqatar zang aktilerine ózgerister men qosymshalar engizilui mýmkin, mine, sol uaqytta shet eldegi baylyghyn zandastyra almaghan bizding shirigen baylarymyzdyng barlyghyna da ayaushylyq bolmaydy. Eshkimning de basynan sipamaymyz. Shet elderde aqshalaryn jasyryp jýrgen shirigen baylarymyzdyng naqty tizimi jasalyp, olardyng aty-jónderi ashyq týrde jariyalanatyn bolady. Biz berip otyrghan osynau zandastyru jónindegi mýmkindikti der kezinde paydalanyp ýlgermegender barlyq baylyqtarynan aiyrylady, múny da ashyq aityp otyrmyz. Búghan deyin elimizding azamattaryna pәterler satyp alyp, kottedjder túrghyzugha mýmkindik berip keldik. Eshkimge eshtene degen joqpyz. Ýy satyp alugha, zәulim kottedjder túrghyzugha aqshany qaydan aldyng dep te súraghan joqpyz. Endi súraytyn bolamyz, óitkeni baylyghyn zandastyryp, barlyghyn da aghymdaghy zang shenberinde istep jatqan adamdarymyz salyq ta tóleudi úmyptauy kerek...»

(Úlybritaniya hanshayymymen kórshi qazaqtyng ýii. IYesi belgisiz. Britandyq baspasóz búl ýiding Londondaghy eng qymbat ýy ekendigin jazady). 

 Preziydent, sonymen birge, Batystaghy elderding birinde shamadan tys shalqyp ómir sýruge tiym salatyn din turaly da aityp ótti. «Bizde múnday tiym salu joq, sondyqtan da bizding azamattarymyz osynau zandastyru mәselesine bir kisidey týsinistikpen atsalysuy kerek. Biz de Batystaghy keybir elder siyaqty, baylyghymyzdy hәm barymyzdy elimizding ekonomikasyna, onyng órkeniyetti týrde damuyna júmsaugha tiyispiz. Bәri de zang ayasynda bolsa, bәrimiz de tynysh ómir sýretin bolamyz, sondyqtan bizge de osylay tynysh ómir sýruge ýirenetin uaqyt keldi» dedi Memleket basshysy.

Preziydent, sonday-aq, mýlikterdi zandastyru mәselesining qyzyqty da tartymdy boluy ýshin tiyimdi úsynystar engizudi Qarjy ministrligine tapsyrdy.

Marat MADALIMOV,

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1942
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2177
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1794
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1535