Jeksenbi, 12 Mamyr 2024
Taghzym 9052 0 pikir 11 Mamyr, 2015 saghat 09:17

HAN KENENING QOShTASUY

Nysanbay jyraudyng jyrynda han Kenening qoshtasuy jóninde az aitylady. Jaqynda kórsetilgen fragment kinoda tipti aitylmaydy. Serikjannyn, Azamattyn, Aqylbektin, Ghalymnyn, Shayaqymetúlynyng pikirleri qajet-aq. Halyq auzyndaghy tolghau, halyq auzynan shyghu kerek dep týsinem. Kenesaryny moyyndaytyndar qalys qalmasyn. Taghy ne aitar edi, han Kene?   

 

Qúrmetpen, Býrkenshik.

 

Áy, qyrghyzdar, qyrghyzdar,

Jinalyp bәring túrsyndar,

«Noqtaly basqa bir ólim»,

Qazaqtyng hanyn jendik dep,

Ólgenimdi estirtip,

Alatau shyghyp yrlandar,

 

«Bolsadaghy bas kespek,

Til kespek joq» dep azyraq,

Qoshtasayyn el júrtpen,

Dauysymdy Qúday jetkizer,

Úshqan qús, aqsha búltpenen.

Qosh bolyndar kiyeli,

Sayaly baq tau tasym,

Ózim jýrgen jerlerim.

 

Men ólgen song toy toylap,

Manaptaryng masayrar.

Jantay menen Ormanbet,

Sarnatar qobyz, syrnayyn,

Basty kesip alsandar.

Keudemde qalar qyl moyyn,

Gorshakov talap etkendey,

Qiqalanbasyn sýiegi,

Oryndalsyn tilegi.

Óz qylyshymmen shapqaysyn,

Shydasa eger qaymyqpay,

Jan alghyshtyng jýregi.

 

Qandaryng kóp tógildi,

Qyzdaryng óksip búrymdy.

Soghystyng aty soghys qoy,

Sәby de óldi túlymdy.

Azattyqqa shaqyrghan,

Estimedinder ýnimdi.

 

El bolsyn dep kelip em,

Qazaq qyrghyz birigip.

Qarsy shyghyp jau boldyn,

Aq patshagha tyghylyp.

Músylmandyqtan bezinip,

Myltyghynyng dausynan,

Ayaghyna jyghylyp.

Qayta ainalyp qan sasyp,

Kórisersinder qazaqpen,

Býgin adasyp ketkenmen,

Orystan kórgen zorlyqtan,

Bastaryna týsken azappen.

 

Qazaqtyng jauy qazaqta,

Sypatay bastap qashqan top.

Basyn alar Aghybay,

Myna jaryq dýniyede,

Satqyndargha oryn joq.

Qosh bolyndar, qazaqtar,

El edinder qaharly,

Bastaryndy qosa almay,

Ishimde ketti qan qatyp.

Tisteude ketti barmaghym,

Oryndalmay armanym.

 

Sypataydyng qylghany,

Úmytylmas kek boldy.

Batyrlarymnyng basyna,

Ajal tónip, búlt qondy.

«Men sendikpin, han iyem,»

Degenine ilanyp,

Senip qaldym qayteyin.

Kuәge tartyp Bayzaqty,

Bas iygenin qimadym.

Ýisindegi bauyrlas,

Bólem edi, syilasym.

 

Nysanbayday jyraudyn,

Jazyghy joq qyrghyzgha,

Ólerdegi tilegim,

Bosatyndar ekeuin,

Menen qaytsyn kekterin.

Hannyng basyn alsandar,

Maqsattaryna jetkenin.

 

Aghybay týsse esime,

Saryarqa kirer týsime.

Jauynyng apay tósine,

Nayzasyn qarys qadaghan.

Aghybayday er qayda?

Sary qymyz ishkizip,

Myndap jylqy órgizgen,

Saryarqaday jer qayda?

Kózime ystyq jas keler,

Sary belder týsse oigha.

Qorghay almay men seni,

Tútqyn bop týstim qyrghyzgha.

 

Ajaldan әste qashpaymyn,

Ólemin dep saspaymyn.

Maghan da keldi bir nәubet,

Talaydyng aldym bastaryn,

Kózining tógip jastaryn.

Kýlip qarsy alar ólimdi,

Týk basqan mening jýregim

Basym sharlap ketse de,

Peterbor, Omby jerlerin.

Denem qalar qara jer,

Qoyynynda kómilip.

It jese de rizamyn,

Sýiegimdi kemirip.

Jeti qaznanyng biri ghoy,

Joldas bolghan ómirlik.

Ruhym jeter elime,

Saryarqa, Kókshe tórine.

Aman bolsa úrpaghym,

Tartpay qoymas tegine.

Azttyq ýshin alysyp,

Jetpey qoymas sertine.

Qol bastar úl tabylar,

Dýnie jinap bas úrmas,

Altyn menen kýmiske.

 

Qosh bol, menin, Saryarqam,

Kýres jolyn bastaghan.

Abylaylap úran sap,

Elin, jerin qorghaghan.

Qol  bastatyp Bógenbaygha,

Danq pen erlik jaylaghan.

Jalghastyra almay isindi,

IYgere almay kýshimdi,

Óz kinәmdi týsinip,

Ólimge basty bayladym,

Aq adal isim mort ketip,

Sýiegim qaldy dalada.

Tilin shaynap jýr edi,

Satqyndyq jasap ústatty,

Sypatayday  jiyenin.

Jabylyp qyrghyz qarghaday,

Arqamnan taspa tilersin,

Oyyna kelgendi istersin.

 

Qosh bol, jazira tughan jer,

Kók oray shalghyn jasyl bel.

Oryndalmaghan armanym,

Amanat bolsyn senderge.

Qoshtaspaymyn armanmen,

Sender tendikke jetkenshe

Ruhym mening oyatar,

Qara jer-besik, terbetse.

Sendermen birge jýregim,

Azattyq ýshin alysyp,

Batyrlyq bolsyn tiregin.

Qosh bolyndar, qazaghym,

Han kóterip Abylaylap,

Qiyagha meni salyp en,

Qayyryldy qanatym,

Shyqsamdaghy úrandap.

Mening arman múnymdy,

Jetkizer jyrau Nysanbay.

Súrap aldym bas tigip,

Bayzaq datqa ekeuin.

 

Jekpe jekte ólmedim,

Almas qylysh mayyrlyp,

Alysyp jýrip ólmedim,

Qiqalanyp shabylyp.

Nysanbay, Bayzaq serigim,

Qosh, esen sau bolyndar,

Jolyndy Alla ongharsyn,

Elge sәlem aita bar,

Tәptishtep jyrlap berersin,

Hanynnyng qalay ólgenin.

Namazyn oqyp besinnin,

Taqtagha basty qoyayyn,

Batyrmay kýnin júmanyn,

Qyrghyzdar shyqsyn qúmardan.

Aq patshadan alatyn,

Alsyn 3000 syilyghyn.

Renishsiz kýtip alayyn,

Qúdaydyng jazghan búiryghyn.

 

En jaylatsam dep edim,

Qazaq penen qyrghyzgha,

Alatau, Ystyq kólderdi.

Edil menen Jayyqtyn,

Altay, Ertis, Shu boyy,

Arasyndaghy jerlerdi.

Týrkistan bolyp bas qalan,

Saltanatty saraygha,

Ornatyp hannyng ordasyn.

Baqytyn tapqan mәngilik,

Qazaq qyrghyz qosylghan,

Handyq bolsyn dep edim.

 

Qayta oralyp Nauanym,

Aghybay tilin almady-au.

Nauan syrtta jýrgende,

Tiyise almas edi maghan jau.

Búghybay, Iman, Jolaman,

Janaydar, Jәuke, Tolybay,

Búqarbay, Dulat, Nauryzbay,

Búiyrmas jerden búiyrdy,

Topyraghy qyrghyzdyn.

Amal bar ma, Qúdaygha,

Aghyp týsti júldyzyn.

Tausylghan jeri osy eken,

Qyryq bes jasta dәm túzym.

Qosa almay kettim qayteyin,

Ýsh jýzding basyn ardaqtap,

Shapaghaty shalqar, meyirli,

Aman bolsyn, qazaghym,  

Týzeler әli-aq zamanyn.

Amiyn, Allahuakbar!

HAN   KENE

Abai.kz

 

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1949
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2209
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1821
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1543