Jeksenbi, 12 Mamyr 2024
Átten... 11117 0 pikir 7 Qyrkýiek, 2015 saghat 15:08

QANShA QAZAQ GAZETI JABYLDY?

Kezinde alashtyng ardaqtysy Ahmet Baytúrsynov «gazet – halyqtyng kózi, qúlaghy hәm tili» degen edi. Býginde zaman ózgerdi, tehnika damydy, internet zamany, gazet jurnaldyng uaqytty ótti degendey de pikir aitylyp jýr.

Gazetting óz orny bar. Desek te qazaq basylymdary birinen keyin biri jabylyp jatyr. Biz býgin tәuelsizdik alghan jyldardan keyin jaryq kórip, týrli sebeptermen qayta jabylyp qalghan qazaq basylymdary turaly sóz qozghamaqpyz. Sanamalay bastasaq úzyn sany birazgha jetedi. Biraq, aitqan sózi alashqa taraghan, oqyrman oiynan shyqqan birneshe basylymgha toqtalghandy jón kórdik.

Olardyng biri de biregeyi batystan shyghyp barsha halyqqa jetken «Altyn Orda» respublikalyq gazeti bolatyn. Onyng jaryq kórgen әrbir sanyn oqyrmandar izdep jýrip oqitynday dengeyge jetti. Ol  qazaq baspasózindegi tútastyqty qamtyp, últ oiynyng biyigine kóterilgen edi. Alghash jaryq kórgen jyldary belgili aqyn Meyirhan Aqdәulet aghamyz redaktor boldy. Meyirhan Aqdәuletúylanan keyin gazetke Dәuren Quat basshylyq etti. "Altyn Ordany" atyraulyq Isatay Balamaghambetov alghan son  belgisiz sebeptermen jabylyp qaldy.

 

«Ayqara» respublikalyq qoghamdyq-sayasy aptalyghynyng aty da zaty da ózge basylymdardan ereksheleu boldy. Gazet problemalyq maqala jazyp qana shektelmeytin. Sol jazylghan mәselege qatysty mamandardyng pikiri, sayasy jaghy, ekonomikalyq qyry bәri-bәrin qosa zerttep baryp jariyalaytyn. Osynyng barlyghyn basylym aiqara betke jayyp salatyn. «Ayqara» osy ereksheligimen de oqyrman oiynda qaldy.

 

 «Últ Times» gazetin «alash baspasózine jana lep alyp kelgen basylym», dep baghalady oqyrman. Rasynda da, alghashqy sandarynan bastap-aq, memleket pen últtyn, qogham men әleumetting ózekti mәselelerin qozghap, oqyrmannyng kókeyinen shyghyp ýlgergen edi. Gazetting dizayny da ózgeshe jasalatyn. Alayda búl basylymnyng da ómiri qysqa boldy.

 

«Halyq sózi» búqara halyqtyng kókeytesti oi-armanyn ashyq aita alatyn ótkir sózge, óreli pikirge jol ashatyn basylym bola aldy. Ol shyn mәnisindegi halyqtyng sózine ainalghan edi. Ol da jabylyp qaldy.

 

«Núr Astana» gazeti alghash 2004 jyly ekonomikalyq gazet bolyp ashylghan. Keyinnen respublikalyq jastar aptalyghy bolyp baghytyn ózgertti. Ol respublikalyq dengeyde jaryq kóretin jalghyz jastar basylymy bolatyn. Qoghamdyq-sayasy maqalalardy da, әdebiy-tanymdyq materialdardy da «Núr Astana» aptalyghynan tabugha bolatyn.

 

Qazaqstan Jazushylar odaghynyng janynan «Ádebiyet aidyny» degen әdeby baghyttaghy aptalyq shygharyldy. Tórt jyl qatarynan jaryq kórgen búl gazet te júmysyn toqtatty.

 

Sonday-aq, taza әdeby baghytta júmys jasaghan «Kentavr» aptalyq gazeti 2007 jyldan bastap qazaqtyng aqparattyq kenistiginne jelkenin jayyp qosylghan.  «Búl gazet ózge gazetterden ózgerek» boldy. Múny basylymnyng atauy da, maqalalardyng jazylu stiylide, baghyty da aiqyndap túratyn. Ol gazetti úiymdastyryp, halyqqa úsynghan Maraltay men Ámirhan aghalar edi. Ókinishke oray ol da jabylyp qaldy.

 

Kókshetaudan aqyn Almas Temirbaydyng redaktorlyghymen shyqqan «Alash ýni» gazeti de respublikanyng týkpir-týkpirine tarap, oqyrmandardyng ong baghasyn alghan basylymdardyng biri boldy.

Biz belgili de, belgisiz sebeptermen jabylyp qalghan qazaq basylymdarynyng birshamasyn ghana aityp otyrmyz. Bolmasa jogharyda aitqanymyzday shygharylymyn toqtatqan gazetter kóp.

Skifnews.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1942
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2177
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1794
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1535