Beysenbi, 16 Mamyr 2024
Janalyqtar 2971 0 pikir 13 Mamyr, 2010 saghat 06:29

AShYQ HAT

Qazaqstan músylmandary Diny basqarmasynyng muftiyi

sheyh Ábsattar Derbisәli qajygha

Qazaqstandaghy barlyq ózge ilanymdaghy diny úiymdar jetekshilerine

Qazaqstandaghy barlyq sayasy partiyalar men qoghamdyq jәne memlekettik emes úiymdardyng basshylary men mýshelerine

 

AShYQ HAT

Qazaqstan músylmandary Diny basqarmasynyng muftiyi

sheyh Ábsattar Derbisәli qajygha

Qazaqstandaghy barlyq ózge ilanymdaghy diny úiymdar jetekshilerine

Qazaqstandaghy barlyq sayasy partiyalar men qoghamdyq jәne memlekettik emes úiymdardyng basshylary men mýshelerine

 

AShYQ HAT

Qazaq eli joghaltqan memlekettiligin 1917 jylghy qazan tónkerisi nәtiyjesinde, kenestik túrpatta janghyrtty. Kenestik Qazaq Respublikasy júrtty jappay sauattandyryp, ekonomikasy men mәdeniyetin damytty, aqyry, Kenester Odaghyn qúraghan odaqtas respublikalardyng biri retinde, 1991 jyly memlekettik tәuelsizdikke qol jetkizdi. Alayda múnyng bәri sol jetistikterding tasasynda qalghan halyq qayghysyn úmytugha jeleu bola almaydy. Barshamyzgha belgili, jyl sayyn 31 mamyrda elimizde Sayasy qughyn-sýrgin qúrbandaryn eske alu kýnin atap ótiledi. Stalinizm dәuirlegen kezende san-myng jan jazyqsyz qughyn-sýrginge úshyraghan bolatyn: jeke basqa tabynu әshkerelengennen beri 340 mynnan astam azamat aqtaldy. Tek Ýlken terror jyldary 120 mynday adam repressiyalanyp, onyng 25 myndayy atylyp ketken edi. Osy soraqylyqtardy aiyptap eske alu kezinde, bolishevizm túsynda elimizde oryn alghan basqa bir memlekettik qylmys onyng tasasynda qalyp qalyp jýr. Kenes ókimeti túsynda kóshpendi qazaq halqy ýsh dýrkin jasandy asharshylyqty bastan keship, búryn-sondy bolmaghan últtyq apatqa úrynghan bolatyn: 1917-19, 1921-23, 1931-33 jj. jalpy adam shyghyny 4 mln., yqtimal tabighy ósimdi eseptegende 10 mln. jannan asty. Qazaq halqy óz elinde últtyq azshylyqqa ainalyp, ótken ghasyrdyng eluinshi jyldary barlyq túrghyndardyng ýshten birine de jetpey qaldy.

Últtyq sananyng kembaghaldanuyna aparyp soqqan múnday azaly kezenderdi óskeleng úrpaq biluge tiyis. Qasiretti ótkenimizdi  úmytpau jәne ony bolashaq úrpaq zerdesine qúiyp otyru - bizding adami, tarihy paryzymyz.  «Ádilet» tarihi-aghartu qoghamy 2008 jyly - jasandy asharshylyqtyng ayaqtalghanyna 75 jyl toluyna oray: «Qazaqstandaghy 30-jj. asharshylyq: auqymy, sebepteri, saldary», 2009 jyly - «Ádilet» qoghamynyng úiymdasqanyna 20 jyl toluyna oray: «Ádilet» tarihi-aghartu qoghamy: totalitarlyq tarihtan - demokratiyalyq bolashaqqa» atty  arnayy respublikalyq, 2010 jyly - «Stalinizm: repressiyalanghan Qazaqstan» atty halyqaralyq ghylymiy-praktikalyq konferensiyalar ótkizdi. Solardyng bәrinde tarihtyng kómeski betterin zertteudi jalghastyryp, jer-jerdegi ólketanu múrajaylarynan stalinizm kelensizdikterin әshkereleytin búryshtar ashu, jazyqsyz jazalanghandar men asharshylyq qúrbandary kómilgen oryndardy anyqtap, bastaryna belgi qoy isin jalghastyra beru kerektigi aitylyp, tiyisti qararlar men ýndeuler qabyldandy.

Sol ýndeulerde  repressiyalanghandardy úlyqtau isterimen qatar, Sayasy qughyn-sýrgin qúrbandaryn eske alu kýni (31 mamyr) qarsanyndaghy júmada әr jyl sayyn jasandy asharshylyqta kóz júmghan bozdaqtar ruhyna meshitter men shirkeulerde, ózge de ghibadathanalarda, ashtyq qúrbandaryna qoyylghan belgiler basynda aruaqtargha dúgha baghyshtap,  oqu oryndarynda, mekemeler men úiymdarda arnayy jiyndar ótkizudi dәstýrge ainaldyru qajettigi tújyrymdalghan edi. Osyny endi sózden iske ainaldyratyn kez kelgen siyaqty.

Qúrmetti Qazaqstan músylmandarynyng dinbasy Ábsattar qajy! Óziniz bas bolyp, elimizdegi barlyq meshitterde Sayasy qughyn-sýrgin qúrbandaryn eske alu kýni qarsanyndaghy júmada - búl kýn biyl 28 mamyrgha sәikes keledi - júma namaz uaghyzynda osy mәselege kónil bólseniz jәne bolashaqta múny dәstýrge ainaldyrugha múryndyq bolsanyz degen ótinishimiz bar. Óli razy bolmay - tiri bayymaydy degen dana halqymyz!

Qúrmetti hristian dini tarmaqtary (pravoslaviye, katoliyk, t.b.) úiymdarynyng diny qyzmetshileri! Osynday ótinishti Sizderge de arnap aitamyz. Búl - barsha halqymyzdy úly múrat jolynda biriktirudi kózdeytin, imangha negizdelgen әdil de sauapty shara.

Qúrmetti sayasy partiyalar men qoghamdyq jәne memlekettik emes úiymdardyng basshylary men mýsheleri! Qadirli qauym! Qújattarymyzda kópten aitylghanmen, osy uaqytqa deyin júrtshylyqtan naqty qoldau tappay kele jatqan iygilikti bastamamyzdyng Sizderding taraptarynyzdan keng qoldau tabatynyna biz senemiz! Almatydaghy qaraghayly baq ishindegi tas túghyrgha, barlyq qalalar men eldi mekenderdegi sonday oryndargha  28 mamyrda - Sayasy qughyn-sýrgin qúrbandaryn eske alu kýni qarsanyndaghy júmada - gýl shoqtaryn qoyyp, jasandy asharshylyqtardan sheyit bolghan bozdaqtar aruaghyna bas iige shaqyramyz!

Qúrmetpen, Qazaqstan «Ádilet» tarihi-aghartu qoghamynyng mýsheleri atynan:

Sәken Seyfullin - «Ádilet» qoghamynyng tóraghasy, Beybit Qoyshybav - qogham tóraghasynyng birinshi orynbasary, Aydos Sarym - tóraghanyng orynbasary, Sәule Qojyqova - qoghamnyng atqarushy diyrektory, Sәule Aytmambetova, Nәzira Jaqauova, Ajar Jandosova - tóralqa mýsheleri, Sayat Jansýgirov, Nәdir Ázirbaev, Ály Jandosov, Gennadiy Zemeli, Marat Núrpeyisov, Tólegen Jýkeev - basqarma mýsheleri, Toqtar Beyisqúlov, Qyzghaldaq Júbanova, Rayhan Júmabaeva, Azaliya Ahmetova, Venera Quanyshbaeva - aqsaqaldar alqasynyng mýsheleri.

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2066
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2494
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2103
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1608