ADAM ÓLTIRGENDI AQTAP, «ANYZ ADAMDY» SOTTAGhAN KIM?
Osy jyldyng 21 sәuirinde Almaty qalasyndaghy Panfilovshylar parkinde ekinshi dýniyejýzilik jәne aughan soghysynyng ardagerlerining belsendi toby jinalyp, qazaq tilinde shyghatyn «Anyz adam» jurnalyn órtegeni belgili. Qoldarynda miting ótkizuge rúqsaty joq, biraq qarulary bar Sergey Pashevich pen Murat Abdishukurov bastaghan toptyn ózderin erkin ústap, lepire sóileuining syryn, әlgi qaruly mitingining negizgi úiymdastyrushysy Almaty qalasy Ishki sayasat basqarmasynyng bastyghy Erbolat Áuezov bolghanyn da osyghan deyin aitqan edik.
Ánsheyinde qogham belsendilerining ýiine baryp, eskertu jasap, jeke (odinochnyi) piyketke shyqqandargha túra úmtylatyn prokurorlar júmghan auyzdaryn búl joly ashqan joq.
Qazaqstannyng bir bóligin jaulap alamyz degen Vladimir Jirinovskiy men Eduard Limonovqa baylanysty nota jiberip, Reseyden jauap ala almaghan QR Syrtqy ister ministrligi «Anyz adam» turaly Reseyding notasy kelgen kýni-aq keshirim súrap, jurnal iyesining jazalanatynyn sol sәtte mәlimdep ýlgergen-di.
Sonyng jalghasy retinde 11mamyr kýni «Anyz adamnyn» isi Almaty qalasy mamandandyrylghan audanaralyq әkimshilik sotynda qaraldy.
Sotqa aiyptaushy retinde qatysqan Almaty qalasy Ishki sayasat basqarmasynyng ókili Qorlan Qúrmanbek «Almaty qalasynda shyghatyn basylymdardy tekseru barysynda «Júldyzdar otbasy-Anyz adam», «Júldyzdar otbasy» jәne «Júldyz joramal» jurnaldaryna iyelik etetin «Otbasy baspasy» jauapkershiligi shekteuli seriktestigi jәne onyng bas redaktory Jarylqap Qalybaydyng QR «Búqaralyq aqparat qúraldary turaly» zannyng 15 babynyng 1 tarmaghynyng 8 tarmaqshasyn búzghany anyqtalyp, soghan sәikes 6 hattama toltyryldy» dep mәlimdedi.
(QR «Búqaralyq aqparat qúraldary turaly» zany. 15-bap. Shygharylym derekteri. 1. Merzimdi basylymnyng әrbir shygharylymynda mynaday mәlimetter bolugha tiyis:
... 8) baspahananyng atauy, onyng meken-jayy jәne redaksiyanyng meken-jayy.) búzghan dep aiyp taqqan.
QR Ákimshilik qúqyq búzushylyq turaly zannyng 350 babynyng 1 tarmaghynda ol zang búzushylyq ýshin búqaralyq aqparat qúralyna 20 ailyq eseptik kórsetkish kóleminde aiyp salynady dep kórsetilgen. (QRÁkimshilik qúqyq búzushylyq turaly kodeksi. 350-bap. Shygharylym derekterin jariyalau tәrtibin búzu.
1. Merzimdi baspa basylymdaryn belgilengen shygharylym derekterinsiz shygharu, efirde óz atauyn habarlamay, sol siyaqty anyq emes ne kórineu jalghan shygharylym derekterimen elektrondyq búqaralyq aqparat qúraldarynyng tele-jәne radiobaghdarlamalarynyng efirge shyghuy, - búqaralyq aqparat qúraldary ónimderining taralymy tәrkilene otyryp nemese onsyz, ailyq eseptik kórsetkishting jiyrmagha deyingi mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.)
Bapta naqty zandy túlghagha nemese bas redaktorgha aiyp salynatyny naqty anyqtalmaghan. Eki zanda da ne «bas redaktor» nemese «basylymnyng menshik iyesi» degen sóz mýlde joq. Basylym aiypty dep tanylghannyng ózinde bir bappen eki jaza qoldanu zangha qayshy. Soghan qaramastan «Otbasy baspasy» jauapkershiligi shekteuli seriktestigine jәne ýsh jurnaldyng bas redaktory retinde Jarylqap Qalybaygha Almaty qalasy Ishki sayasat basqarmasy tek bir bap boyynsha 6 (alty) hattama toltyrghan. Sondyqtan, ýsh hattamanyng toltyryluy zansyz ekeni sot kezinde dәleldendi.
Basqarma ókili Qorlan Qúrmanbek barlyq merzimdi basylymdargha tekseru, qadaghalau birdey, alalausyz, әdil jýrgizilip otyratynyn aitqanymen basyp shygharghan baspahanasynyng meken-jayy kórsetilmegen basqa da gazet, jurnaldardyng bar ekeni sot barysynda dәleldendi.
Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev 2014 jyldyng 27 aqpanynda «Qazaqstan Respublikasynda kәsipkerlik qyzmet ýshin jaghdaydy jaqsartu jónindegi týbegeyli sharalar turaly» №757 Jarlyghyna qol qoyyp (http://egemen.kz/?p=20937 ), sol kýni ol «27 aqpanda men elimizdegi kәsipkerlik qyzmetting damuyna qajetti jaghdaylardy jaqsartu jónindegi týbegeyli sharalar turaly Jarlyqqa qol qoydym. Men 2 sәuirden bastap, 2015 jyldyng 1 qantaryna deyin shaghyn jәne orta biznes subektilerine tekseris jýrgizuge moratoriy jariyalaymyn. Men qazaqstandyqtardyng biznes jýrgizuine qajetti jaghdaydy әri qaray jaqsarta týsu maqsatynda Ýkimetke birqatar naqty sharalar qabyldaudy jýktedim» (http://egemen.kz/?p=20933 ) dep mәlimdegen bolatyn. Alayda Almaty qalasy Ishki sayasat basqarmasy Preziydentting búl Jarlyghyn óreskel búzyp, «Otbasy baspasy» jauapkershiligi shekteuli seriktestigining qyzmetine jan-jaqty tekseru sharalaryn jýrgizgen. Basqarmanyn әreketi Preziydent Jarlyghyn elemeu nemese óreskel búzu ekeni sot barysynda eskertildi.
«Anyz adamdy» órtegen zansyz mitingini úiymdastyrghan da, bir bap boyynsha toltyrylghan 6 hattamagha da qol qoyghan Almaty qalasy Ishki sayasat basqarmasynyng basshysy Erbolat Áuezov ekeni jәne onyng bәri sayasy tapsyryspen jasalyp jatqany, sonymen birge onyng búl әreketi Konstitusiyada kepildik berilgen sóz bostandyghyn túnshyqtyru ekeni, jurnalisting zandy kәsiptik qyzmetine kedergi keltiru әkimshilik jәne qylmystyq jauapkershilikke soqtyratyny eskertildi.
Soghan qaramastan isti qaraghan Almaty qalasynyng mamandandyrylghan audanaralyq әkimshilik sotynyng sudiyasy Núrjan Paqirdinov aiyptalushy jaqtyng dәlelderi men aighaqtaryna nazar audarmastan 6 hattama boyynsha kinәli dep tauyp, zandy túlgha bireu ekenine qaramastan «Otbasy baspasy» jauapkershiligi shekteuli seriktestigine 20 ailyq eseptik kórsetkish kóleminde, ýsh jurnaldyng bas redaktory bir adam ekenine qaramastan ýsh jeke túlghagha, yaghny Jarylqap Qalybaygha 20 ailyq eseptik kórsetkish kóleminde aiyp salu turaly sheshim qabyldady.
Almaty qalasynyng mamandandyrylghan audanaralyq әkimshilik sotynyng sudiyasy Núrjan Paqirdinov ótken jyldyng 1 jeltoqsanynda jol apatyn jasap, bes adamdy jaraqattap, bir adamnyng ólimine sebepshi bolghan Maqsat Ýsenovty 2014 jyldyng 14 aqpanynda aqtap jibergen bolatyn.
Sóitip, bes adamdy jaraqattap, bir adamdy óltirgen adamdy aqtap shyqqan sudiya Núrjan Paqirdinov ýsh jurnaldy baspahananyng meken- jayy jazylmay qalghany ýshin 120 ailyq eseptik kórsetkish kóleminde nemese 225 840 tenge aiyppúl salu turaly sheshim qabyldady.
Sudiya Núrjan Paqirdinov 2009 jyldyng 24 mausymynda Bolat Ábilevke jurnalister mitingisin úiymdastyrdy dep aiyptap, 50 AEK kóleminde aiyppúl salghany esimizde. «Pravda Kazahstana» gazetin toqtatu jәne 10 AEK kóleminde aiyppúl salghan da sol N. Paqirdinov bolatyn. Al www.doska-pozora.presscom.org saytynda «Almaty qalasynyng mamandandyrylghan audanaralyq әkimshilik sotynyng sudiyasy Núrjan Paqirdinov «Algha» halyqtyq partiyasynyng jetekshisi Vladimir Kozlovty qalalyq «Arbatta» Múhtar Jәkishevting ómirbayany jazylghan paraqsha taratqany ýshin ghana temir torgha toghytty» http://doska-pozora.presscom.org/apparat/68203.html dep jazylyp túr.
Maqsat Iliyasúly, zanger
Abai.kz
