Senbi, 27 Sәuir 2024
Janalyqtar 3633 0 pikir 3 Nauryz, 2014 saghat 04:31

Beysen Ahmetúly. Soghys: Halyqaralyq kepildeme oryndala ma?

Resey  dúrys qadam jasady

Sayasatta eshqanday dostyq bolmaydy, tek mýdde qatynasy ghana bolady. Álde bir jattandy dialogtardyng búnday mýddede paydasy shamaly bolatynyn kýnde kórip, bilip otyrmyz.

Reseyding Ukrainagha әsker kirgizu turaly sheshimi bir jaghynan qajettilikten boldy. Kez kelgen el óz últynyng mýddesi men qauipsizdigi ýshin ayanbaytyny haq.  Onyng ýstine, Qyrym men Harikov syndy Ukrainanyng shyghys aimaqtarynda orystar men orys tildiler basym. Olar Reseyden ózderin últshyl-radikaldardan qorghaudy talap etip otyr. Onyng ýstine búl qiyn kezendi sәtti paydalanghan orys últshyldary Ukrainanyng janadan kelgen biyligin moyyndamauda. Ukrainadaghy ahual shyndyghyna kelgende orystyng oiyndaghysyn isteuge tabyla ketken sebep boldy. Sonymen,  RF Memdumasy kómektesuge bel buyp, orys armiyasy Ukrainagha bet aldy.

Ukraina ýshin sayasy ózgeristen góri el tútastyghyn saqtap qalu manyzdy

Resey  dúrys qadam jasady

Sayasatta eshqanday dostyq bolmaydy, tek mýdde qatynasy ghana bolady. Álde bir jattandy dialogtardyng búnday mýddede paydasy shamaly bolatynyn kýnde kórip, bilip otyrmyz.

Reseyding Ukrainagha әsker kirgizu turaly sheshimi bir jaghynan qajettilikten boldy. Kez kelgen el óz últynyng mýddesi men qauipsizdigi ýshin ayanbaytyny haq.  Onyng ýstine, Qyrym men Harikov syndy Ukrainanyng shyghys aimaqtarynda orystar men orys tildiler basym. Olar Reseyden ózderin últshyl-radikaldardan qorghaudy talap etip otyr. Onyng ýstine búl qiyn kezendi sәtti paydalanghan orys últshyldary Ukrainanyng janadan kelgen biyligin moyyndamauda. Ukrainadaghy ahual shyndyghyna kelgende orystyng oiyndaghysyn isteuge tabyla ketken sebep boldy. Sonymen,  RF Memdumasy kómektesuge bel buyp, orys armiyasy Ukrainagha bet aldy.

Ukraina ýshin sayasy ózgeristen góri el tútastyghyn saqtap qalu manyzdy

 Ukarainadaghy  "Euromaydanshyl"  toptar ózderining ýlken sayasatqa dayyndyqtarynyng tómendigin kórestip jatyr. Sayasatkerlik pen sabyrlylyqty, qanaghatty úmytyp ketken radikaldy toptyng niyetteri dúrys bolghanymen amaldary qatelikke úryndyrdy. Halyqty bir-birine aidap salyp, zorlyqty әreketterge  jol berip,  Yanukovichting lanyn ghana sóz qylyp jýrgende  Euromaydangha qarsy toptar orystarmen birlese otyryp odaq qúryp ýlgerdi.   Al, «euromaydanshylardyn» keudemsoqtyghy óz otandarynyng tragediyasyna ainalyp barady. Qazir ukrainderge sayasy qayta qúru kerek emes, eng manyzdysy –  elding tútastyghyn saqtap qalu kerek. Olay etpese, erteng qylyshtaryn boqqa shabatyn bolady. Áytkenmen de әli de ymyralasu arqyly Reseyding sayasy búltaghynan sytylyp shyghyp, elding tútastyghyn qorghap qalulary kerek.  Qazir Ukrainada halyq pen halyqtyn, biylik pen halyqtyng arasyndaghy alauyzdyq әskery qúrylymdargha da kirip ketken. Múnday berkesizdik betimen jayyla berse,  Ukraina jerining bólshektenip ketui yqtimal.  

 Kimning kim ekendigi endi belgili bolady

Ukraina atomnan óz erkimen bas tartqan el. Endi sol kezdegi halyqaralyq kelisim boyynsha, BÚÚ qauipsizdik kenesining mindetterin moyyndaryna alghan memleketter   qarap otyrmauy  kerek. AQSh kelmese, Ukrainany Resey jaulap alady. AQSh 1994 jyly   Ukrainany qorghau jóninde ózine mindetteme alyp qoyghan. Bar ýmit sol AQSh-ta. Eger kepildeme oryndalmasa, ukrainder ýshin qyrylyp bitkenshe soghysudan basqa shyghar jol joq. Eger soghys úzaqqa sozylsa Ukrainagha qoldau kýsheyip, biylik pen halyqtyng biriligi  artady, al, orystardyng kýshi әlsirep, orys biyligi týrili qysymdardyng saldarynan psihologiyalyq auytqulargha úrynyp, ishki býlikten saqtanugha mәjbýr bolady.  Evroodaq Reseyge qazirshe eshtene istey almaydy. Olargha qarsy Resey  múnay men gaz qúbyrynyng búrandasyn bekitip qoyyp qysym jasaugha dayyn. Eger Ukraina soghysqa shyqpay, birlik bolmay, jenilse,  onda Resey tarapynan basqynshylyq әrektter ýdey týsedi. Ukrainderge jalghyz jol qaldy: soghys. Bala-shaghasymen birge soghysqa attanu. Otan ýshin óluge attanulary kerek. Basqa jol joq. Evroodaq eki  slavyan halqynyng   ózara qyrqysyna qarap otyra berse, ukrainder Yanukovichke zar bolady!

Al Qazaqstan ýshin eng keregi Ukrainadaghy alasapyrangha baylanysty halyqaralyq kepildemenin(mindettemenin) oryndaluy men oryndalmauy bolyp otyr. Sebebi  osydan keyin kimning kim ekeni belgili bolatyn synayy bar.

Abai.kz

0 pikir