Senbi, 4 Mamyr 2024
Alang 3293 0 pikir 23 Sәuir, 2024 saghat 15:48

Reseylik Hazinge jauap: Qazaq bólinbeydi, KSRO-2 - óli joba!

Reseyden Mihail Haziyn degen ekonomist shyghypty. Jay shyqpapty. Ol juyrda Qazaqstannyng taghdyry turaly óz boljamyn aityp, «Qazaqstannyng bolashaqta ydyrap, Reseyding ainalasynda biriguden basqa amaly qalmaydy», - dep sóilepti.

Reseylik Hazinge Mezgil.kz redaksiyasy jauap beripti

Sonymen, reseylik sarapshy Qazaqstannyng bolashaghyn tek qana Reseymen baylanystyryp qaraytynyn bildirdi.  Áriyne, ol odan ózge ne aita alsyn, sebebi, qazir kez kelgen Resey azamatyna Reseyding soghys jaghdayyndaghy sayasy jәne ekonomikalyq jaghdayna syn aitu – zanmen qudalanady. Sondyqtan, Resey sarapshylary kóp mәsele boyynsha oilaryn astarly týrde «Úly Rossiya» paradigmasyna aparyp tirep, saraptamasyn tek «úlyreseylik imperiyalyq mýdde» túrghysynan jasaydy. Al, shyndyq qanday?

Hazin aitady: «Qazaqstan әrtýrli elitalyq toptar arasynda óte ýlken ishki shiyelenisi bar osal el. Oghan dәlel 2022 jylghy qantar oqighasy».

Búl Hazinning Qazaqstanmen asa qatty tanys emes ekenin bildiredi. 2022 jyly Qazaqstanda «biylik tónkerisi» oryn aldy. Al, «elitaaralyq kýres» – onyng qasynda balanyng oiynshyghy emes pe? Óitkeni, «elitaaralyq kýres» kez kelgen memlekette - meyli, ol demokratiyalyq, ne avtoritarlyq bolmasyn – oryn alatyn qúbylys. Ol qúbylys qazirgi soghys jaghdayyndaghy Reseyding ózinde astarly týrde oryn alyp otyr. Al, Qazaqstanda ol ashyq bayqalmaydy.

Hazin aitady: «Qazaq elitasyndaghy tereng qayshylyqtar joyylmaghan. Elde kýrt sayasy ózgerister oryn alsa, búl toptar jinalyp, ashuyn syrtqa shygharady. Sondyqtan Qazaqstanda elding birneshe jekelegen bólikterge ydyrau qaupi joghary».

IYә, dúrys. Tasada túryp ayaqtan shalar «eski qazaqstan» әli de otyr biylikte. Biraq olar memleketke qauip tóndiretindey qauqarly emes. Olardyng «bir ayaghy Qazaqstanda, ekinshi ayaghy aqshalaryn tyqqan elde túr». Sondyqtan, olar bel sheship, «Qazaqstandy jaulap alu» degen «revolusiyalyq әreketke» barmaydy. Olardy úrlaghan-jyrlaghan milliardtary ústap túr. (Qyzyghyn kórmese nesine úrlady?). Biraq, qazirgi Qazaqstan biyligine oppozisiya retinde shet elge qashqan oligarhiya túrghany ras. Olar aqshalary qazir últtyq mýddege qarsy júmys jasauda. Alayda, el egesi sanalatyn qazaq halqynyng «avtoritarlyq úiqydan» oyanu qarqyny joghary. Ol qarqyn endigi «oligapoliya yqpalyna» baghyna qoymas...

Hazin aitady: «Bolashaqta euroaymaqta ekonomikalyq daghdarys oryn alsa, europalyqtardyng Qazaqstan shiykizatyn satyp alugha aqshasy bolmaydy. Qazaqstangha óz tauarlaryn sata alatyn jalghyz oryn Resey Federasiyasy bolady».

Hazin taghy da qatelesedi. Qazaqtan Reseymen sauda-sattyqty eshqashan azaytqan emes. Kerisinshe, Reseyding soghys jaghdayyna enuimen birge, sauda kólemi arta týsude. Al, EO-gha birikken Europada «shetten shiykizat satyp ala almaytynday jaghday ornaydy» deu – absurd. Olar qazir AQSh-pen birigip, Ukrainagha barynsha kómektesip jatyr. Jana qarumen qarulanghan Ukrainanyng әskery quaty arta týsude. Al «úzaq uaqyttyq soghys» kýndelikti Resey ekonomikasynan jýzdegen million dollardy jalmap jatyr. Osy qarqyngha búryn da әlemdik tauar ónimining (ÁTÓ) 2 payyzyn ghana óndiretin reseylik ekonomika tóze me, tózbey me – mine, Hazinning óz-ózine qoyar súraghy osy bolsa kerek. Ol az bolsa, Resey bolashaqta shet elderdegi 300 mlrd dollardan astam aktivterinen aiyrylatyn jaghdayda túr. Aqsha qayda?

Hazin aitady: «Qazaqstannyng Europamen sauda qatynastaryn qúru әreketteri Qazaqstandy sәtsizdikke әkeledi».

Jaqsy, solay bolghannyng ózinde, Qazaqstannyng Qytay degen kórshisi bar. Ol qayda qalady? IYә, bolashaqta Qazaqstannyng Europanyng keybir elderimen sauda kólemi azayy mýmkin. Biraq ol Qazaqstannyng óz óndirisining damu qarqynymen baylanysty bolmaq.

Hazin aitady: «Jahandyq ekonomikalyq daghdarys búrynghy kenestik respublikalargha Reseymen Odaqqa biriguinen basqa jol qaldyrmaydy. Vladimir Putin múny boljap, 2015 jyly Euraziyalyq ekonomikalyq odaqty qúrghan. Endi Resey «reseylik TMD-nyn» barlyq elderin biriktirui kerek. Eger bәri «jospar boyynsha» jýrse, bolashaqta EAEO tolyqqandy valuta aimaghyna ainalyp, Resey onyng ortalyghynda bolady».

Mine, myna jerde Hazin naghyz shyndyqty aitty. Ol: «qazirgi Reseyding soghysty josparmen jýrgizip jatqany», «Reseyding búrynghy imperiyany qalpyna keltirui kerektigi», Barlyghynyng Mәskeuge baghynyshty boluy». Búl Reseyding qazirgi sayasy baghyty. Biraq, ol oryndala ma? Ol jaghy bizge de, Hazinge de әzirge belgisiz – Ukrainamen soghys bitpeyinshe.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1061
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 947
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 700
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 800