Kremli búlbúly Mәskeu bazarynan kónilsiz qaytatyn bolady deydi, DALA INSIDE derekkózi. Sebebi, «ODKB» tóraghasy Imanghaly Tasmaghambetov Mәskeude Qazaqstannyng syrtqy diplomatiyalyq kózqarasyna mýldem keraghar mәlimdemeler jasay bastady.

Tipti Astanagha kelgen Fransiya preziydenti Emmanueli Makron Tasmaghambetov turaly Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyng pikirin bilgisi kelgen. Makron Euroodaq atynan Toqaevqa «Tasmaghambetovtyng sózderi Qazaqstan sayasatynyng ayasynda aitylyp jatyr ma?» degen auyr súraq qoydy.

Qasym-Jomart Toqaev keshe Minskte ótken «ODKB» sammiytinde Tasmaghambetovke diplomatiyalyq emeurinmen naqty signal bergenin kórdik.

«ÚQShÚ-gha mýshe memleketterding qauipsizdigine qater tónip kele jatqanyn, eger onday qauip bolsa da, ony ýnemi aita beruding qajeti joq dep oilaymyn. Týptep kelgende, qauip-qater әrdayym bolghan. Halyqaralyq qoghamdastyqtyng bolmysy osynday. Búl taqyrypty qayta-qayta kóteru, bizdi әldekimnen qorqatynday kórinis qalyptastyrady. Múnday mәlimdemeler mýlde qate týsinikke alyp kelui mýmkin, tipti qazirding ózinde solay bolyp kórinedi. Qatysushy memleketterding abyroy-bedelin jәne olardyng әskeriy-sayasy әleueti men quatyn eskere otyryp, Úiymnyng ritorikasy qatal, әitse de belgili bir dengeyde qisyndy bolugha tiyis», –  dedi, Toqaev.

Tasmaghambetov «ODKB» tóraghalyghyna otyryp alyp, tura Putin men Lukashenko siyaqty «Újymdyq Batys qauip tóndirip túr. AQSh, Europamen kýresu kerekpiz» degen saryndaghy plastinany qayta-qayta ainaldyra bastady. Onysy Putinge mayday jaqsa, Aqordanyng ashuyn keltirgen. Sebebi Qazaqstan ózin ODKB-nyng batysqa aidap saluyna mýldem qarsy. Al Imanghaly Núrghaliyúly Qazaqstan azamaty bolghandyqtan, onyng osy qylyghy bizge Euroodaq pen AQSh sanksiyalaryn alyp kelui әbden mýmkin.

Bir qyzyghy, Lukashenko Tasmaghambetovke «Bәkiyev ssenariyi» boyynsha garantiya berip qoyghan. Eger «Jana Qazaqstan» men «Eski Tasmaghambetov» arasy suyp jatsa, onda Tasmaghambetov Qazaqstannyng kók pasportyn jyrtyp tastap, sol sәtte Belarusi azamattyghyn ala alady. Búl úsynys Nurgaliyevichke únasa da, onyng týpki jospary basqa.

Qazaqstan 2024 jyldan bastap «ODKB» tóraghalyghyn qolyna alady. Jana jyldan bastap Tasmaghambetov mandatyn tapsyrsa, «Sol jaghalau» onyng ornyna «ODKB» basshysy qylyp ýide júmyssyz jatqan Eraly Toghjanovty jiberudi oilastyra bastady. Toghjanov bir ay boldy ýide kishkentay bala baghyp otyr. Eger Qazaqstan «ODKB-ny» ydyratudy maqsat etse, onda Eraly Toghjanovtan artyq kandidat joq. Toghjanov kez-kelgen sharuany jarty jyldyng ishinde keri ketirip, ýlken jobalardy iritip jibere alatynyn birneshe ret dәleldedi.

Tasmaghambetov nege óitti?

Imanghaly Núrghaliyúly Qazaqstan ózin kezinde baghalamady dep sanaydy. Al Resey kerisinshe ony baghalap, kótermelep, kópshik qoyyp, óz maqsatyna paydalana bastaghan. Tasmaghambetov bayaghy ambisiyasyn joghaltqan joq. Sol sebepti, 2029 jyly preziydenttik saylaugha týsu ssenariyin oilastyryp otyr. Jәne Kremli men «FSB» qoldauyn súrady. Kremli Tasmaghambetovty sonyna deyin qoldap, Qazaqstan preziydenti qylugha dayyn. Tek Imanghaly Tasmaghambetov óz kezeginde Qazaqstandy Resey-Belarusi odaghyna kirgizip, kishi KSRO qúrugha barynsha at salysuy tiyis.

Ázirge Kremli Tasmaghambetovke Tatarstannan jaqsy aqsha týsip túratyn biznes berip qoydy. Imanghaly Núrghaliyúly biyldan bastap ózining shyn qojayyny Vladimir Putin ekenin anyq týsindi.

Qasym-Jomart Toqaev Tasmaghambetovtyng búlay ózgeretinin esh kýtpegen bolatyn. Sondyqtan, endi jedel qimyldamasa erteng jaghday ushyghyp keterin Aqorda analitikteri bilip otyr. Kremli men «Eski Qazaqstan» kýsh biriktirip, Tasmaghambetovke dem berse, bolashaqta qazaq elining tәuelsizdigine qauip tónetin bolady.

Abai.kz