Ótken aptada Arab elderimen ara qatynasy qaytadan ushyqqan Izrailige baryp kelgen Amerika preziydenti Bayden myrza halqyna joldau joldady.

Kezinde 2001-jyly 11-qyrkýiek oqighasy bolghanda kishi Bush ta osy kabiynetten eline sóz arnaghan edi. Bayden sózinde Resey men HAMAS-ty aiyptay sóiledi.

«Ekeuining maqsaty eki bóle bolghanymen, olar da bir úqsastyq bar: ekeui de qonsy otyrghan demokratiyaly memleketti qúrtpaqshy», - dedi.

«Olardy tizgindemesek, dýnie odan ary býlinedi, tipti kóp qantógis, qaqatyghystar tuyndaydy. Amerikanyng dýnie tarihynyng betalysyn jarqyn jaqqa búrugha qauqary bar», - dedi.

Álem elderin aitpaghanda AQSh túrghyndary da Baydenning joldauyn әr qalay qabyldady. Aq ýiding sayasy jәne әskery isterining basshysy Paul «Vashington post» gazetine bergen súhbatynda ne ýshin júmystan ketkenin týsindirip: «Áriyne, Izraili ózin qorghaugha mýddeli, biraq, ol ýshin Palestindik qansha balanyng ómiri qyrshyn ketui kerek», - dep nalydy. Gollivudtyng 50-den astam ataqty júldyzdary da birlesken mәlimdeme jasap, osy jolghy soghysta mert bolghan myndaghan adamnyng tizimin algha tartyp, Aq ýy basshysynyng soghysty órshitu ýshin emes, toqtatugha aghayyndyq jasau kerek ekenin, adam ólimine әkeletin qaqtyghysty dereu toqtatugha ýndedi.

Bayden sózinen keyin Izrailiding Qorghanys ministrligi de Gaza sektoryna әsker kirgizu josparyn, HAMAS úiymyn joi operasiyasynyng egjey-tegjeyin jariyalady. Olardyng әskery qimyly ýsh satydan túrmaq:

Birinshi kezekte Áue shabuylyn ýdetip, jayau әsker kirgizip, HAMAS-ty qúrtu;

Ekinshi kezekte shabuyldy jenildetip, songhy qaldyq kýshterdi jon;

Ýshinshi basqyshta Gazada tolyq beybit qoghamdyq tәrtip ornatu.

Dese de әlemdik әskery sarapshylar Izrailiding әskery quatyn joghary baghalaghanymen, Gazada tynyshtyq ornatudyng onaygha týspeytinin aituda. Olardyng pikirinshe, Izraili taraby maqsatyna jetu ýshin kem degende 6 ai, ne 8 ay soghysuy mýmkin. HAMAS ta onay shaghylatyn janghaq emes. Ózderi qúryp alghan әue qorghanys jýiesi bar eken, olardyng sarbazdary shetinen bireui myngha tatityn asqan jau jýrek, partizandyq soghystyng asqan sheberi.

Izrailiding 360 myng jayau әskeri jer jaghdayyna olarday qanyq emes. 2014-jyly Izraili әskeri Gazagha basa kóktep kirip, HAMAS-tyng kózin qúrtpaq bolghanda auyr shyghyngha úshyrap, keri shegingen. Osy joly da sol jaghday qaytalanuy mýmkin deydi.

Dese de Izrailige milliard dollar әskery kómek beruge sheshim qabyldaghan Bayden ýshin de, Aq ýige arqalanghan Izraili biyligi ýshin de eng basty týitkil kýnasyz adamdardyng qyrshyn ómiri men kóz jasy ekeni anyq.

Esbol Ýsenúly

Abai.kz