Jeksenbi, 28 Sәuir 2024
Janalyqtar 3543 0 pikir 25 Qarasha, 2012 saghat 09:27

Tәuelsiz elding tiregi

Tayauda ghana Elbasy ózining «Qazaqstannyng әleumettik janghyrtyluy: Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna qaray 20 qadam» atty maqalasynda «Qazirgi әlem barlyq plusterimen jәne minusterimen tótenshe dengeyde ózara baylanysty bolyp otyr. Búl - barlyq elderde eseptesuge tiyisti shyndyq. Onyng ýlken, ortasha jәne shaghyn elderding bәrine de qatysy bar. Osynyng barlyghy memleketten kesimdi әleumettik sayasat jýrgizudi talap etedi. Jәne maghan әleumettik mәselelerdi әrkez baqylauymda ústap, olargha túraqty týrde qayta oraluyma tura keledi. Mening nazarymdaghy basty   mәsele - әr qazaqstandyqqa qamqorlyq kórsetu», dep tolghanghany mening sanama airyqsha qozghau salyp, Elbasynyng payymy men parasatynyng tym biyiktigi qayran qaldyrghan bolatyn.

Tayauda ghana Elbasy ózining «Qazaqstannyng әleumettik janghyrtyluy: Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna qaray 20 qadam» atty maqalasynda «Qazirgi әlem barlyq plusterimen jәne minusterimen tótenshe dengeyde ózara baylanysty bolyp otyr. Búl - barlyq elderde eseptesuge tiyisti shyndyq. Onyng ýlken, ortasha jәne shaghyn elderding bәrine de qatysy bar. Osynyng barlyghy memleketten kesimdi әleumettik sayasat jýrgizudi talap etedi. Jәne maghan әleumettik mәselelerdi әrkez baqylauymda ústap, olargha túraqty týrde qayta oraluyma tura keledi. Mening nazarymdaghy basty   mәsele - әr qazaqstandyqqa qamqorlyq kórsetu», dep tolghanghany mening sanama airyqsha qozghau salyp, Elbasynyng payymy men parasatynyng tym biyiktigi qayran qaldyrghan bolatyn.

Tarihty tarazylasaq, adamzat qoghamynyng týrli dәuirlerinde ózi­ning jasampazdyghy men ty­ny­m­syz enbegining arqasynda әrtýrli memleketterdi óz dәuirining biyik satysyna sýirep shygharghan kósh­basshy túlghalardyng ghibratty isterine kuә bolamyz. Alayda, qa­zaq degen halyqtyng shamshyraghy jarqyrap, әlemge әigili boluy 20 ghasyrdyng 90-jyldarynan bas­tau alghany, sol úly ýderisting tizginin Elbasymyz Núrsúltan Nazarbaev­tyng ústaghany alghausyz aqiqat. Ár elding tarihynda biyik betbúrysty oqighalar bolady. Sol oqigha­lar­dyng bastauy - ai­qa­ryl­ghan úly kýnderding bolatyny da ras. Mine, 1991 jyldyng 1 jeltoqsany hal­qy­myz ýshin sonday kýn. Resmy alghanda ol kýni Qazaq Kenestik Sosialistik Res­publikasynyng Preziydentin saylau ótkizildi. Biraq búl resmy týr­de ghana. Bo­dan­dyqtyng kýni bitetinin, bos­tandyq tanynyng ata­ty­nyn әrkim de bilip otyrdy.
1991 jylghy 1 jeltoqsan kýni baytaq elimizdegi saylau uchaskelerine halyq jappay erekshe ýmit­­pen aghyldy. Sol kýni say­lau­­shylardyng 98,78 payyzy da­uy­­syn Núrsúltan Nazarbaevqa ber­di. Núrsúltan Nazarbaev eli­mizding Túnghysh Preziydenti bolyp saylandy. Halyqtyq qoldaugha shyn mәninde talassyz ie boldy. Sodan beri Elbasymyzdyng san týrli synaqtan sýrinbeytin sarabdal sayasatynyng arqasynda jenisti joly jalghasuda.
Mine, elimizde jana mereke túnghysh ret atap ótilgeli otyr. Ol Qazaqstannyng Túnghysh Preziydenti kýni dep atalady. Ótken jyldyng qarasha aiynda Qa­zaq­stan Respublikasynyng Parlamenti osynday sheshim qabyl­da­dy. Búl sheshim «Qazaqstan Res­pub­likasyndaghy merekeler tura­ly» Zangha tolyqtyrular týrinde rәsimdeldi.
Osydan tura 21 jyl búryn, ata-babamyzdyng ghasyrlar boyy asyl armany bolyp kelgen egemen Qazaqstandy qúru jónindegi tarihy amanaty 1991 jylghy 1 jel­toq­sanda birauyzdan Memleket bas­shy­sy bolyp saylan­ghan Tún­ghysh Preziydent - Elba­sy N.­Á.Na­­zar­baev­tyng basshyly­ghy­men iske asty.
1991 jylghy 16 jeltoqsanda «Qazaqstan Respublikasynyng mem­lekettik tәuelsizdigi turaly» Konstitusiyalyq zang qabyl­dan­ghan­nan bergi kezeng ishinde Qa­zaqstan demokratiyalyq sayasiy-qú­qyqtyq jýiesi bar, ekonomikasy túraqty, halqynyng әl-auqaty jo­ghary, údayy damu ýstindegi mem­leket retinde qalyptasty.
Elbasymyz Núrsúltan Nazarbaev osy 21 jyldyng ishinde shy­nayy memleketshil ekenin, halyq mýddesine berilgendigin ýnemi kórsetip, Qazaqstan atty elding bo­lashaqty betke alghan úly kó­shin bir belesten bir beleske asy­rumen keledi. Elba­synyng basshy­lyghymen sol ke­nestik respublikadan tәuelsiz memleket, egemen el jasaldy. El bolghanda da qa­tar­daghy el emes, egemendigining 20 jyl­dy­ghyna da jetpey jatyp Euro­pa­nyng tórine kóterilip, qúrlyq­ta­ghy basty sayasy Úiymgha tóragha­lyq etken el jasaldy.
Osy tarihy kýndi taghayyndau әlemdik tәjiriybeni eskere oty­ryp qabyldandy. Onday kýnder dýnie jýzinde kóptegen memleketterde bar. Mysaly, AQSh-ta «Preziydent kýni» atalyp ótedi. Múnday kýnning belgilenui El­ba­synyng el aldyndaghy úly enbegin layyqty baghalau dep bilemiz.
Qazaqstan memlekettiligining negizin qalaushy - elimizding Tún­ghysh Preziydenti N.Á.Nazarbaev halyqty jasampazdyqqa júmyl­dy­ru, qoghamdaghy tatulyq pen kelisimdi nyghaytu, halyqaralyq qo­ghamdastyqtyng rizashylyghyna ie bolghan jahandyq beybit basta­ma­lardyng avtory retinde elding syrt­­qy sayasy baghytyn dәl ai­qyn­dau isine orasan zor ýles qosty.
Memleket basshysynyng jan-jaqty saralanghan ishki jәne syrtqy sayasatynyng nәtiyjesinde Qazaqstan sayasy jәne әleumettik-ekonomikalyq silkinisterge úshy­ramay, derbes damudyng ótpeli ke­zenindegi qiyndyqtar men sy­naqtardy enserip, ilgerileu men ór­kendeu jolyna shyqty. Tәuel­sizdikke ie bolghan 21 jyl ishinde Qazaqstan jana ghasyrdaghy bәse­kege qabiletti ekonomikagha negiz bolatyn talassyz tabystargha jetti.
Elimiz tәuelsizdik alghaly beri Qazaqstan halqy ýshin tyng qú­ry­lymnyng biri - jemqorlyq qyl­mys­targha qarsy kýres jýrgizetin sala boldy. Áuelde Qazaqstan Respublikasy Ýkimetining qauly­symen 1994 jyly Qarjy miniys­tr­ligining salyq qyzmeti qú­ramyn­daghy Salyq milisiyasy basqarmasy bolyp dýniyege kelgen su jana sala - qazir maqsaty men mýddesi aiqyn Qazaqstan Respublikasy Ekonomikalyq qyl­mysqa jәne sybaylas jem­qorlyqqa qarsy kýres agenttigi.
2005 jyldyng aqpan aiynan bastap Agenttikting tek Qa­zaq­stan Preziydentine tikeley ba­ghy­natyn jәne esep beretin organ retinde tanyluy - qarjy poliy­siyasynyng damu tarihyndaghy manyzdy qa­dam jәne Memleket basshysynyng bizding organgha degen erekshe se­ni­mining belgisi. Sonyng nәtiyjesinde sybaylas jemqorlyqqa qarsy vedomstvo azamattardyng qúqyq­ta­ry men bostandyqtaryn, elding ekono­miy­kalyq qauipsizdigin qor­ghay­tyn, sybaylas jemqorlyq kó­ri­nisteri men «kólenkeli» ekono­mikanyng dengeyin tómendetetin pәrmendi qúralgha ainaldy.
2010 jyly Qazaqstan Res­publikasy Preziydentining Jar­ly­ghyna sәikes, qarjy poliy­siya­sy organdaryna ekonomikalyq qyzmet salasyndaghy qylmys­tardy jәne sybaylas jemqorlyq qylmystardy tergeuding derbes qúqyghy berildi. Memleket bas­shysynyng salmaqty sayasatynyng arqasynda Qazaqstanda sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl baghdarlamalyq negizde tek qúqyq qorghau organdarymen ghana emes, tútas qoghammen jýzege asy­ryluda.
Elbasymyzdyng «Qazaqstan Respublikasynyng 2020 jylgha deyingi Strategiyalyq damu jos­pa­ry turaly» Jarlyghyna sәikes bekitilgen «Qazaqstan Respubliy­ka­syndaghy sybaylas jemqor­lyq­qa qarsy is-qimyl jónindegi 2011-2015 jyldargha arnalghan salalyq baghdarlamanyn» basty mindetteri halyqaralyq ynty­maq­tastyqty keneytu jәne sy­bay­las jemqorlyqqa qarsy is-qiy­myl mәseleleri boyynsha últtyq zannamany jetildiru, sybaylas jemqorlyq qauipterin azaytu ar­qyly memlekettik organdar qyzmetining tiyimdiligin arttyru, sybaylas jemqorlyqqa qarsy kózqarasty jogharylatu jәne kólenkeli ekonomika dengeyin tómendetu bolyp tabylady.
Qarjy polisiyasyna naryq zamanynda sybaylas jemqor­lyq­pen kýreste, onyng aldyn aluda túnghysh Preziydentimiz tara­py­nan jýkteler mindet orasan, senim zor. Berekemizding bastauy bolghan búl kýn - bizding óz tandauymyzdy ózimiz jasap, óz taghdyrymyzdy ózimiz sheshudi bastap bergen kýn. Búl kýn - tarihymyzda túnghysh ret býkil halyq bolyp Preziydent saylaghan kýn. Eldikting jolyndaghy eng alghashqy qadamymyzdy jasaghan kýn.
Maqsat QOJABAEV,
Qyzylorda oblysy boyynsha Ekonomikalyq qylmysqa jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres departamentining (qarjy polisiyasy) bastyghy, qarjy polisiyasynyng polkovniygi.

 

0 pikir