Senbi, 27 Sәuir 2024
Arasha 3660 6 pikir 19 Qarasha, 2021 saghat 17:18

Kәsipkerler Preziydentten kómek súraydy!

Almatynyng әidik bolghan «baraholkasyndaghy» «Rahat» bazaryna qatysty dau әli basylmay túr. Biyl nauryz aiynyng basynda BAQ pen әleumettik jelide: «Almatyda 300-ge tarta kәsipker júmystarynan aiyrylyp qaluy mýmkin», degen aqparat jariya boldy. Onda Almatydaghy «Rahat» bazarynyng jer uchaskesi ózge kompaniyanyng qolyna ótip ketkeni turaly aitylghan. Búl turaly Abai.kz aqparattyq portalynda egjey-tegjeyli jazdyq.  

«Jerdi jalgha alghan jana kompaniya eski bazardy sýrip tastap, ornyna jihaz fabrikasyn salmaq», degen saudagerler narazylyqtaryn bildirip, mitingke de shyqqan. Búl qoghamda qyzu talqy boldy.

«Almaty әkimdigi  ol bazardy jauyp, ornyna jihaz fabrikasyn saludy kózdep otyr. Óz әreketteri zansyz, «TKM» JShS-ning jerge artyqshylyq qúqyghyna núqsan keltiretini ekenine qaramastan, zang talaptaryn óreskel búzyp, jerdi «Almaty CPS» JShS-ne berip otyr. Búl sheshimdi qabyldauda jerding sanitarlyq-qorghau aimaghynda ornalasqany, qala aumaghynda óndiris qúrylysyn salu ýshin konkurs jariyalau qajettigin, Aymaqtyq ýilestiru kenesi ghana jobany investisiyalyq dep tanyp, memleket tarapynan grant retinde ghana beru qajettigining ysyryp tastap, sheshim qabyldap otyr», - degen «TKM» JShS ókilderi men zangerler býgin Almatydaghy Adam qúqyqtary jónindegi Qazaqstandyq Halyqaralyq buronyng baspasóz ortalyghynda baspasóz jiynyn ótkizdi.

Oghan jer qúqyghy salasyndaghy zanger – Baqytjan Bazarbek, «TKM» JShS-ning ókili, zanger – Jamilya Tulenova, zanger – Janiybek Bashanov qatysyp, sóz sóiledi.

«Zang normalary saqtala ma, qúqyqtar sot biyligimen qorghala ma» degen súraqtyng jauabyn ala almay jýrgen «Rahat» bazarynyng kәsipkerleri әkimdik pen sot jol berip otyrghan zansyzdyqtardyng mәn-jayyn qogham aldynda jariya etu mýmkindigin paydalana otyryp qana әdildikke qol jetkizudi kózdeytindikterin aitady.

Sot әdildikti jaqtaugha emes, Almaty әkimdigin aqtaugha tyrysyp jatyr

Jamilya Tulenova, «TKM» JShS-ning ókili, zanger:

- «Rahat» bazarynda qazir jeke kәsipkerler óz júmystaryn jalghastyruda.  Nauryz aiynda saudagerler narazylyqqa shyqqan.  Onyng sebebi – «Almaty CPS-tin» sotqa bergen jerdi bosatu turaly talaby edi. Olardyng talaby sot sheshimimen qanaghattandyrusyz qaldyryldy. Biraq, sot sheshimderi, mine, ýsh jyldan asyp barady, osy kýnge deyin ózining zandy sheshimin tappay otyr.

Óitkeni, sot tarapynan «Almaty CPS-tin» mýddesine qaray bet búru jәne jergilikti atqaru organdarynyng lauazymdy túlghalarynyng pozisiyasyn ashyq qorghau oryn alyp otyr. Sondyqtan, biz osy ýsh jyldan astam uaqyt boyy sot biyligine senbeymiz deumen kelemiz.

Sotta bizding әkimdik jәne uәkileti organdar – qalalyq Jer qatynastary basqarmasy, qalalyq Josparlau (urbanistika) basqarmasy jәne Kәsipkerlik basqarmalarynyng sheshimderin zansyz dep tanu turaly talap aryzymyz qaraldy. Sot sheshimi shyqty. Sot isti qarauy kezinde «Almaty CPS-tin» jerdi bosatu turaly talap-aryzyn, yaghny eki isti bir óndiriske qosyp, zansyz sheshim shyghyp otyr. Biz ol boyynsha shaghymdanghan edik. 27 qyrkýiekte Almaty qalasynyng appelyasiyalyq sot alqasy sol sheshimdi óz kýshinde qaldyru turaly taghy bir sheshim qabyldady. Endi appelyasiyalyq  sot alqasynyng búl shygharghan qaulysyna biz narazy bolyp otyrmyz. Óitkeni sot talap-aryz shenberinen shyghyp, «TKM-di» «kәsipkerler arasynda әleumettik narazylyq tudyrdy jәne zansyz, negizsiz tabys tauyp otyr», - dep aiyptap otyr. Eshbir dәlelsiz, dәieksiz jasap otyrghan osy sot tújyrymy bizding narazylyghymyzdy turdyrdy.

Búl óz kezeginde Almaty qalasyndaghy keybir sudyalardyng әdiletsiz sheshim shygharugha dayyn ekeninining bir dәleli.

Áuelde olardyng («Almaty CPS-tin») bergen talap-aryzy qanaghattandyrusyz qaldyrylghan. Nege? Zang boyynsha, «TKM» jer uchaskesine ózge túlghalardyng aldyndaghy artyqshylyq qúqyghyn qorghau maqsatynda sotqa jýginip keldi. Búl óz sheshimin tapqansha «Almaty CPS» jerdi bosatu turaly talap qoya almaydy. Ol turaly audanaralyq ekonomikalyq sottyng sudyasy Qazymbetova osy sheshimge óz baghasyn bergen.

Bizding apelyasiyalyq sot alqasynda әkimning 6 mausym 2019 jylghy ««Almaty CPS-ke» jerdi beru jәne ol jer telimine «TKM JShS-nyn» barlyq qúqyghyn aiyru turaly» qaulysyn zansyz dep tanudy talap etip, aryzymyzdy joldaghanbyz. Al mynau soudya Absemetova shygharghan qaulygha qarasaq, ol aryz-shaghymymyz boyynsha shagharatyn bolashaq qaulynyng taghdyryn aldyn-ala sheship qoyghan. Sondyqtan, sudyanyng shygharghan sheshimi zangha kereghar. Óitkeni, erteng azamattyq prosestik kodeksting 76 babyna sýienip, osy qaulynyng negizinde bizding talabymyz boyynsha teris sheshim shyghatynyna senimdimiz.

Qazir bizge jala jabylyp otyr. «Memleketke núqsan keltirip otyr, memleket menshigindegi jerdi zansyz paydalanyp otyr, jeke kәsipkerlerdi paydalanyp otyr, әleumettik narazylyq tudyryp otyr», - degen bagha berip otyr. Búl auyr aiyptau. Búl narazylyq tudyratyn jayt.  Senip kelgen sot biyligi osynday әreketke baryp otyrsa, әri qaray qanday biylikke senuge bolady? Biz tyghyryqqa tirelip  otyrmyz. Óitkeni zang óz biyliginen joghary sheshim qabyldap otyr. Qazir bizge qarsy birlesip әreket etuding qúrbany bolyp otyrmyz.

Dәl qazir biz jerding salyghyn tóley almaymyz. Sebebi – zang jýzinde jerding paydalanushysy «Almaty CPS». Al biraq, «Rahat» bazary ornalasqan jerde ózining sauda oryndary bar jeke kәsipkerler óz kәsipteri, ondaghy mýlikteri ýshin ay sayyn salyqtaryn tólep otyr. Olardyng ay sayynghy salyqtarynyng ózerine, júmyskerlerine der kezinde týsuin qadaghalap otyrghan mamandar bar. Sondyqtan, «memlekettik budjtke qarajat týspey jatyr», - degen sottyng tújyrymy mýlde negizsiz.

Sottyng qaulysy qolymyzda. Qaulyda jer paydalanu merzimi «Almaty CPS-ke» 4 jyl 11 aigha berilgen. «Sonyng 2 jyl 4 aiy ótip ketti», - dep otyr. Sottan ony eshkim súraghan joq. Odan keyin « osy uaqytqa deyin «TKM» ol jerdi bosatpay otyr», - deydi. «TKM-nin»  búl jerge qoyyp otyrghan talaby mýliktik talap emes, qúqyqtyq talap! Sot ony týsinbeydi dep oilamaymyn. Ekeuining aiyrmasy jer men kóktey. «TKM-nyn» ol jerge qúqyghy bar. Al qazirgi sot tújyrymy zandy óreskel búzu bolyp tabylady. Sodan keyin, ««Almaty CPS-tin» jerdi bosatudy talap etuge qúqyghy bar», - deydi. «Ákimdik pen prokuraturagha jerding iyesi retinde shaghymdanugha qúqyghy bar», - deydi. «Almaty CPS-tin» talaby búl isting ishinde qaralmauy kerek edi. Óitkeni, azamattyq prosestik koldekste talap qoi tәrtibi jәne zansyz әreketterdi shaghymdanu turaly anyq jazylghan. Al sot eki óndiristing isin bir iske biriktirip otyr. Bizding shaghym beruimizding sebebi de sol edi. Birinshi satydaghy sot sheshimi ózgertuge jatady. Óitkeni әrtýrli eki óndiristegi is birge qaraldy. «Almaty CPS-tin» talaby «TKM» talaptary boyynsha naqty sheshim shyqqansha qaralugha jatpaydy.

Sot ózining osy bir tújymymen «Almaty CPS-tin» aldaghy uaqyttaghy qadamdaryn aiqyndap, qanday әreket jasauy kerektigin kórsetip berip otyr. «Almaty CPS» osy 2 jyl 4 aida bazargha kelip, «bizding osynday qúqyghymyz bar, mynaday josparymyz bar», - dep kәsipkerlermen sóilesken de joq. Olar tek biz óz qúqyghymyzdy talap etip sotqa jýgingende ghana payda boldy. Sottyng sheshimi belgili bir dәleldemege negizdelui kerek.

Biz Bauyrjan Baybekti ýshinshi túlgha retinde sotqa shaqyrdyq.  Óitkeni, qaulygha qol qoyghan – Baybek. Baybekting qol qoyghan qaulysynda qanday zang normalary búzylghanyna nazar audardyq. Ol qújattardyng barlyghyn kórsetip, iske qatystyrugha shaqyrdyq. Biraq, sudya Qazymbetova óz úigharymymen, óz erkimen Baybekti ýshinshi túlghalar qatarynan shygharyp tastady. Búl da zansyz. Óitkeni, azamattyq prosestik kodekste onday norma joq. Sot ózi shaqyra alady. Al talapkerding shaqyrghan adamyn qatysushylar sanatynan shyghara almaydy.

300 saudager, olardyng artyndaghy myndaghan adam (otbasy mýsheleri) Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtan kómek súraydy. Óitkeni ertegi kýnge degen senim joq. «Almaty CPS» bir kýni kelip, «myna jerdi týgel bosatamyz», - dese, ol naghyz әleumettik narazylyqtyng ordasyna ainalady. Ne bolmasa, basqa da arandatushylyq әreketter bolatyn bolsa, ony toqtatatyn kýsh joq. Óitkeni, jergilikti atqarushy organ barlyghyn sotqa iyterip, tek baqylaushy bolyp otyr. Al sot jergilikti atqaru organdy aqtap alu ýshin barlyq amaldy jasap otyr.

Almaty qalasynda sottar әkimdikke tәueldi!

Baqytjan Bazarbek, zanger:

- 3 jylgha ketip bara jatyr, sotta qorghap jatqanymyz – «Rahat» bazaryndaghy jeke kәsipkerlerining qúqy. 2019 jyly qauly shyqty, sol sәtten bastap kәsipkerler sotqa bere bastady.

Biz sotqa onshaqty talap-aryz bergenbiz. Týrli-týrli talap-aryzdar. Talap-aryz bergen kezde  azamattyq is jýrgizu kodeksine sәikes, birinshiden Almaty qalasy әkimdigining Jer qatynastary basqarmasy, qalalyq Sәulet-qúrylys basqarmasynyng әreketin zansyz dep tanu turaly talap berdik. Biraq, sudyalar ózining júmysyn dúrys bilmey me, әiteuir bizding talap-aryzdarymyzdy birneshe mәrte qaytaryp tastady. Sol talap-aryzymyzdy beru kezinde-aq, biz búl jerde audandyq dengeydegi sottar Almaty qalasy әkimdigine tolyghymen tәueldi ekenin bayqaghanbyz. Sottyng tәuelsizdigi degen úghymgha Almatyny keltire almaymyz. Biz is barysynda búrynghy әkimdi, әkimning orynbasarlaryn, Jer komissiyasynyng mýshelerin t.b. shaqyrghanbyz. Al sudyalar olardy barynsha arashalap otyrugha tyrysty. Áriyne, qorqady. Sebebi Jer komisssiyasynyng mýshesi eger súraqqa alynsa, sot barysynda qanday súraqtar qoyylatynyn olar biledi. Erteng qanday bylyqtar shygha keletinin olar jaqsy týsinedi. Sondyqtan da sudyalar bizding talaptarymyzdy qanaghattandyrmaugha tyrysqan.

2019 jyly bir qaulymen «TKM» JShS-gha uaqytsha jer paydalanu qúqyghyn úzatpay, merzimin toqtatady da, uaqytsha jer paydalanu qúqyghyn «Almaty CPS» mekemesine beredi. Bir qaulymen ghana. Búl zang shenberinen tys dýniye.

Ekinshiden, Jer kodeksining 37 babyna sәikes, jalgha alu shartyn keyingi merzimge úzartu turaly mәsele Jer komissiyasynda qaralmaydy. Jer kodekesining 37 jәne 43 baptaryna sәikes, ol әkimmen tikeley qaraluy tiyis. Biraq, Jer  qatynastary basqarmasy zansyz týrde Jer kodeksining 37, 43 baptaryn búza otyryp, ony Jer komissiyasynyng qarauyna shygharady. Shyndyghynda, 2017-2020 jyl aralyghynda 80-ge juyq jerdi jalgha alu merzimin keyinge úzartu mәselesi Jer komissiyasynda qaralghan. Almaty qalasynyng 2017-2020 jyldar aralyghyndaghy Jer komissiyasynda qaralghan barlyq aryzdar jәne materialdar qayta qaralyp, tekserilui tiyis.

Ýshinshiden, Jer kodeksinin  43 babynda naqty jazylghan. Eger qanday da bir qúrylys nysanyn salatyn bolsa, búl mәselesi Jer kodeksining 44/1 babymen reteledi. Yaghni, zannyng ózi búl bappen emes, 44/1 degen bappen beriletinin aityp túr.

Odan keyin investisiyalyq joba boyynsha, Jer kodeksining 48 babymen, jerdi sauda-sattyqsyz berip otyr. Biraq, elimizde investisiyalyq jobalargha jer beru erejesi qabyldanbaghan. Biz qúzyrly organdardan, ministrlikten arnayy anyqtama aldyq. Búl jerde tiyisti komiytet naqty jauap berdi. Investisiyalyq jobamen beriletin jer ýshin arnayy aumaqtyq koordinasiyalyq kenesting rúqsaty boluy tiyis. Biraq, Almaty әkimdigi «Almaty CPS-ke»  jerdi bergen kezde koordinasiyalyq kenesten ótkizbegen, qaralmaghan. Ol turaly әkimdikting ózi tiyisti qújattaryn bergen. Odan bólek, investisiyalyq joba ýshin jer beruding tiyisti erejesi kerek. Onday ereje dayyn, biraq zanmen qabyldanbaghan, respublikalyq dengeyde. Demek, әkimdikter invest joba ýshin jer beruge qúqyghy joq.  Biraq, Almaty qalasy әkimdigi Jer kodeksining 48 baby boyynsha, invet joba ýshin jer berip otyr. Búl Qazaqstan boyynsha birinshi jaghday. Onyng ózi ýlken dau tuldyryp otyr.

Sottaghy bylyqtar turaly da aitu kerek.  Sottar isting artynda әkimdik túrghanyn bilse, sol sәten bastap sot tóreligi ayaqtalady. Ákimdik jýz jerden Jer kodeksining baptaryn óreskel búzsa da,  tipti ótirik zanmen jer bergen kýnning ózinde ekinshi tarap әkimdik nemese әkimdik basqarmalary bolsa, sottar tóreligi jýrmey qalady. Mýmkin Soltýstik Qazaqstan, Atyrau, Manghystau jaqtarda sottar tәuelsiz shyghar. Biraq, Almaty qalasynda sottar әkimdikke tәueldi. Sottar dәleldemelerdi qabyldamay, isti barynsha qysqartugha nemese әkimdik paydasyna sheshim shygharugha tyrysady. Men Ýkimettik jer komissiyasynyng mýshesi, tәuelsiz sarapshy, zanger retinde Almaty sottaryndaghy bylyqty basqasha týsindire almaymyn.

Biz sausaqtan soryp alghan sózderdi emes, naqty dәlelderdi úsynyp otyrmyz. Jer kodeksining 37, 43, 65 baptary búzylyp otyr. Onyng búzylghanyn sudyalar bilip otyr. Atalghan baptardyng búzylghanyn әkimikting Jer qatynastary basqarmasynyng ókilderi sot barysynda da, sottan tys «Atameken» palatasynda da ózderi moyyndap otyr. Biraq, prokuratura qozghalmaydy, Sybaylas jemqorlyqa qarsy departamentting Almatydaghy ókilderi qozghalmaydy. Osyny paydalanyp, olar jýz jerden moyyndaghannyng ózinde esh nәtiyje shyqpay otyr. Qaulynyng kýshi joyylmaydy. Sot tiyisti qaulynyng kýshin joymaydy.

Biz búl jerde bostan-bos shyryldap otyrghan joqpyz. Biz 300-ge tarta shaghyn kәsipkerding múnyn joqtap otyrmyz. Olar salyq tólep otyr. Damyghan elderde shaghyn jәne orta biznes ekonomikanyng negizi. Biraq, Qazaqstanda emes! Shaghyn jәne orta biznesti qoldaushy kýsh – memleket bouly tiyis. Búl «TKM» isinde biz memleketting bar ekenin sezip otyrghan joqpyz!

«Abai.kz» búl – erkin aqparat alany. Oy jarystyryp, pikir talastyru oqyrman qauymnyng enshisinde. Materialda esimderi atalghan túlghalar pikir bildiruge niyetti bolsa, aldaghy uaqytta olardyng da pikirin jariyalaymyz...

Abai.kz

6 pikir