Beysenbi, 2 Mamyr 2024
Janalyqtar 2811 0 pikir 4 Mamyr, 2011 saghat 07:49

Asqar Shaymardanúly. Aghayyn alystaghy, jýrsing qayda?!...

Biyl dýniyejýzi qazaqtarynyng IV qúryltayy shaqyrylady. Qúryltay dese, Ulaanbaatargha N.Á.Nazarbaev keledi dese bastyqtar ózge qazaq qazaq emestey, ol jaqtan tek solardy ghana shaqyrtqanday ylghy tabaqtas-sabaqtastaryn: syrmaq sheti, sorpa betindegi sybaylastaryn sypyryp-siyryp erte ketedi. Biyl da sóitetin bolar. Olardan basqa da qazaqtar bar.

Biyl dýniyejýzi qazaqtarynyng IV qúryltayy shaqyrylady. Qúryltay dese, Ulaanbaatargha N.Á.Nazarbaev keledi dese bastyqtar ózge qazaq qazaq emestey, ol jaqtan tek solardy ghana shaqyrtqanday ylghy tabaqtas-sabaqtastaryn: syrmaq sheti, sorpa betindegi sybaylastaryn sypyryp-siyryp erte ketedi. Biyl da sóitetin bolar. Olardan basqa da qazaqtar bar. Mongholiyanyng derlik barlyq qala, aimaqtarynda qazaqtar túratynyn bildiru maqsatymen 2008 jyldyng qazan aiyndaghy myna aqpardy әdeyi jariyalap otyrmyz: Arhangaydyng Erdene-bulganynda 6, Bayan-Ólgiyde 104196, Bayanhongordyng Bayanlag, Jargalant, Bayanhongorynda 4, Bulgannyng Bulgan, Orhonynda 3, Govi-Altaydyng Esónbulagynda 5, Dornogovinyng Ayrag, Dalanjargalan, Ih het, Órgónjargalan, Zamyn-ýýd, Hajuu-ulaan, Saynshandsynda 394, Dundgovinyng Adaasag, Govi-ugtaan, Delgerhangay, Saynsagaan, Sayhanovoosynda 8, Dornodtyng Bayantýmen, Bayan-uul, Gurvanzagal, Dashbalbar, Matad, Halhgol, Sagaanovoo, Chuluunhoroot, Choybalsanynda 150, Zavhannyng Javhlantysynda, Óvórhangaydyng Harhoriyn, Hujirt, Arvayheerinde 27, Ómnógovinyng Gurvantes, Dalanzadgadynda 24, Sýhbaatardyng Baruun-urtynda 4, Selengening Altanbulag, Bayangol, Baruunbýren, Dulaanhan, Zýýnbýren, Zýýnharaa, Mandal, Orhontuul, Orhon, Sant, Týshiyg, Shaamar, Hýder, Týnhel, Hushaat, Javhlant, Sayhan, Sagaannuur, Sýhbaatarynda 2183, Tóvting Altanbulag, Batsýmber, Arhust, Bayansogt, Bornuur, Býden, Jargalant, Zaamar, Lýn, Ugtalsaydam, Erdene, Bayanchandmani, Bayandelger, Seel, Argalant, Zýýnmodynda 1388, Uvsynyng Baruuntýrýýn, Bóhmórón, Ómnógovi, Tarialan, Týrgen, Tes, Hovd, Hyargas, Sagaanhayrhan, Ulaangomynda 520, Hovdynyng Altay, Bulgan, Buyant, Duu, Zereg, Manhan, Myangad, Móst, Mónhhayrhan, Ýench, Hovd, Seseg, Chandmani, Erdenebýren, Dórgón, Jargalantysynda 15751, Hóvsgólding Móróninde 6, Hentiyding Batnorov, Bayanhutag, Gurvanbayan, Galshar, Darhan, Delgerhan, Jargalthan, Norovliyn, Ómnódelger, Herlen, Senhermandal, Berh, Ólziyt, Herlen, Óndórhaanynda 2385, Darhannyng Darhan, Hongor, Orhon, Sharangolynda 3176, Orhonnyng Bayanóndór, Jargalantysynda 1067, Govisýmberding Sýmber, Shiveegovi, Bayantalynda 59, Ulaanbaatardyng 10 audanynda 10167. Jalpysy 150 mynday adam bar. Jogharydaghy sandardyng әrqaysysyna ýnilsek, audandysynda ana tilinde mektep, medrese, meshit joq. Birshamasynyng otbasy aralas últtan. Bayan-Ólgiy men Qobdadan basqa jerdegilerding balalary týgil eresekteri ana tilinde sóiley almaydy.

Búl, әriyne, zәru mәselening biri.  Osy túrghyda dýniyejýzi qazaqtar qauymdastyghy, qauymdastyqtyng bólimsheleri mәsele kóterip, sheshtirui kerek. Mysaly: Arhangaydyng Erdenebulganyndaghy 6 qazaqtyng altauy da әiel. Árqaysysynda taghdyrdyng auyr jýgi bar.

Qúryltaygha qatysushylar ózine maqtau, marapat, baspana súrau, júrtyn kýreu, sauda-sattyq tәrizdi óz basynyng kәkir-shýkirimen «itshilep» kelgenshe, osy tәrizdi últ taghdyryna baylanysty mәsele kóteruin Qazaq diasporalary qalap otyr. Sonday-aq, Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghynan shygharylatyn jurnal, aqparattyq materialdar Bayan-Ólgiyge kelmegeli de jyldar ótti. Qauymdastyq búl aimaqtan nege aulaq ketti?!

«Jibek joly» gazeti, Mongholiyanyng Bayan-Ólgiy aimaghynda shyghatyn aptalyq basylym

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 506
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 264
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 287
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 285