Júma, 3 Mamyr 2024
Ádebiyet 4256 1 pikir 15 Qazan, 2018 saghat 09:30

Eh, Astahova... Qanday baqytty poet edin...

Oydy órispen ólsheytin qazaq ýshin Ah Astahovanyng keshegi ótken konsertin jayylghan dastarhangha teneuim esh ersilik emes shyghar. Úqsas taghamdardardyng moldyghy – ash adamgha, mólshermen, әdemi úsynylghan sapaly, assortiyli  dastarqan – toq, yaghny talghampaz adamgha jayylady ghoy. Dәl osy oidy ólenmen úshtastyrsaq, jappay qabyldau men talghap siniru mәselesi tuyndaydy. Astahova sapaly dastarqan jaydy. Jerik etken dәmdi tatyp, susyndaysyn. Búl qúbylys maghan keshting ekinshi bóliminde sezildi. Ishki әlemimnen syr berip, sol mezetke sәl sheginis jasaghym kelip otyr. Ishimdegi ala qúiyn arpalystardyn, óleng men ómirding bayansyzdyghyn týsingen janymnyng ótken shaqty saghynbay, bolashaqty shaqyrmay  qúlazyghan sәtin ólenmen ashyp, tamyryn basyp, shashyranqy oilarymdy qalypqa salyp, arnagha búrdy. Búl - poeziya qúdireti.

Kóp ólenning ishinen ózimdikin estip sinirgesin әldebir jenildik sezilip, kezekti ólenderdi  tyndap qana otyrdym.  Aqyndy ne ýshin  qúrmetteymiz? Ol bir emes birneshe, qala bergende halyq keshetin әr týrli  kýidi ózinde  sezinip , sipattap, toqyraudan alyp shyghady, notasyn dóp  basyp, ýstinen týsedi. Ol - qanshama sezimderdin, jandardyn, tanymdardyng jiyntyghy. Ol - sezimder gallereyasy. “Puteshestvie v glubi sebya” iyә, aty  da aityp  túrghanday...

Osy orayda otandyq  qazirgi  poeziyanyng mәn-mәnersiz, astarsyzdyghy  emes, onyng sebebi  oilandyrdy. Astahovanyng men bayqaghan 5 fishkasy:

1. Sahnadaghy erkindik, obrazgha jyldam enu, auysu, akterlik sheberlik;

2. Alghys aitu, tanystyru, mәn-jay t.b qosymshalardan ada ssenariy;

3. Jalpyadamzattyq ólen. Belgili bir elge, jerge, adamgha, ortagha, sharagha qatysty jyrlamaytyny (últtyq kollorit joq degen sóz emes);

4. Kez-kelgen ólenining bas-ayaghy býtin, logikalyq sheshimi, tabighy sipaty bar;

5. Izdenis ýstinde jýrip, ózine erekshelik etip boyyna alghan qarapayymdylyq, muzykalyq talgham, әleumettik belsendilik, sezimtaldyq. Jәne eng bastysy - ózine qoyatyn jogharghy talap, tek sodan keyin ghana túratyn tanymaldylyq.

Osy túrghyda aldymen tanymaldyqqa, ortagha, buyn-buyngha jazylatyn qazirgi otandyq poeziya aqynnyng shaghyn, meyli ýlken auditoriyasyn saqtau ýshin qoldanylatyn әdeby maydandaghy qaruy ispetti. Ózin oqymaytynmen sharuasy, әngimesi de bolmaytyn “erekshelik”.  Keyde biz, aitatyn nasihaty, kórsetetin ýlgisi joq , biraq  izgilikke bastaushy bolyp kóringisi keletin, jezókshelerdi qamshymen “tәrbiyelemek” bolyp, jelini shulatqan  bir “batyrdan”  aumay qalamyz. Tanymaldyq kerek, qaytemiz... Bәlkim adamzattyq dýnie jazu ýshin júmys jasauymyz kerek shyghar? Nege aqyndar kónil tapqysh, bәrine únaghysh bolyp ósui kerek?  Pende bolghasyn iship-jeu, kiyinu, baghyndyru, ósu kerek-aq. Aqynnyng ósui ózgeden erek boluy kerek emes pe? Búl ómirde jәne  kýlli ghasyrlarda Alla Taghalla jaratqan eng bay da quatty adam bar bolsa, ol - Sýleymen payghambar ekenin  bilemiz. Óz dәuirinde ol jaratqannan әkesi Dәuit payghambardykindey әdildik pen danalyq súrapty. Sol bir iygi tilegi ýshin Tәniri oghan esh ghasyrda, eshkimge búiyrmas baylyq nәsip etken desedi. “Qúdaydan týie súrasan, bie beredi ” degen taghy bar. Ósu ýshin bәlkim biz, jazarman, aldymen adamzattyq taqyrypqa oilanarmyz?

Eh, Astahova... Qanday baqytty poet edin... Oqyrmanyn, keshinning qonaqtary – jastar, jәne olar – halqaralyq dengeydegi aqyndar, әn tekstilerining avtorlary da emes, kәdimgi temirjolshy, ol - múghalim, ol - oqushy, ol - zanger, ol - dәriger...

Meniki - óleng men ónerge degen qúrmet. Ol qúrmet - maghan mindet. Al sol qúrmetke degen qúrmet - parasat.

...Rahmet saghan, arda azamat!

Borusan Makina

Abai.kz

 

1 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 747
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 564
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 459
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 476