Jastardyng kemel túlgha bolyp qalystasuy ýshin olardy shygharmalar oqugha kóbirek baulu qajet. Múnday pikirdi «Núr Otan» partiyasy Tóraghasynyng Birinshi orynbasary Mәulen Áshimbaev Nur Otan Talks otyrysy barysynda mәlimdedi. Onyng aituynsha, býgingidey qaryshtap damyghan uaqytta jastardyng bilimdi, sauatty boluy asa manyzdy. Jastar bәsekelestik dәuirinde ómir sýrip jat­qandyqtan, ózining jeke qabiletterin damytu ýshin kóp enbektenip, kitap oqudy jiyiletui qajet.

Qazirgi tanda «Núr Otan» partiyasy jas­tardy kitap oqugha baulugha arnalghan birqatar jobalardy iske asyruda. Kitaphanalardy sifrlandyru, kitaphanalarda zamanauy kovorking ortalyqtar ashu – sonyng dәleli. Múndaghy maqsat – kitaphanalardy jastardyng sýiikti mekenine ainaldyru. Sol arqyly búryn qalyptasqan eski qaghidany búzyp, qazirgi zaman jastarynyng súranysyna say ortagha ainaldyru.

Búl joba ayasyndaghy «Núr Otan» partiya­synyng Nur Otan Talks kezekti otyrysy «Mening ómirimdi ózgertken kitap» taqyrybyn arqau etti. Onlayn rejimde sóilegen spiykerler ózderining tabystary men oghan jeter jolda oqyghan kitaptarynyng tiygizgen paydasy turaly әngimelep berdi.

2018 jyldyng 1 mausymynda ótken partiya Sayasy kenesining songhy otyrysynda Elbasy, partiya Tóraghasy jana partiyalyq jobalar men júmys baghytyn maqúldap, naqty tap­syrmalar bergen bolatyn. Búghan deyin de Memleket basshysynyng partiya qyzmetin janghyrtu jóninde tiyisti maqsat-mindetterdi aiqyndap bergeni belgili. Nur Otan Talks erkin pikirtalas alany – sonyng ayasynda qolgha alynyp, qayta janghyrtylghan jobalardyng biri.

Is-sharany ashqan «Núr Otan» partiyasy Tóraghasynyng Birinshi orynbasary Mәulen Áshimbaev partiya qyzmetindegi týbegeyli ózgeristerge osynday tyng bastamalar aiqyn dәlel ekenin aitty. Onyng aituynsha, songhy ailarda partiyalyq janghyru ayasynda Elbasy­nyng tapsyrmasymen jana 22 joba, sonyng ishinde jastardy kitap oqugha baulu jobasy qolgha alynyp, olardy jýzege asyru júmystary qarqyndy jýrgizilude.

– Býgin biz qoghamymyzda bilim saltana­tynyn qalyptastyru mәselesin talqylau­damyz. Memleket basshysy «Bolashaqqa baghdar: ruhany janghyru» baghdarlamalyq maqa­lasynda elimizdi ruhany janghyrtugha arnalghan kóptegen mәselelerdi kótergen bolatyn. Sonyng biri – qoghamymyzda bilimdi jastardy, bilimdi azamattardy tәrbiyeleu. Al bilim kitap oqudan bastalady, – dedi ol.

Mәulen Áshimbaevtyng aituynsha, zamanauy әlemde jastardyng bilimdi, sauatty boluy asa manyzdy. Jastar bәsekelestik dәuirinde ómir sýrip jatqandyqtan, ózining jeke qabiletterin damytu ýshin kóp enbek etui kerek. Sondyqtan jastardy kitap oqugha, әsirese olardyng túlgha bolyp qalyptasuyna septigin tiygizetin shyghar­malardy oqugha kóbirek baulu qajet ekenin atap ótti. Ol sonday-aq qazirgi jastardyng әleu­mettik jeliden bas almaytynyna qynjylys bildirdi.

– Ókinishke qaray, әleumettik jeliler qoghamnyng bilim dengeyining kóteriluine septigin tiygizbeydi. Kerisinshe qoghamnyng algha basuyna túsau boluy mýmkin. Qalasaq ta, qalamasaq ta bilimning kózi – jaqsy kitap. Kitapty eshtene de almastyra almaydy, – dedi Mәulen Áshimbaev.

Partiya Tóraghasynyng Birinshi orynbasary «Núr Otan» partiyasynyng qazirgi kýni Qazaq­standa kitap oqu mәdeniyetin qalyptastyrugha ýlken mәn berip otyrghanyn atap ótti. – Osyghan oray, býginde partiya kitaphana­lardyng zamanauy talaptargha say boluy, jastardyng sýiikti ornyna ainaluy ýshin auqymdy júmystar atqaruda. Kitaphanalarda túraqty týrde týrli is-sharalar úiymdastyry­lyp, búl ghimarattar elimizde qoghamdyq ómirding qaynaghan ortasyna ainaluy qajet. Sonday-aq partiya «Jas Otan» Jastar qanatynyng belsendi aralasuymen ózin-ózi damytugha, tanugha arnalghan kitaptar ornalasatyn biregey onlayn-kitaphana jobasyn dayarlauda, – dep atap ótti Mәulen Áshimbaev.

Is-shara ayasynda Amalbooks baspasynyng negizin salushy jәne jetekshisi, «Kýmis kitap», «Nastolinaya kniga kazahskogo biznesmena», «Kýnkóristen ket, baylyqqa jet» kitaptary­nyng avtory Baqytjan Búqarbay, Qazaqstan Preziydenti janyndaghy Adam qúqyqtary jónindegi komissiya mýshesi Sәule Mektep­baeva, belgili bloger Yakov Fyodorov, kәsipker, «A2» supermarketter jelisi jәne Qazaqstan­daghy alghashqy krossfiyt-zaldar jelisining negizin salushylardyng biri Miras Ibraimov jastayynan ómirlik ústanymy men túlghalyq qasiyetining qalyptasuyna әser etken erekshe kitaptary turaly әngimeledi. Shara sonynda «Ashyq mikrofon» aidary boyynsha qatysu­shylar spiykerlerge ózderin tolghandyrghan súraqtaryn qoyyp, óz pikirlerin bildirdi.

Baqytjan BÚQARBAY, «Kýmis kitap», «Nastolinaya kniga kazahskogo biznesmena», «Kýnkóristen ket, baylyqqa jet» kitaptarynyng avtory:

– Núr Otan» – elimizdegi eng ýlken partiya. SoFndyqtan aldyna qoyghan maqsattary da biyik. Osynday alandar úiymdastyryp, týrli salada jýrgen mamandardy, sarapshylardy shaqyryp, olardyng tәjiriybesin tyndap, auditoriyagha pash etu – ýlken enbek. Búl – óte jaqsy bastama. Nur Otan Talks dәstýrli týrde qoghamdaghy eldi eleng etkizer taqyryptardy kóterip otyrady. Ásirese, qoghamnyng ruhany damuyna qatysty mәselelerdi maqsat qylghan. Osynday auqymdy sharalardyng úiymdastyryluyna mýddeli bolyp otyrghandyghyna quanamyz. Búl – zamanauy bastama, partiya júmysynyng janghyruy ayasynda jasalyp jatqan jaqsy janalyq. Zamannyng talabyna, kórermenning talghamyna say aqparat taratu, manyzdy mәselelerdi kóteru óte qajet. Býgingi kóterilgen taqyryp – óte auqymdy. Búl mәseleni kóteru qajet. Desek te múny kóterip qana qoymay, onyng sheshu joldaryn da úsynuymyz qajet. Mәselen, kitapty shygharyp qana qoymay, ol kitaptarda oqyrmannyng kónilinen shyghatyn shygharmalardy jariyalau qajet. Qazirgi jastardyng súranysy qanday? Soghan say zamanauy әdeby shygharmalardy kóbirek shygharu kerek. Qazirgi jastardyng talghamy mýldem bólek. Mening oiymsha kitaptar әleumettik jelimen jarysqa týse alady. Ol ýshin shygharmalardy qyzyqty qylyp jazu qajet. Oqyrmannyng kónilin jaulap alatynday etip jazu kerek. Býgingi oqyrman pragmatizmdi qalaydy. Qajetin ghana alady. Ilip alar aqparat bolmasa, kitapty jauyp tastaydy. Qazaqtildi auditoriyagha zamanauy әdebiyetter úsynu qajet. Ókinishke qaray, qazaq tilindegi zamanauy әdebiyet óte az. Osy olqylyqtyng ornyn toltyruymyz qajet.

Yakov FEDOROV, bloger:

– Qazirgi zamanda әleumettik jeliler ómirimizdi jaulap aldy. Adamdardyng kóbi aqparatty resmy aqparat kózderinen emes, ghalam­tordan alady. Mening oiymsha, qoghamnyng damuynyng bir bóligi retinde adamdar arasynda syny oilaudy damytu qajet. Sondyqtan men saraptamalyq oidy damytatyn kitaptardy kóp oqimyn. Oqyrmandargha da osyny úsynar edim. Syny oilay alatyn adam aqparatty saraptay alady, qanday da bir aqparattyng yqpalyna tótep bere alady. Ol ózine qajetti, dúrys aqparatty alady. Qazirgi kýni sýiip oqityn kitaptardyng biri – Stiyven Levit jәne Stiyven Dabnerding «Frikonomika» dep atalatyn kitaby. Olar ózgeshe oilaytyn, dәstýrli emes ekonomister. Kitap avtorlary óz shygharmalarynda qoghamdaghy jәne ekonomikadaghy jaghdaylardyng saldarynyng naqty sebepterin anyqtaugha ýiretedi. Osy orayda Nur Otan Talks siyaqty pikirtalas alandaryn kóbirek úiymdastyru qajet. Óz salasynda jetistikke jetken jandar óz tәjiriybesi arqyly tyndarmandargha kóptegen qajet aqparattar bere alady. Býginde adamdar әr shygharmanyng taqyrybyna qaray bagha berip, soghan qaray oqugha daghdylanghan. Býgin ótken kezdesudi kórgen adamdar, sonyng ishinde jastar ózine qajetti aqparat alyp, jeke qabiletterin damytu ýshin kerek kitaptardy oquyna septigin tiygizedi dep oilaymyn.

Sәule MEKTEPBAEVA, Qazaqstan Preziydenti janyndaghy Adam qúqyqtary jónindegi komissiya mýshesi:

– Kezdesu barysynda ózim­ning sýiip oqityn ýsh kita­bym turaly aittym. Birinshisi – poeziyalyq shygharmalar. Mening oiymsha, poeziya – bizdi robottardan ajyratatyn qúral. Ol bizding adam ekenimizdi, sezine alatyny­myzdy kórsetedi. Býginde biz jetistikke jeteleytin kitaptardy oqudy әdetke ainaldyrdyq. Qalay qarjy tabu, qalay jetistikke jetu, óz kәsibin ashu turaly oqu adamnyn, onyng ishinde qoghamnyng ózgeruimen baylanysty. Negizinde, bolashaqta adamnyng әleueti onyng shygharmashylyghynan anyq bayqalady. Ekinshiden, oqyrmandar ekonomikalyq salada jazylghan kitaptargha basymdyq beru kerek. 1955 jyly jaryq kórgen Úlybritaniya tarihshysy Siril Parkinsonnyng «Parkinson zandary» atty kitabyn oqudy úsynar edim. Búl kitapta ekonomikagha arnalghan shygharmalardaghyday qúrghaq aqparat emes, avtordyng basynan ótken oqighalar bayandalady. Memlekettik qyzmette kezdesetin kedergiler ashyq jazylyp, olardyng sheshu joldary naqty dәleldermen keltirilgen. Búl kitapta jazylghan kóptegen zandar qazirding ózinde ómirshendigin dәleldeude. Mәselen, Parkinson zandarynnyng birinde ministrler kabiynetinde nemese jalpy basqarushy organdarda qansha basshy bolghany aitylghan. 2007 jylghy zertteuler nәtiyjesinde, ministrler kabiynetinde 7 adamnan kóp bolmau kerektigi dәleldendi. Sebebi, odan kóp bolsa, ol óz tiyimdiligin joghaltady. 1 mynnan astam júmysshysy bar mekeme de óz tiyimdiligin joghaltady, sebebi olar ózderining paydasy ýshin ghana júmys istey bastaydy. Búl oqighalardyng barlyghy kitapta britandyq әzilmen jazylghan. Sondyqtan bolar búl shygharma jenil oqylady. Ýshinshisi – ózimning «Tabysty mәrtebe: qúqyqtyq reformalar sabaqtary» atty kitabym. Meninshe, әr oqyrman oquy tiyis kitaptar klassikalyq әdebiyet, ekonomika jәne qúqyqtyq salagha baylanysty boluy shart. Býginde qúqyqtyq salagha qatysty oqulyqtar tym az. Sebebi, saraptamalyq shygharmagha kóbine uaqyt tapshy. Mening kitabym qúqyqtyq reformalardy saraptamalyq túrghyda, oqyrmangha jenil oqylu ýshin әzil aralas ýlgide jazylghan.

Miras IBRAIMOV, kәsipker:

– Adamdardyng kóbi jetis­tikke birden jetkizetin kitap oqyghysy keledi. Onday oqulyq bolmaydy. Bir kitapty oqyp, ertegidey birden bayyp ne belgili salanyng mamany bolyp kete almaysyn. Belgili bir jetistikke jetu ýshin bir kitap emes, jýzdegen kitap oqysang da azdyq etedi. Kóbine menen «Qanday kitap jaqsy? Qay kitapty oqu kerek?» dep súraghanda men jauap beruden bas tartamyn. Sebebi, eng jaqsy kitap – sening qolyndaghy kitap. Ghajayyp kitapty izdep jýrgenshe, ózindi qyzyqtyratyn saladaghy kitapty alyp, sony oqudan bastau qajet. Aqparatty aludyng asyl kózi – kitap. Sondyqtan kitap oqudan qashpay, býginnen bastap talghamyna say shygharmalardy oqy bastaghan abzal.

Abai.kz