Biyl nauryzda Parlament palatalarynyng birlesken otyrysynda Elbasy Núrsúltan Nazarbaev Qazaqstan halqyna jana әleumettik bastamalardy tanystyrdy, onyng biri - eldegi shaghyn nesie berudi kóbeytu bolatyn.

"Jappay kәsipkerlikti damytu ayasynda jýrgizilip jatqan júmystar ayasynda ózin-ózi júmyspen qamtamasyz etken jәne júmyssyz azamattar arasynda jenildigi bar shaghyn nesie úsynu eng tiyimdi mehanizim bolyp tabylady. 2017 jyly 32 mlrd tengege barlyghy 7200 shaghyn nesie bólingen bolatyn. Onyng ózinde «Bastau Biznes» jobasy boyynsha oqyp shyqqan 5 myng azamat óz isterin bastau ýshin shaghyn nesiyege qol jetkize almady", - dedi Elbasy.

Biyl qazaqstandyqtargha beriletin shaghyn nesie byltyrghymen salystyrghanda 20 mlrd tengege kóbeyedi.

"Nәtiyjesinde shaghyn nesie alatyndardyng sany 2017 jylmen salystyrghanda 2 esege artyp, 14 myng adamgha jetetin bolady. Búl júmysty odan keyingi jyldarda da belsendi jalghastyru kerek. Bastama myndaghan adamgha óz isin ashugha mýmkindik beretindigimen manyzdy. Búl, әsirese, auyl-aymaqtar ýshin, auyldaghy kәsipkerlikti damytu ýshin airyqsha manyzdy ekenin atap ótkim keledi", - dedi Memleket basshysy.

Sonymen taqyrypqa say az-kem derek keltireyik. Preziydent úsynghan bes әleumettik bastamanyng biri - shaghyn nesie berudi kóbeytu boldy.

Ózin-ózi júmyspen qamtyghan jәne túrghyndardyng arasynda jappay kәsipkerlikti damytu ýshin atqarylyp jatqan júmystardyng ayasynda jenildetilgen shaghyn nesie beru neghúrlym tiyimdi tetik sanalady. 2017 jyly múnay nesie somasy 32 milliard tengeni qúraghan.

QR enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri Mәdina Ábilqasymova Elbasynyng auyldy jerler men qalalarda shaghyn nesie berudi kóbeytuge baghyttalghan tórtinshi bastamasyn iske asyru barysy turaly bayandadamasyna kóz jýgirteyik.

2018 jyly bekitilgen budjette shaghyn nesie beru baghdarlamasyna jalpy — 42 mlrd tenge, onyng ishinde auyldyq jerlerge — 31 mlrd tenge jәne qalalar men monoqalalar ýshin — 11 mlrd tenge qarastyrylghan eken.

«Memleket basshysynyng tapsyrmasy boyynsha qarjylandyru 20 mlrd tengege úlghaytylyp, biylghy jyly 62 mlrd tengeni qúraydy», — dedi M. Ábilqasymova.

Shaghyn nesie beruding sapaly әserin qamtamasyz etu ýshin, sonday-aq songhy qaryz alushygha qarajat jetkizudi uaqytyly josparlau maqsatynda enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri qosymsha bólinetin 20 mlrd tengeden auyldar men shaghyn qalalardaghy nesiyelendiruge shamamen 14 mlrd tengeni bóludi úsyndy. Osy somanyng 10 mlrd tengesin auyl sharuashylyghynyng iri qayta óndeu kәsiporyndary manyndaghy «zәkirlik» kooperasiya jobalaryn iske asyrugha baghyttau úsynylady. Qalghan 6 mlrd tengeni qalalar men monoqalalardaghy nesiyelendiruge júmsau úsynylady.

M. Ábilqasymovanyng aituynsha, biznes-jobalardy qorghau jәne shaghyn nesiyelerdi alu ýshin júmyssyzdar men ózin-ózi júmyspen qamtyghan azamattar aldymen «Bastau–Biznes» jobasy boyynsha oquy kerek. Qosymsha bólinetin qarajatty eskere otyryp, kәsipkerlik negizderin oqytugha jalpy transfertter esebinen kem degende 1,2 mlrd tenge bólu úsynylady.

«Songhy qaryz alushygha nesie qarajatyn jyldamyraq jetkizu ýshin, osy jyldyng nauryz aiynyng sonyna deyin búghan deyin bólingen qarajat boyynsha ýshjaqty nesiyelik kelisimderge qol qoiydy qamtamasyz etip, shaghyn nesie berudi dereu bastau qajet. Sәuir aiynyng sonyna deyin qosymsha bólinetin qarajat boyynsha ýsh jaqty nesiyelik kelisimderge qol qoiy kerek», — dedi M. Ábilqasymova.

Sonday-aq, ministr halyqty shaghyn nesiyemen kóbirek qamtu maqsatynda, qala men auyl ýshin nesie beruding limitterin qayta qaraudy jәne shaghyn nesiyelerdi songhy tútynushygha jetkizu tetikterin pysyqtaudy úsyndy.

«Jenildikti shaghyn nesiyeler 5 jylgha deyingi merzimge, al mal sharuashylyghy salasy men auyl sharuashylyghy kooperativterin qúru jobalaryna – 7 jylgha deyin, jyldyq tiyimdi syiaqy mólsherlemesi jylyna 6% aspaytynday etip beriledi. Kepildik jetkiliksiz bolghan jaghdayda, Baghdarlama qatysushylary nesiyelik mindettemelerdi oryndaudy qamtamasyz etu týrinde kepildik alugha qúqyly. Jalpy, úsynylghan tetikterdi jýzege asyru ýshin Baghdarlamagha, sonday-aq qalalar men auyldyq jerlerde shaghyn nesie beru erejelerine ózgerister engiziledi», — dep týiindedi M. Ábilqasymova.

Eske sala keteyik, QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev Parlament palatalarynyng birlesken otyrysynda әleumettik janghyrugha baghyttalghan bes әleumettik bastamasyn jariyalady. Atalghan bastamalar túrghyn-ýi, bilim beru, biznes jәne gazben qamtamasyz etu salalaryn qamtidy.

Qyzylorda oblysy

«Núr Otan» partiyasynyng «Qazaqstan – 2021: Birlik. Túraqtylyq. Jasampazdyq» Saylaualdy baghdarlamasyn jýzege asyru boyynsha «Júmyspen qamtu jәne túrghyndardyng әleumettik әlsiz toptaryn qoldau» baghytyndaghy aimaqtyq komissiyasynyng kezekti otyrysy ótken edi. Onda «Preziydentting bes әleumettik bastamasy» atty halyqqa Ýndeuining tórtinshi baghyty yaghni, shaghyn nesie berudi kóbeytu mәselesi jan-jaqty talylanghan bolatyn.

Jiyn barysynda  Elbasynyng tórtinshi bastamasy ayasynda  ónirde atqarylyp jatqan júmystar jóninde oblystyq júmyspen qamtudy ýilestiru jәne әleumettik baghdarlamalar basqarmasy, halyqty júmyspen qamtu bólimining basshysy Janar Dәuletbaeva aityp ótti.

Bólim basshysynyng aituynsha aghymdaghy jyldyng budjettinde shaghyn nesie beru baghdarlamasyna 42 mlrd tenge bólingen.Onyng 31 mlrd tengesi auyldyq  jerlerge al, 11 milliardy qalalar men monoqalalar ýshin qarastyrylyp otyr.

- Qazirgi tanda memleket basshysynyng tapsyrmasymen qarjylandyru kólemi 20 mlrd tengege úlghayyp, biyl 62 mlrd tengeni qúrady. Sonyng nәtiyjesinde shaghyn nesiyemen qamtudyng jalpy kólemi 14 000 adamnan asty. Búl ótken jylghy dengeymen salystyrghanda eki ese kóp,-deydi Janar Dәuletbaeva.

Ónirde Elbasy bastamasyna sәikes óz jeke isin bastap jatqandargha, túraqty júmysy joqtar men ózin-ózi júmyspen qamtyghan azamattargha basymdyq berilude.

Osy maqsatta "Bastau-Biznes" jobasy arqyly arnayy oqu kurstary da qaralghan.  Mәselen, ótken  jyly "Bastau-Biznes" jobasy 5 audan túrghyndaryn qamtyghan bolsa,   biyl Jalaghash, Syrdariya audandary men Qyzylorda qalasynyng túrghyndary qatysugha mýmkindik alyp otyr. Búl baghyttaghy júmystardy oblystyq kәsipkerler palatasy diyrektorynyng orynbasary Qojahmet Iliyasovtyng egjey-tegjeyli bayandap ótti.

-Jalpy jyl basynan oblys boyynsha 553 azamat «Bastau-Biznes» kursyn ayaqtap, 498 azamat jobasyn qorghady.

Sonyng ishinde 21 azamattyng jobasy  55,2 mln. tengege qarjylandyryldy. Qazir oqu kursynyng 3-shi legi bastalyp, 254 azamat oqyp jatyr. Jyl sonyna deyin 1600 qyzylordalyq oqytylyp, keminde  320 azamattyng jobasy qarjylandyrylady dep kýtilude,- dedi  Qojahmet Iliyasov

Jiyn barysynda «Nәtiyjeli júmyspen qamtu jәne jappay kәsipkerlikti damytu» sonymen qatar «Biznesting jol kartasy 2020»,«Mikrobiznes-Kyzylorda»baghdarlamalary  shenberinde jeke kәsipkerlikti qoldaugha baghyttalghan barlyp júmystardyng nәtiyjeleri men aldaghy oryndalar mindetter boyynsha tiyisti úsynystar jinaqtalyp, qaulylar qabyldandy.

Erghaly Berikúly

Abai.kz