Jyldyng basynda Qytaydaghy qandas bauyrlarymyzdyng «Kýltegin»(http://www.kultegin.com/bbs) әdebiyet, mәdeniyet, tarih saytyna  aqyn Aqberen Elgezekpen súhbat jariyalanghan bolatyn. Súhbattyng mәtinin atamekendegi oqyrman qauymgha úsynyp otyrmyz.

- Assalaumaghalaykum, Aqberen agha! «Ádebiyet» atalymy boyynsha "Daryn" Memlekettik jastar syilyghynyng laureaty atandynyz. Qútty bolsyn!

- Uaghaleykumassalam! Rahmet, bauyrym!

- Biz sizdi tanyghaly beri de birtalay sharuanyng basyn qayyryp, iygilikti júmystargha múryndyq bolyp jýrsiz. Aytalyq, óleni men kisiligin eshkim elep-eskermegen Múrat Shaymaranúlynyng jyr jinaghyn shygharu, «Kentavr» jayy degendey. Qazir qay jaqta jýrsiz? Shygharmashylyghynyzda nendey janalyqtar bolyp jatyr?

Jyldyng basynda Qytaydaghy qandas bauyrlarymyzdyng «Kýltegin»(http://www.kultegin.com/bbs) әdebiyet, mәdeniyet, tarih saytyna  aqyn Aqberen Elgezekpen súhbat jariyalanghan bolatyn. Súhbattyng mәtinin atamekendegi oqyrman qauymgha úsynyp otyrmyz.

- Assalaumaghalaykum, Aqberen agha! «Ádebiyet» atalymy boyynsha "Daryn" Memlekettik jastar syilyghynyng laureaty atandynyz. Qútty bolsyn!

- Uaghaleykumassalam! Rahmet, bauyrym!

- Biz sizdi tanyghaly beri de birtalay sharuanyng basyn qayyryp, iygilikti júmystargha múryndyq bolyp jýrsiz. Aytalyq, óleni men kisiligin eshkim elep-eskermegen Múrat Shaymaranúlynyng jyr jinaghyn shygharu, «Kentavr» jayy degendey. Qazir qay jaqta jýrsiz? Shygharmashylyghynyzda nendey janalyqtar bolyp jatyr?

- «Aqyndy aqyn qoldamasa bolmaydy» degen ghoy Múqaghaliy.  Qazaq әdebiyeti qashanda talanttylargha kende bolmaghan. Múrat Shaymaranúlynyng shygharmashylyghy - qazaq óleni qay aspanda qalyqtap, qay múzartqa úya salsa da ghajayyp tuyndylardy dýniyege әkele alatynyn dәleldedi. Mýkeng Qytayda jýrip-aq qazaq әdebiyetine qúbylys bolyp kelgen aqyn. Ókinishke oray atajúrtyna tylsym ólenge toly anqyldaq jýregin alaqanyna salyp kelgende ony elep-eskergender az boldy. Men Múrat aghama kómektestim dep aita almaymyn. Eger onyng kitaby atamekeninde jaryq kórip jatsa, ol  -Múrattyng baghy, ol - Múrattyng ólenderining ómirshendigi. Mening týk qatysym joq. Men tek baspagha úsynyp, qattap-bettep, týptep-jiptep qana berdim.

Al, endi «Kentavr» gazetine keletin bolsaq, ol óz kezeninde Qazaqstannyng aqparat kenistiginde, onyng ishinde әdeby basylymdar ólkesinde dýmpu jasaghan gazet bolghanyn maqtanyshpen aita alamyn. «Kentavrdyn» betinde kóptegen jas talanttardyng túsauy kesildi, oily maqalalar, sәtti audarmalar, qyzyqty estelikter jaryq kórdi. Bir qynjyltatyny mynaday almaghayyp zamanda ol basylymdy apta sayyn shygharyp túru bizding qoldan kelgen joq. Qarajat tausyldy, qoldau azaydy, sonymen tyndyq. Alayda, bastaghan isti tastamau ýshin, qazir ol gazetting ghalamtordaghy núsqasyn dayyndap jatyrmyn. Alla sәtin salsa, biyl әdebiyet jәne óner sýier qauym ol gazetpen internet kenistiginde qauyshyp qalar...

Shygharmashylyq túraly aitar bolsam, sol aqyryndap, kýnine bir shaqyrymdap degendey, әuede shalyqtap jýrgen ólen-qústardy ústap alugha tyrysyp baghamyz...

- Ómirdegi minez ben ónerdegi daralyq jayly ne aitasyz?

- Minez degen sóz aqynnyng jan-dýniyesin asha almaytyn sekildi... Meninshe aqynnyng bolmysy degen sóz kelinkireytin siyaqty. Bolmysyng qanday bolsa, ólenin de sonday bolatyn shyghar. Jalpy, aqyn degen - deldal ghoy. Ol tylsymnan tek aqparat jetkizushi ghana. Kerek deseniz, qúdyreti kýshti Tәnirding adam boyyna darytqan ghajayyp sezim iyirimderine qozghau salatyn «qozdyrghysh» ta boluy mýmkin. Sondyqtan óleng jazbay jýrgen kezdegi qarapayym ómirde aqyn da pende.

- Ólendi ne ýshin jazasyz?

- Bilmeymin.

- Siz óz shygharmashylyghynyzgha arnap sayt qúryp otyrsyz. Ádeby shygharmalardyng oqyrmany ghalamtor qoldanushylarynyng kýn sanap artuymen birge kóbeyyde degen pikirge kelisesiz be? Avtorlyq qúqyghynyz búzylyp, ólenderiniz halyqtyng «mýlkine» ainalghan  kezder de bolghan shyghar?

- Jalpy, internetting qúdyreti erekshe. Qazir әdebiyet oqylmaydy degen sózdi internet tútynushylar joqqa shyghardy. Jastar býgin әdebiyetke bet búrdy. Oghan ghalamtordyng yqpaly óte kýshti bolyp otyr. Eki-ýsh myng danamen shyghatyn әdeby kitaptardy taba almay jýrgen qazaqty oqymaysyn dep jazghyrugha bolmaydy ghoy! Al, ghalamtor sol әdebiyetke shóldep jýrgen adamdargha tamasha búlaq kózine ainaldy. Áriyne, internet tútynushylardyng barlyghy sapaly oqyrman emes. Al, oghan bas qatyrudyng qajeti joq. Ár aqyndy ózining dengeyine say óz oqyrmany tauyp alady.

-Mening saytymnan birtalay jas jigitter lirikalyq ólenderimdi alyp, ony sýigenderine joldap, armandaryna qoldaryn jetkizgenin bilemin. Bir qaryndasym tipti, meni óz jigitining ólenin úrlap alghansyz dep jazghyrghany bar. Sosyn әlgi súludyng jigiti habarlasyp keshirim súraghan. Onda túrghan týk te joq! Mening jýregimnen shyqqan óleng - Alashtyng menshigi. Eger mening ólenim eki jastyng arasynda mahabbat otyn tútatugha, oilanugha septigin tiygizip jatsa, men baqytty aqynmyn.

- Songhy kezde proza jazyp jýrsiz. Prozagha arnauly at basyn búrdynyz ba, joq әlde, auyly jaqyn bolghasyn esimime «jazushy» degen sóz qosaqtala jýrsin dediniz be?

- Joq, men eng aldymen óleng jazatyn adammyn. «Jazushy» degen at maghan qajet emes. Eki-ýsh әngimem, bir povesim bar. Ol endi ólenmen beruge kelmeytin oilardyng mәtin týrindegi beynesi. Al, jazushy bolu onay sharua emes. Proza jazu mashaqatty sharua. Oghan tabandylyq pen enbekqorlyq kerek. Mende sonyng ekeui de joq. Bizdiki sol sәti týskende nayzaghaylanyp alyp, jýre beru ghoy!

- Qytay topyraghynda jatqan jas aqyndar shoghyrymen tanyssyz. Jasampazdyq ýrdistegi ýndestikti(birin-biri tanu, baghalau, qoldau jaghynan) shekara men qaryp aiyrmashylyghy bólip jatqan joq pa?

- Qytaydaghy biraz aqyn agha-bauyrlardyng shygharmashylyghymen tanyspyn hәm jetistikterine sýisinip otyramyn. Bizdi internet arqyly massagan.com degen sayt tanystyrghan bolatyn. Onyng ózi keyin kezde «túmauratyp» jýr me, әiteuir jaqyn, alys sheteldegi qandastarymnyng shygharmashylyghynan kóz jazyp qaldyq. Tóte jazudy bilmeytinim úyat endi! Bir ýirenip alamyn dep jýrmin. Onyng da búiyrghan kezi keler dep oilaymyn. Qytayda «Kýltegin» sekildi kóptegen jaqsy sayttar bar ekenin bilemin. Mening biraz ólenderim sol sayttarda jariyalanyp jýrgennen de habardarmyn.

- «Kýltegindegi» oqyrman qauymdy songhy jazghan jyrlarynyzben qauyshtyrsanyz.

- 30-shaqty ólender berildi...

- Ángimenizge rahmet! Shygharmashylyghynyzgha tabys, shabytynyzgha keng tynys tileymiz!

Súqbattasqan Meyirjan ÁUELHANÚLY