Últtyq Qauipsizdik komiytetining eks-basshysy,Qazaqstan biyligindegi «súr kardinal» dep sipattalatyn Núrtay Ábiqaev jaqynda pikir aitypty. Aytqanda da, Senat spiykeri Qasym-Jomart Toqaevtyng Preziydent Nazarbaev turaly Batys aqparatyna aitqan pikirine pikir qosypty.

Ángime bylay ghoy. Qazaqstanda kelesi Preziydent saylauy 2020 jyly ótedi. Tәuelsizdik alghan jyldardan beri Qazaqstandy ýzdiksiz basqaryp kele jatqan Núrsúltan Nazarbaev ol saylaugha qatysatyny ya qatyspaytyny jayly әli aitqan joq.

Al, Britan telearnasyna súhbat bergen Senat spiykeri Qaseken, Qasym-Jomart Toqaev sóz arasynda «Núrsúltan Ábishúlynyng 2020 jylghy saylaugha qatysuy ekitalay» degendi aitty.

Núrtay Ábiqayúly Qasym-Jomart Kemelúlynyng pikirine pikir qosyp bylay dedi:

«Ol óz oiyn aitty. Meninshe, sheshimdi Preziydentting ózi qabyldaydy. Ol kisi bir sózinde eger halyq qoldaytyn bolsa jәne qoyylghan mindetterdi oryndaugha qauqarly komanda dayyn bolsa, әri qaray da júmys jasaugha әzir ekendigin bildirgen bolatyn»

Neshe jyldan beri Preziydentting ong qoly bolghan «súr kardinaldy» senatta otyrghan jerinen Aqorda zeynetkerlikke maqtau-madaqsyz, medali, shapansyz shygharyp salghan-dy. Sodan beri Núrtay Ábiqayúly jyly tóseginde tym-tyrys jatqan bolatyn. Ol turaly jazghan-syzghan, atyn atap shaqyrghan eshkimdi estimegenbiz.

Ótkende, Dýniyejýzi qazaqtarynyng qauymdastyghy janynan «Otandastar» qory qúryldy. Mine, sol qordy basqarugha Núrtay Ábiqayúly keldi. Qazir, eks-komitat basshysy qoghamdyq qordy basqaryp otyr.

Núrtay Ábiqayúly elimizding Úlybritaniya, Resey siyaqty imperiyalyq elderdegi elshisi, eki ret preziydent әkimshiligining basshysy, eki ret syrtqy ister ministrining birinshi orynbasary, eki ret respublika qauipsizdik komiytetining tóraghasy, senat tóraghasy, deputaty bolyp qyzmet istedi.

Bir kezderi sheneunik bitken «súr kardinal» atap zәre qúty qalmay qorqatyn Núrtay Ábiqaev qazir attan týsken. Eske týsedi, 1999 jyly Qazaqstag Soltýstik Koreyagha oqtúmsyq zymyrandar satyp, onysy júrtqa tarap, masqarasy shyqqan. Ol kezde bir emes, eki emes qyryqyn satqan edi.

Sodan preziydent pәrmen berip  qorghanys ministri M.Altynbaev pen últtyq qauipsizdik komiytetining basshysy N.Ábiqaevty qyzmetterinen bosatyp jiberdi. Biraq ol dalada qalmady.

Eki jyl ótpey jatyp preziydent әkimshiligining jetekshiligine taghayyndaldy. Al 2004 jyly senat spiykeri bolyp taghayyndaldy.

2006 jylghy aqpan.  Altynbek Sәrsenbayúly men onyng eki kómekshisine jasalghan sayasy qastandyqta «súr kardinaldyn» qyzmetkeri, senat apparatynyng jetekshisi Erjan Ótembaev «tapsyrys berushi» retinde tanyldy. Ayaqastynan auruhanagha týsip, «jýrekjardy» ashyq hat jazghan N.Ábiqaevty dosy «otqa» tastamady. «Súr kardinal» Reseyge elshi bolyp kete bardy.

Keyin kóp úzamay últtyq qauipsizdik komiytetine qayta oraldy. 2012 jyly últtyq qauipsizdik komiyteti taghy da tosyn oqighamen júrtty tosyltty.  «Arqankergen» postynda 12 shekarashy men bir ormanshy tótenshe oqighadan, qandy qyrghynnan qaza tapty. Búl kezde de Ábiqaevtyng aty jii ataldy. Sarapshylar búl shetin oqighany  «vedomstvoaralyq kiykiljin» dep sipattaghan edi.  ÚQK tóraghasy bolyp túrghan Núrtay Ábiqaev búghan da bylq etpedi. Kópshilikting synyn qúlaghyna da ilmedi. Sonan song senator boldy.

Aqparat kózderinde aitylghan N.Ábiqaevtyng memlekettik qyzmettegi joly men bolmysy qysqasha qayyrghanda osylaysha kórinedi. Mine, sol adam 2020 jyly elimizde bolatyn preziydent saylauyna baylanysty  pikir aituyna qaraghanda sayasatqa qayta oralghan siyaqty.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz