Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Tura jol 5797 13 pikir 28 Mamyr, 2018 saghat 09:14

Dýmsheler bizge "Qúrandy taghy da oqy - barlyq ilim Qúranda" dep týsindiruge tyrysyp baghuda

Qazir bizge osy sózding maghynasyn dúrys týsindirmeydi. Áuel basta ol basqasha qabyldanghan:
1. Qúrandy oqu arqyly sauat, yaghny sana kózin ash - aldymen Qúdyretting bar ekenin bil!
2. Ghylym men ilimdi mengeru arqyly Qúdyretting jaratylysyn (tabighatty) menger - onyng quatyn sezin, úq!
3. Adamzat danalyghyn oqu arqyly, Qúdyretting adamdy "ózi-tektes" etip jaratqanyn sezinip - Oghan úqsaugha, kemeldenuge ózine jol sal!

Al, býgingi dýmsheler bizge "Qúrandy oqy, ony jәne oqy, Qúrandy taghy da oqy - barlyq ilim Qúranda" dep týsindiruge tyrysyp baghuda... Odan ary barugha shaqyrmaydy...

Olar, arabtardyng islam dinin qabyldaghannan keyin, olardyng aldymen әlemdegi barlyq ilimdi (matematika, jaratylystanu) arab tiline, sodan keyin filosofiyany (adamzat danalyghyn) arab tiline ne sebepten audarghanyn bilmeydi!

Shyn mәnisinde, adamzat damuynyng (órkeniyetinin) bir beldeui atalatyn әigili arab órkeniyeti "oqy, oqy jәne oqy" degendi osy - "Jaratushyny moyyndap, onyng jaratylysyn tany, Jaratylysqa úqsap jәne jaratylyspen birge kemelden" degen maghynada qabyldaudyng arqasynda payda bolghan!

(Mәseleni osylay qoyghanda - "qúl" úghymy - "kemel adam" úghymymen, "qúlshylyq" - "adam jaratylysynyng kemeldenui" úghymymen almasady eken.... (professor G.Núryshevada "asqaq" kategoryasy).  Eger osyny baqsha ósirushi BAGhBAN tilimen aitsaq:
- Adam - Qúdaydyng sepken dәni. Dәn ósip mәueli aghashqa ainalyp, gýldeydi, jemisin beredi...  Yaghni, búl - adam ómirining maghynasy, jalpy, adam bolmysy tek "qúlshylyqpen", "qúl bolumen" shektelu emes, "ýzdiksiz kemeldenude" jatyr degendi bildiredi.

(Adam Jaratushynyng "ózi tektes jaratylysy" bolghan song - basqasha boluy mýmkin be?!)

Sondyqtan qazirgi "100 OQULYQTY QAZAQ TILINE AUDARU" jobasy bolashaqtaghy "Qazaq órkeniyetinin" bastauy boluy da ghajap emes!!!

Alayda 26 jyl uaqytqa keshigip jatyrmyz!....

Ábdirashit Bәkirúly,

filosof

Abai.kz

13 pikir