Beysenbi, 16 Mamyr 2024
Alang 6316 27 pikir 18 Qazan, 2017 saghat 15:19

Atambaev: Bәlkim, meniki dúrys bolmaghan shyghar...

Qonsy qonghan qyrghyz aghayynnyng tórtinshi Preziydenti Almasbek Atambaev myrza taghy da mәlimdeme jasady. Búl joly Almasbek bayke qazaq basshysy Nazarbaev turaly ózining pikirin ózgertip, qyzdy-qyzdymen asyra siltep jibergenin moyyndapty. Qyrghyzdyng aqparat qúraldary osylay jazyp jatyr.

«Bәlkim meniki dúrys bolmaghan shyghar. Men emosiyagha berilip, Preziydent Nazarbaev turaly aittym. Anyghynda Ol kisi de men siyaqty anqau, anghal adam. Aynalasyndaghy oligarhtargha senip qalghan shyghar. Oligarhtardyng kózdegeni basqa ghoy», - depti Almasbek myrza.

Saylau aldynda sala-qúlash sóilep, ózining qazaqstandyq әriptesin «kәri sýiek» dep, odan qalsa «qyrghyzgha qylysh kóterip kelgender basyn berip ketedi» dep qazaqtyng songhy hany –Han Kenening әruaghyn qorlap sóilegen Almasbek Atambaev endi basqasha әngime aita bastady.

Almasbek Atambaev әlgi mәlimdemesinde qazaqtyng tiri liyderin tildegenining sebebin týsindirip baghypty. Al qazaqtyn, qazaqtyng ghana emes, qany bir qandas elding Tәuelsizdigi ýshin janyn qiyp, otarshyldargha qarsy kýresken Kenesary hannyng әruaghyna tiyiskeni kórshimizdi qymsyndyrmasa kerek. Ol turaly «lәm-miym» dep jaq ashpaghan.

Atambaev ashudy enserip, aqylgha boy aldyrypty dey almaymyz. Atambaevtyng «bәlkim artyq aityp qoysam kerek» deuine qazaq-qyrghyz shekarasyndaghy tosqauyldar sebepshi bolghany anyq. Segiz kýnnen beri sergeldenge týsken júrt – qazaq-qyrghyz shekarasynda túr. Eki Preziydentting dauy daladaghy júrttyng degbirin ketirip, shekaradaghy júrtty sandaltyp qoydy.

Búl turaly Atambaev "shekaradaghy qiyndyqtar shyn mәninde Qyrghyzstandy Reseymen baylanystyrmau ýshin jasalyp otyr" dedi.

«Biraq Preziydent Nazarbaev búl jayly bilmese kerek nemese kýdiktenbegen boluy kerek. Ol da kez kelgen Preziydent sekildi ózining ainalasyndaghy oligarhtardyng sózine senip qalghan boluy kerek. Oligarhtar Qazaqstanyng bolashaghy, Nazarbaevtyng qúzyryndaghy elding erteni turaly oilamaydy. Olar óz qaltalarynyng qamy ýshin ghana jýr. Olardyng milliardtaghan aqshasy Batystyng bankterinde saqtauly», - deydi Almasbek Atambaev.

IYә, qazaq-qyrghyz shekarasynda tauar tasymaldaushy jýk kólikteri bir aptadan beri tizbektelip túr. Shekara resmy jabylmaghanymen, ondaghy tekseris júmystary kýrdelenip, qyrghyzdan kelgen keybir tauarlar keri qaytarylyp jatyr.

Mysaly, kýni keshe ghana Qyrghyzstannan keletin sýt ónimderi sapa standartyna sәikes kelmeydi degen sebeppen, eki jýk kóligi shekaradan ótkizilmegen.

Jalpy 10-17 qazan aralyghynda úzyn-yrghasy 835 jýk tasymaldaushy kólik tekserilgen. Árbir 8-jýk kóliginde QR Jýk tasymaldau erejeleri óreskel búzylghan.  Jalpy somasy 5,6 million tenge kóleminde әkimshilik aiyppúl salynghan.

Al fitosanitarlyq baqylau kýsheytilgeli beri 127 jýk kóligi tekserilip, 20 jýk kóligining ereje búzghany anyqtalghan. Jalpy kólemi 202 tonna azyq-týlik keri qaytarylghan.

Qazirgi tanda shekarada 300-dey jýk kóligi qarmalyp túr. Shekara jabylghan joq. Tek tekseris qatal.

Búl tekseris - Almasbek Atambaevtyng 7-qazan kýni Qazaqstan Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevty beysauat tildegeninen keyin kýsheytilgen tekseris. Mine, arada bir apta uaqyt ótti. Atambaevtyng qazaq әriptesine qarata dýrkin-dýrkin aitqan sózderi Qazaqstan Ýkimetining shamyna tiygeni anyq.

Osy joly Atambaev shekara mәselesin sheshuding aliternativti joldary bar ekenin aitypty.

«Bireuler aitqanday, Qyrghyzstannyng transporttyq joly jalghyz Qazaqstan emes. Bizding basqa da kórshilerimiz bar. Biz Ózbekstanmen jaqsy qarym-qatynastamyz. Qytaymen, Tәjikstanmen de shekaralasyp jatyrmyz. Áriyne, biz basqa jolyn izdeymiz», - deydi Atambaev.

Kremliding "aq batasymen kósegesi kógergen" Almasbek Sharshenúly men onyng komandasy shekaradaghy mәsele boyynsha Euraziyalyq ekonomikalyq komissiyagha bir, Dýniyejýzilik sauda úiymyna eki hat joldap, Qazaqstan taraby aradaghy kelisimdi búzyp jatqanyn aitqany bar.

Búghan qatysty QR Últtyq zkonomika ministri Timur Sýleymenov jauap berip, mәseleni sayasilandyrmaudy súraghan bolatyn.

Arqalanyp ketkende, aiylyn jyimaytyn Atambaev búl joly Preziydentting emes, qazaqstandyq oligarhtardyng AQSh-qa jaghugha tyrysyp jatqanyn aitypty. Onysymen qoymay, qyrghyz preziydenti Qazaqstannyng kirilisadan latyngha kóshui beker emes degen boljam jasaghan.

«Búl - Reseyden irgeni alystatu. Qazaqstan әskeriylerining AQSh morpehterimen Resey shekarasy manynda birlesken oqu-jattyghu ótkizuin aitamyn. Songhy birneshe jyldan beri Qazaqstan EAEO-ny ydyratyp, qúrtugha әrekettenip keledi», - deydi.

Esterinizge sala keteyik, 7-qazan kýni Qyrghyzstan Preziydenti Almasbek Atambaev «Qazaqstan biyligine ishki mәselemizge aralasyp jatyr» dep aiyptaghan bolatyn. Atambaevtyng ashulanuyna, Qazaqstan Preziydenti Nazarbaevtyng kandidat Ómirbek Babanovty qabyldap, saylauda sәttilik tilegeni boldy.

Odan keyin 7-qazan kýni Atambaev Qazaqstannyng ishki isine kirisip, әleumettik-ekonomikalyq mәseleleri jóninde sóiledi.

Qyrghyzstan SIM-i bizge narazylyq notasyn jiberdi. Qazaqstan SIM-i jauap retinde notany keri qaytaryp berdi.

10-qazan kýni Astana men Bishkek arasyndaghy sóztalas ushyghyp, shekarada baqylau kýsheytildi. Qazaqstannyng ÚQQ búny «josparly operasiya» dep týsindirdi.

QR Ýkimetining basshysy Baqytjan Saghyntaev kóldey qylyp Atambaevqa jauap hat joldady.

Almasbek Atambaev ekinshi mәrte beyne mәlimdeme jasap, Nazarbaevqa qatysty dauly pikirlerin jәne bir mәrte aitty. Búl joly Atambaev qazaqtyng songhy hany – Kenesary handy núsqap, orynsyz sózder aitty.

Búdan keyin Atambaev ýshinshi ret jurnalistermen kezdesip, Qazaqstandaghy saylau prosessteri turaly óz oiyn ortagha saldy. Búl jola da Almasbek myrza qyzara bórtip sóiledi.

Sonynda Qyrghyzstan EEK men DSÚ-gha hat joldap, Qazaqstan tarabynyng aradaghy kelisimderdi búzyp otyrghanyn aitty. Mәseleni sheshpese, EAEO basshylaryn shúghyl jinap, mәseleni kýn tәrtibine qoyatynyn eskertti.

Oghan jauapty QR Últtyq ekonomika ministri Timur Sýleymenov berip, mәseleni sayasilandyrmaudy súrady. Degenmen, shekara mәselesi sheshilgen joq.

«Kez kelgen memleket ózining ekonomikalyq jәne basqa da mýddelerin qorghau qajettiligi tughanda, ishki sharalaryn qoldana alady dep oilaymyn. Mening pikirimshe, búnyng barlyghyn sayasilandyrudyng qajeti joq, mәseleni mýddeli taraptarmen birge sheshuge tyrysu qajet», - dedi ministr.

Búl tústa Qyrghyz Ýkimeti ózara kenesip, Talas su qoymasyndaghy sudy bosatyp jiberetinin jetkizdi. Búghan sebep, Talas su qoymasyna kýrdeli jóndeu júmystaryn jýrgizu eken.

Búghan da jauap berildi. Qazaqstan Kirov su qoymasynyng suyn qabyldap alugha әzir. Qazaqstan ishki ister ministrligi tótenshe jaghdaylar komiytetining resmy ókili Ruslan Imanqúlov Qyrghyzstannyng Talas oblysynda ornalasqan Kirov su qoymasynda jóndeu jýrgiziletini turaly Qazaqstangha aldyn ala eskertilgenin mәlimdedi.

Endi Qyrghyzstannyng Premier-ministri Sapar Iskakov Qazaqstangha keletin boldy. IYә, Sochiydegi sammitte bolghan Sapar Iskakov. "Nazarbaevpen bar mәseleni sheshtim" dep sýiinshi súrap jýrgen osy - Sapar.

Eki aradaghy ahualdyng әzirge auany - osy. Eki Preziydentting arasyndaghy sóztalas, eki elding azamattaryn әurege salmasa deymiz. Bizding oiymyzsha, eki elding biyligi eki aradaghy daudyng zardaby qarapayym halyqa tiyip jatqanyn úmytpauy kerek.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz

27 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2072
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2499
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2108
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1609