Sәrsenbi, 15 Mamyr 2024
Qayratker 7806 0 pikir 15 Sәuir, 2015 saghat 09:34

TANY JÝRINIZ: TYNYM TAPPAYTYN TÓLEGEN

«...Adam balasy bir nemese birneshe isting ghana sheberi bola alady. Ár ónerding alghyrlaryn baghalasaq, әr bala óz baghytymen elikteytin orta kóp bolar edi! Sózimiz ben isimiz bir jerden shyghyp, әrkim boydaghy qabiletin osy Qazaqstanymyzdyng iygiligine júmsaugha tyryssa búdan asqan baqyt bar ma?!. Imandylyq adal enbek qughanmen, al tәkapparlyq bos sóz qughanmen keledi. Demek, sózi men isi jarasqannan ýlgi alu kerek... Ómirding ózi - kýres. Sol kýresting ishindegi tektisi de, tegeurindisi de, ghúmyrlysy da - osy qol kýresi...». 

Ózin sóz qughan aqyn-qalamger de emes, arman qughan, sportty, qazaqty kóteremin dep, kóppenen alysa osynday oigha kez bolghan pende sanaytyn Semey qalasyndaghy qol kýresi  sportyn damytugha janyn salyp jýrgen jalghyz jattyqtyrushy Tólegen Saghataevpen (surette) tildesuding sәti týsken edi. 

Qol kýresining Otany - Amerika. Alghash negizi 1967 jyly qalanghan sport týri Qazaqstangha 1992 jyldary taray bastaydy. Al, Semeyde jandanuyna jerlesimiz Tólegen Ghazezúly ýles qosyp keledi.

"Mening kindik qanym tamghan jer - Tarbaghatay audanyna qarasty Aqjar auyly. Mektepti bitire sala әskerge attandym. Bala kezimnen jattyqtyrushy boludy armandaushy edim. Ákem Ghazez  ben anam Bayan ómirlerin medisina salasymen baylanystyrghan jandar. 90-jyldary banditizm degen keninen tarady ghoy. Ákem "búzaqylardyng qataryna qosylyp ketedi" dep, sporttyq salagha keluime qarsy boldy. Sodan ózim ýshin dayyndaldym. Alghashynda qalada biznespen ainalysa bastadym. Birde Nauryz meyramynda qalada qol kýresten jarys úiymdastyrylyp, qatysugha bel budym. Kýres asa damymaghan kez bolatyn. Oblys ortalyghy Óskemen qalasynda ótkiziletin qol kýrestiru  jarystarynda útylyp qala beretin edim. Birtindep birneshe ret oblys chempiony, Respublika jýldegeri de atanatyn dengeyge jettik. Búl sport týrine 2003 jyldan bastap qyzyghushylyghym oyanyp, 2010 jyldan beri bilekti sybana ainalysugha kiristim. Qazir, Allagha shýkir, 8 sport sheberin, 15 sport sheberligine ýmitkerlerdi dayyndadym. Qol kýresi bizde Shymkentte jaqsy damyghan. Qol kýres sporty 1992 jyldan beri damugha betalghan Óskemende býginde búrynghyday kónil bólinbey ketti. Jaqynda Almaty qalasynda aldaghy kýzde Malayziya elinde ótpek Álem chempionatyna irikteu úiymdastyryldy. Jarysqa tek Qaraghandy oblysynan ózgesinen týgeldey jiyny 500 adamday qatysty. Semeyden tórt adam liysenziyagha ie boldy. Joldamany útqan shәkirtimning biri - Sport kolledjining 2-kurs studenti Daniyar Taymenov estu qabiletinde aqauy bar mýmkindigi shekteuli bozbala. Al, Álem chempionatyna baryp ónerimizdi pash etip qaytu ýshin qyruar qarjy qajet. Jasyratyny joq, demeushiler kómegine múqtajbyz. Jalpy Qazaqstan әlem boyynsha armrestling, yaghni, qol kýresten komandalyq esepte 2-3-shi oryn tórinen kórinip keledi. Bizding elde búl sport óte qatty damyghan dep eseptelinedi", - deydi Semey qalasynyng qol kýresi sportynyng negizin qalaghan, býginde qaladaghy № 39 mektepte qol kýresi ýiirmesine jetekshilik etetin 35 jastaghy agha jattyqtyrushy Tólegen Ghazezúly.

Óz-ózindi jenuge ýiretip, otansýigishtikke tәrbiyeleytin sportty әrkim týsine bilmeytinin algha tartqan sportshy "Úiqy ólimning sipaty bolsa, qozghalys tirshilik hәm ómirding sipaty. Osyny eskerip, úiqyny azaytyp, qozghalysty tu etuimiz kerek!" degen pikirin ainalasyna barynsha nasihattap-aq keledi.

"Ata-babamyz aq bilekting kýshimen, aq nayzanyng úshymen úlan-baytaq dalany úrpaqqa miras etip qaldyrdy. Jaugershilik zamanda babalarymyz qoldaryna nayza, shoqpar, qylysh ústasa, býgingi beybit ómirdegi úrpaqtary taza qol kýresin dәriptep, ýlken sportqa jol ashuda. Tәnirshildiginen tayynbaghan tekti halqymyz "Bir tal kesseng - on tal ek", "Búlaq kórseng - kózin ash" dep, tabighatpen ýndes ómir sýrip, qozghalysty ómir negizi sanaghandyqtan qys qystaugha, jaz jaylaugha kóship, mәngilik tirshilik kózi kýn men jerdey toqtausyz qozghalysta ghúmyr keship, tabighattyng tól balasyna ainalghan. Búl - kóshpendilerding tabighatpen ýndese mәngilik qozghalysta ómir sýrudi múrat etkenining basty kórinisi. Aytpaghym - qol kýresi sportynyng ózge sporttardan artyqshylyghy - jas talghamaytyndyghynda. Aytalyq, qol kýresining bokstan artyqshylyghy - 20 jastaghy jigit pen 60 jastaghy egde adamdy sharshy alangha shygharmassyn, biraq qol kýrestirte alasyn. Jalpy búl sport týrin jandandyru arqyly biz barsha ýlken-kishini otanshyldyqqa, dostyq pen syilastyqqa hәm birlik pen tuystyqqa shaqyramyz. Ózim Qabanbaydyng úrpaghymyn, osy Qabanbay jәne Bógenbay batyr atalarymyz 70 jasynda jekpe-jekke shyqqan. Demek, 10-70 jas aralyghyndaghy jasymyz ben kәrimiz qol kýresimen ainalysyp, sportpen shúghyldanyp, óz oqu oryndarynyng nemese mekemelerining abyroyyn qorghap, bedelin asqaqtatqanynyng nesi aiyp? Jastardy jigerlendirude "Daraboz" atauymen Úly qolbasshy Qabanbay batyrdy eske alugha arnap qol kýres sportynan eki jyl qatarynan qalalyq dengeyde, byltyr oblys kóleminde ashyq turnir úiymdastyrghan edim. Jyl sonynda Qazaqstan kubogi ýshin sporttyq jarystyng ótuine múryndyq bolmaqpyn. Dәstýrli sporttyq sharanyng berer taghylymy zor, jyldan-jylgha atalghan sportqa qyzyghushylyq tanytudaghy jastardyng qarasy kóbeyip keledi. Demek, enbegimning zaya ketpegeni!.."                                                                                  

SPORT SALASYNDAGhY BIZNESTI DAMYTPAQ

 

Tólegen tura eki jyl búryn Semey qalasyna qarasty Ertis auyldyq okrugining Múrat yqsham audanynan 15 gektar jerdi úzaq merzimge sport lagerin salu maqsatynda jalgha alady. Ol sport lageri qanatyn kenge jayghanda qazaqtyng últtyq sporty audaryspaq, qol kýresi, jekpe-jek, mýmkindigi shekteuli jandardy paraolimpiadalyq oiyndaryna dayyndau jәne basqa da sport týrlerining damuyna ýlken serpilis tiygizetinine senimdi. Qala túrghyndary ýshin qoljetimdi sporttyq  demalys ornyna ainalmaq lageride bolashaqta jasandy kól jasaudy  josparlauda. Kól lageridi kógaldandyrugha, qalada balyq sportyn damytugha, syrghanaq dónin kóteruge jәne múz aidyny retinde qysqy sport týrlerin damytugha septigin tiygizbek. Múrat sayajaylaryna bettep kele jatqanynyzda alystan-aq aqshanqan kiyiz ýiding keskini kózinizge shalynady.

Salauatty ómir saltyn ústanushy júrtshylyqtyn, әsirese, qysta ystyq shay iship jylynyp, auqattanuyna mýmkindik jasalghan kiyiz ýiding syrty su ótkizbeytin, qazaqy oymen bezendirilgen aq týsti materialmen qaptalghan. Kiyiz ýiding ishi de tolyghymen qazaqy naqyshta: ainala qorshalghan júmsaq jihazdyng betindegi jastyqshalar men kórpeshelerdin, ýstel-oryndyqtardyng da, uyq arasyndaghy kenistikting de, ydys-ayaqtardyng barlyghy-barlyghy ong-órnekpen kómkerilgen. Ayta keterligi, jalpy kiyiz ýy pishindes búl ghimarat Tólegenning iydeyasy boyynsha keregesi, uyghy men shanyraghy týgeldey jinishke aghashtardan túrghyzylghan. Ishinde temir pesh te ornatylyp, órt-sóndiru qauipsizdigi de qarastyrylypty. Kiyiz ýy manynan ýshqabatty ghimarattyng irgesi qalanuda býginde. Qúrylystyng basy-qasynda ózi jýrgen Tólegen onda sporttyq ýiirmeler men ashana ornalasatynyn jetkizdi.

"Qazirgi tanda jalgha alghan 15 ga jer telimi tolyq qorshaldy, 400 metr  tasjol tóseldi,  100 adamnyng shanamen syrghanauyna mýmkindik jasalghan sporttyq lageri biyl qys mezgilinde  júrtshylyqqa esigin aiqara ashty. Ázirge 5 adam júmys isteydi, aldaghy uaqytta tolyqtay iske qosylghanda 25-30 adamdy júmyspen qamtamasyz eter edik. Osyghan oray, Semey qalasynyng basshysy Aybek Kәrimovke kóldi qazu barysynda shyghatyn qiyrshyq tastardy satyp, odan týsken qarajatty lageridi kógaldandyrugha,  oghan aparatyn joldy jóndeuge jәne qazu barysyndaghy jaldamaly tehnikanyng shyghyndaryn jabu ýshin paydalanugha  rúqsat beruge yqpal etuin súraghan hat joldaghan edim. Bastamamnyng jýzege asyryluyna qolbaylau bolyp túrghan atalmysh mәseleni ontayly sheshuge kómek berilse iygi edi, әzirge naqty jauap kelmeude, jaqsy habar bolyp qalar, kýtudemin", - degendi algha tartqan keyipkerimizding asqaq armany - sport salasynda biznes damytu. "Damu" qorynan da eshqanday kómek almay, óz qarajatymen baspanasyn kepilge qoyyp, osy kәsipti iygerudi bastap ketken-di. Kýn sayyn bip ózgeric bolmasa, kónili kónshimeytin, ózin conday tynymsyz adam sanaytyn Tólegen "Jigitke jeti óner de az" demekshi, bolashaq sportshylardy jattyqtyrushylyghymen qosa, shashtarazdyghymen de nәpaqasyn tauyp jýrgen jayy bar. Onyng syrtynda inisi Ghabitpen birlesip sporttyq kiyimderge qazaqsha jazularmen boyau basyp, týrli sporttyq bәsekelerde tabystalatyn medalidar men kubok mýsinder qúyatyn seh júmysyn da dóngeletip otyr.

Tól tuyndylaryna arnayy “Qaysaq” degen ataumen markalarynyng da boluyn oilastyryp qoyghandaryna riza boldym. "Biz búl markany tandaghan sebebimiz - Europa jәne basqa da memleketter Qazaq handyghyna deyin bizdi "Qyrghyz-Qaysaq" dep tanyghan. "Qaysaq" degen sózding ózi әdemi kórinedi jәne  әserli estiledi, "qoshqar mýiiz" oiy atamyzdan qalghan tanba ekeni anyq. Osylaysha, Qazaq elinde bereke-birlikting nyshany bolar degen senimdemiz!" - deydi albyrt jigit.

Al, «Qazaq qaytse bayidy?» degen saualgha ózindik kózqarasy tómendegidey: «Ayrannyng tetropaketin alayyq. Jol shyghynymen qosqanda onyng qúny shamamen 25 tenge bolsyn. Eger kýnine 2 mln. dana airan ishilse, 50 mln. tengelik shyghyngha teng sol airannyng syrtqy qabaty qoqysqa ketedi. Bizding investorlargha zauyt sal desek, ózin-ózi aqtamaytynyn aityp, at-tondaryn ala qashady. Auyl qazaqtarynyng óz tauarlaryn ózderi týptep shygharuy ýshin Qytaydan jem tartatyn, bótelke shygharatyn stanoktardy tapsyryspen aldyrugha bolady. Aytalyq, 1000 stanok aldyrttyq delik. Bir stanok kýnine 10 myng tengening shiykizatyn óndirse, myng stanoktan 10 mln. tenge týsim týspek. Qymyz ben sýtting qoldanystan shyqqan plastmassa bótelkelermen saudalanyp jýrgendigi belgili. Tazalyq saqshylary qayda qarap otyr dersing osyndayda? Bizder әli de alyp-satarlyq logikadan aryla almay kelemiz. Kenes ókimeti túsynda spekulyanttargha shekteu qoyylghan edi. Investorlardyng deni qalanyng shetinen óndiris ornyn salghannan góri, shahar ortasynan iri sauda keshenin nemese megaortalyq salghandy jón sanaydy. Shalghaydaghy júmys ornyna jetu ýshin tanghy besten ýiinen shyghugha mәjbýr adam týn jarymda ghana oralatyndyqtan, odan da az jalaqygha qanaghat tútyp, qala ortasynan júmys tabayyn degen oimen tirlik keshedi. Qazaqta ne kóp? Jayylghan taqyr jazyqtar men bos jatqan taular kóp. Tau degening - dayyn toghan. 4-5 tehnikamen qazylghan kishigirim toghangha balyq ósiruge bolar edi. Sol toghannan jazyqqa su aghyzamyz, demek, mal jeytin jem-shóbing suarylady degen sóz. Qazaqtyng ata kәsibi - mal sharuashylyghy. Ekinshiden, ýirek, kýrketauyq, qaz balapandaryn shygharyp, jәrmenkelerde ónimderindi saudalaugha bolady. Halyqty júmyspen qamtu arqyly yryzdyqqa keneluding joly osy ekendigi aitpasa da týsinikti».

"TALAPTANGhAN OZAR, ÓSEK QUGhAN AZAR!"

«Meni alandatatyny - júldyz boludyng joly tek óleng aitu degen pikir sanada qalyp qoyghan. IYә, ekining biri chempion bola almaydy. Desek te, әr saladan óz maytalmany shyghatyny anyq. Sol әr saladaghy ónerli adamdar ne istep jýr býginde? Bireui kólik jóndeydi, ne shash alady, qysqasy, qolynan kelgeninshe joqtan bar jasap jýr. Mysaly, óz basym sasyp-shirip jatqan jertólelerding birin jattyqtyru zaly retinde jaraqtasam degen oimen talay jýgirdim, qarsylyq kóp bolghandyqtan, ayaqsyz qaldy. Ýkimet sol jertólelerdi óz qaramaghyna alsa degen niyet bar. Eger sol adamdar ýkimet tarapynan nazargha alynyp, týrli baghytta ashqan ýiirmelerin nasihattap, 10 jyl osynday baghytta júmys jasasa, qazaqty toqtata almaytyn bolamyz! Árkim janyna jaqyn, ózi únatatyn ispen ainalyssa, nәtiyje de bolady, sýiikti mamandyghynan sharshamaydy da. Qazaqstanda shamamen jylyna 1 million perzent dýniyege keldi delik. Sonyng ishinde 50 myny belsendi bolatyny anyq jayt.  Eger sol úrpaqty daryndylyqqa әri enbekqorlyqqa bauly alsaq, óner men sport, sayasat pen dinge qatysty dúrys baghyt bere alsaq, qalghan 950 myny solargha elikteytini aitpasa da týsinikti. Aynalyp kelgende, baghamdasaq, әr salanyng óz fanattary bolady. Meni quantatyny - kez kelgen adamnyng qabilet-qarymy bolady, tek sony der kezinde angharyp, rólderine bólsek bolghany. Erteng ózi de biyik belesterdi baghyndyrady, ózgeni de kóteredi, bastysy - ómir boyy saghan alghysyn jaudyryp ótedi de…".

Osynau oryndy oi-tolghamdarymen bólisken Tólegenning endigi armany - 5-shi synyptan bastap "Qazaq danalyghy" degen jeke sabaq ashylsa, orys synyptaryna "Kazahskaya mudrosti" dep Hәkim Abaydyng qarasózderin, maqal-mәtelderdi dúrys mysalmen talghau jәne úghyndyru júmystary jýrgizilse. Sonda orysshagha beyim shalaqazaqtar qazaq danalyghyn úghyp, til ýirenuge jigerlenip, ózge últtar da tilimizge qúrmetpen qarar edi deydi ol. Al, deni sau úrpaq - elimizding bolashaghy, tiregi, búl rette balagha  kiynshylyqty jenetinin erte týsindiretin úghym - sport pen ónerdi tómendegidey pikirimen sabaqtaydy: "Kýnәni kóp jasaytyn, sauapqa da kóp keneletin - ústaz. Ata-analargha aitarym - sizder keshken qiynshylyqtar balalarynyzdyng bastarynan ótpesin desenizder, ónerdi baghalap, qay salanyng ústazyn bolsyn ózderinizden artyq syilaudy ýiretsenizder. Óz baghytynyng ústazyn tapqan bala baqytty! Árkim "Men óz elimning qanshalyqty patriotymyn?" dep oilansa ghoy... Allagha shýkir! Ruhani, qazba baylyqtarymyz, ken-baytaq jerimiz bar! Adamdyq qasiyetti baghalaytyn, Úly degen sózden úyalmaytyn uaqytqa jettik. Ár kýnimizdi dúrys ótkizsek, talay biyikke jetuge bolady. Kem degende tuysqannyng basyn qosqan adam ghana aqsaqal deuge layyq, sonday aqsaqaldarymyz әtteng siyrep barady...

...Múghalim men jattyqtyrushynyng aiyrmashylyghy nede? Kópke topyraq shashudan aulaqpyz, ústazdar saghattaryn ótkizedi de ketedi, al ekinshisi nәtiyje shyqpayynsha tynym tappaydy. Aldymen, ústaz da, bala da óz boylaryndaghy jaysyz minezdi, samarqaulyqty jenuleri tiyis. Sodan keyin baryp bireudi jene alamyz. Bala sabaqqa keshigip kelse, sabaqty múghalim qaytalap týsindirmeydi. Jattyqtyrushy bala meyli bir ay joq bolsa da, ynta tanytsa ýiretedi. Keybireuler «Bizder, qazaqtar, túqymymyzben baluandarmyz» dep, jattyqtyrushylardyng enbegin elemey jatady. Barshamyz aqylymyzdy damytugha úmtylmasaq, erteng hayuannan tómen bolyp ketemiz. Men izbasarlaryma: «Alystaghy tuystan jaqyndaghy kórshi artyq. Zalda bәring bir-birine kórshisinder, tatu bolyndar» dep otyramyn. Nәtiyje kórsetetinine senimdi sportshylarynnyng Aziya ne әlemdik chempionattargha qarjy tapshylyghynan baqtaryn synay almaytyndarynda, әriyne, ishtey nalisyn. Átten, qolyng qysqa. Lageridegi qúrylysty toqtatyp, byltyr shәkirtimning Litvagha baryp qaytuyna qarajat berdim. Besinshi oryn tórinen kórindi. Sportta qatelikke jol beriletini zandylyq. Eshkim de aspannan alyp bolyp salbyrap týse qalmaydy. Qateligimen qarsylasynyng paydasyna kýresip, sonynda kóp kýsh ketirip ap, aqtyq syngha jete almaytyn sәtter bolady. Jol shyghyny qolbaylau bolghan song jalghyz jiberdim, ózim basy-qasynda bolsam, shәkirtim mindetti týrde ýzdik ýshtikke ener edi. Kýreste qarsylasyndy iyterip jýrip arbauyna týsire  alasyn. Al, múnda ortada ýstel túr. Ýstel ezilip ketpese, eshkim eshqayda tarta almaydy. Qate dayyndalghandardyng qoldary da synyp ketedi. Bes litr benzinmen bes shaqyrym jýre almaysyz, adamnyng da boyyndaghy kýsh-quat solay. Nәtiyje shygharu ýshin bir qolynmen beltemirde tartyla aluyng ýshin kýndelikti jattyghuyng kerek.

...Dene shynyqtyru pәni boyynsha múghalimdikti tandaghan mamandardy dayarlaugha qatysty úsynysym bar. Kez kelgen student 4 jyl ishinde keminde 10-15 jarys úiymdastyrmasa, diplom ala almaydy degen janashyldyq engizilse. Sport salasyna jauapty qúzyrly mekeme sol anyqtamanyng bekitiluine jauapty bolsa. Ýirengenderi ózderine jaqsy, istegenderi sala ýshin manyzdy degendey, óz kezeginde jastar qaghaz júmystary men úiymdastyrushylyq qabiletterin jetildiruge mýmkindik alar edi. Jasyratyn nesi bar, sportshylardyng deni kelissóz jýrgizu óz aldyna, sózge shorqaq keledi. Artynsha, sol sport komiytetteri men bólimderine atalghan qasiyetterge ie ózge salanyng adamdary qabyldanyp jatady júmysqa. Salang boyynsha iydeyalarynnyng jýzege asyryluyna jantalasyp jýrgeninde, janadan taghayyndalghan әkimdermen qosa komandasy auysyp, qarabayyr tilmen aitqanda eriksiz «qoy baghyp ketesin». IYgi bastamany qolgha almaq niyette tanys izdep shabylamyz, «bir jennen qol, bir jaghadan bas» bolyp mýmkindik barda kómek qolyn sozsaq, úrpaghymyzdyng yryzdyghy sonymen-aq kelmeydi me?!»

Súhbattasushymyzben teris aghymnyng jeteginde ketken jastardyng taghdyry jayynda da әngime órbitken edik...

«...Úly Jaratushy jaratqan on segiz myng ghalamnyng ishindegi eng aqyldysy adam ekenin barshamyz bilemiz, sony bile túra aqylymyzdy dúrys júmsamaymyz, ne nәrsening dúrysyn týsinbeyinshe, qolymen istep kórmegen oigha daulasamyz. Sóz ben is birge jýrmese, shaytannyng jolyna aparatyny anyq. Qasiyetti Qúrannan nәr alghan, ata-babalarymyzdan qalghan bagha jetpes asyl sózder men salt-dәstýrlerimiz, yaghni, últtyq qúndylyqtarymyz joyylyp ketpese eken deymin. Biraq, býgingi qoghamymyzda qazaq filosofiyasyn qúlaghymyzben estip, jýregimen siniretin sezimder az. Jastargha ýlgi bolatyn ic bolmasa, kúr sózden ne qayyr? "Namazhandar" jýr, ózime "kel, namazdy ýireteyin" dep bir jan aitpapty. Adam balasyna jas úlghayghan sayyn kez kelgen nәrseni ýirenu kiyn ekeni belgili, al osy Allanyng jolyn barynsha kýrdelendirip týcindipmek bolatyndardy keziktirudemin. Qabileti bar jastar qoldaudyng joqtyghynan kólenkede jýrse, qalghandarynyng teris jolgha týsip ketpesine kim kepil? Sport - mening ómirlik serigim, oghan niyettilerdi baulu - Alla aldyndaghy adamgershiligim men paryzym!»

P.S.: Ghalamtorgha shýiiludi әdetke ainaldyrghan óskeleng úrpaqtyng taghdyryna alandauly keyipkerimizding qalamyzdaghy birqatar túrghyn ýy aulalarynda temirden ózi soqqan jattyqtyru qúraldaryn ornatuyn da óz mamandyghyna shynayy jan-tәnimen berilgen azamattyq qadamy desek, artyq aitpaghandyq. Ómirlik serigine ainalghan tegeurindi sport týri - qol kýresining shaharymyzdaghy negizin qalaghan Tólegen taghy bir asqaq armanyn aityp qalghan edi. Jerlesimizding qaymana qazaqtyng qamy ýshin janyn berip jýrgendigi pir tútar túlghasy – әri әnshi, әri jyrshy, qogham qayratkeri retinde tanylghan elimizdegi Últtyq sport týrleri qauymdastyghynyng preziydenti Bekbolat Tileuhan myrzamen jýzdesuding sәtin kýtip jýrgen jayy bar... Últymyzgha ortaq mýdde jayyndaghy pikirleri bir jerden shyghatynyna senimdi. Qashanda tektiligine kir keltirmeudi úrpaqtyq paryzyna balaytyn osynday er azamattarymyzdy el aghalarynyng ózeginen teppey, qoldaghany  jón bolar edi...

Áygerim ERMYRZA,

Semey qalasy


Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2052
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2484
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2071
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1599