«Qyrghyzstanda bir ghana últ bar. Ol - qyrghyzdar». Qyrghyzstan preziydentining sayasy mәseleler jónindegi kenesshisi Topchubek Turgunaliyev «Azattyq» radiosynyng qyrghyz qyzmetine bergen súhbatynda osylay depti. Roza Otynbavanyng kenesshisi qoghamdyq talqygha «Tituldy últ», «Últtyq diasporalar», «Otandastar» turaly zang jobalaryn úsynyp otyrghan kórinedi.

Topchubek Turgunaliyev tituldy últ turaly zang jobasynda qyrghyzdar memleketke atyn bergen últ emes, kerisinshe, memleketti qúrghan jәne ony ghasyrlar boyy qorghap, ayalap otyrghan últ retinde kórsetiletinin aitqan. Onyng aituynsha, "Últtyq diasporalar turaly" zanda Qyrghyzstanda túratyn ózge últ ókilderi avtonomiya qúrugha qúqysy bolmaytyny kórsetilse, «Otandastar turaly" zang jobasynda sheteldegi qyrghyz azamattaryna memleket qamqor bolatyny tasqa tanba qoyghanday qylyp jazylmaq.

Sonymen birge, Topchubek Turgunaliyev tólqújattaghy "últy" degen baghamda «Qyrghyzstandyq» dep jazylu qajettigi, onyng ishinde ózge últ ókilderining tegi kórsetilmeytini jayynda osy zang jobasynda kórsetilgenin aityp, múnyng bәri "últaralyq janjaldyng bolmauyna jәne elding túraqty damuyna negiz bolatynyn" dәleldep otyr.

Búl jerde eng manyzdysy atalghan zang jobalaryn sol elding preziydentining sayasy mәseleler jónindegi kenesshisi úsynyp otyrghandyghyn atap ótken jón (Ertisbaevpen amalsyz salystyrady ekensin).

«Qyrghyzstanda bir ghana últ bar. Ol - qyrghyzdar». Qyrghyzstan preziydentining sayasy mәseleler jónindegi kenesshisi Topchubek Turgunaliyev «Azattyq» radiosynyng qyrghyz qyzmetine bergen súhbatynda osylay depti. Roza Otynbavanyng kenesshisi qoghamdyq talqygha «Tituldy últ», «Últtyq diasporalar», «Otandastar» turaly zang jobalaryn úsynyp otyrghan kórinedi.

Topchubek Turgunaliyev tituldy últ turaly zang jobasynda qyrghyzdar memleketke atyn bergen últ emes, kerisinshe, memleketti qúrghan jәne ony ghasyrlar boyy qorghap, ayalap otyrghan últ retinde kórsetiletinin aitqan. Onyng aituynsha, "Últtyq diasporalar turaly" zanda Qyrghyzstanda túratyn ózge últ ókilderi avtonomiya qúrugha qúqysy bolmaytyny kórsetilse, «Otandastar turaly" zang jobasynda sheteldegi qyrghyz azamattaryna memleket qamqor bolatyny tasqa tanba qoyghanday qylyp jazylmaq.

Sonymen birge, Topchubek Turgunaliyev tólqújattaghy "últy" degen baghamda «Qyrghyzstandyq» dep jazylu qajettigi, onyng ishinde ózge últ ókilderining tegi kórsetilmeytini jayynda osy zang jobasynda kórsetilgenin aityp, múnyng bәri "últaralyq janjaldyng bolmauyna jәne elding túraqty damuyna negiz bolatynyn" dәleldep otyr.

Búl jerde eng manyzdysy atalghan zang jobalaryn sol elding preziydentining sayasy mәseleler jónindegi kenesshisi úsynyp otyrghandyghyn atap ótken jón (Ertisbaevpen amalsyz salystyrady ekensin).

Bizding oiymyzsha, Topchubek Turgunaliyevting úsynyp otyrghan zang jobalarynyng jany bar siyaqty. Osynday qadamymen býgingi Qyrghyz elindegi sayasy biylik últ mәselesine bey-jay, jýrdim-bardym qaramaytynyn, sonday-aq, óz bolashaghyn qyrghyz halqymen ghana baylanystyratynyn anghartady.

Tituldi últty qaydam, basqa mәseleler bizding elge tansyq emes. Últtyq diasporalardyng qamyn oilap, olardyng Qazaqstandaghy bolashaghyn qamtamasyz etu jolynda býgingi qazaq biyligi ayanbay qyzmet etip otyrghany anyq. Alayda, qazaq biyligi memleketti qúrushy jәne onyng týp iyesi qazaq mәselesin ylghy da úmytyp kete beretin sekildi. Sonyng saldarynan qazaq qoghamynyng biylikke ishki narazlyghy eselep artyp keledi. Ázirge, qazaq biyligi búl mәseleni bilse de bilmegen synayda. Búl da óz kezeginde Topchubek Turgunaliyev aitqanday, "memleketti qúrghan últtyng namysyn ainalyp ótpedi".

Esterinizde bolsa tólqújattaghy baghamdy alyp tastau turaly әngimening arty bizding elde orasan qoghamdyq qarsylyqqa úshyraghany belgili. Eger, qazaq biyligi әueli "tituldy últ" turaly әngimening shetin shygharyp, sosyn tólqújat mәselesin qystyryp jibergende, bәlkim, iydeya basqasha qabyldanar ma edi?! Álbette, múnyng bәrin qazaq biyligi bilmedi desek jalghan bolar. Mәsele, qazaq biyligi ózderi jii aitatyn jәne talmay nasihattaytyn "últaralyq tatulyq" tarazysynyng tepe-tendigining búzyluynan ólerdey qorqatyn synayly. Alayda, "tatulyq tarazysy" osylay kete berse keshegi tepe-tendigin ústap túr ala ma? Biz birdene týsinsek, salmaq bir jaghyna әldeqashan auyp ketken siyaqty. Oghan elde ótken sanaqtyng derekteri dәlel emes pe?!

Tipti, qazaq biyligi kózining qarashyghynday ayalap otyrghan "últaralyq tatulyq" qalalardyng tarihy atauyn ózgertude de birlik tanytpay otyr. Aytpaqshy, Qazaqstan tarihynda "últtyq avtonomiya" qúru mәselesi birneshe mәrte oryn alghany ayan. Bәlkim, qazaq biyligine de jerimizde túryp jatqan diasporalardyng avtonomiya qúrmaq týgili, onday oilaugha da jol ekenin kórsetetin zang turaly oilanyp qoyghany artyq bolmas. Qúday saqtasyn, biraq, jaman aitpay jaqsy joq degendey. Songhy kezdegi elde bolyp otyrghan jaghdaygha qarap osynday da oigha keledi ekensin...

Al, Topchubek Turgunaliyev: «Bizde kóp últ túrady desedi. Qyrghyzstanda bir ghana últ bar. Ol - qyrghyzdar», depti. Osy taqiletti sózdi qazaq biyligining kez kelgen ókilinen estu biz ýshin arman bolyp kelgen. Arman bolyp barady. Biraq, kim biledi, bәlkim, bireu...

Abay-aqparat