Júma, 26 Sәuir 2024
Ghibyrat 6791 0 pikir 28 Mamyr, 2015 saghat 14:10

JEKSEMBINNING JETI ÚLAGhATY

Jahandyq jәne ishki syn-qaterlerge jauap hәm úlysymyzdyng damyghan otyz elding ortasyna kiru múratyn kózdeytin Elbasynyng anyqtap bergen Jýz qadamynyng betashary lauazym iyelerining eng tómen satydan bastap, iskerlik qabiletteri arqyly ghana satylay ósui qajettigin bekitkeni mәlim. Ózektiligi artyp, ónegeli terendikpen zerdelengen osy tújyrymnyng aqiqatyn býgingi qoghamdyq damudyng ózi algha tartyp otyrghany haq. Maqsat-baghyty bólek demegende, keshegi kenestik kezendegi kadrlyq jýiede múnday qaghidattyng keybir belgileri birshama saqtalyp, útymdylyghyn dәleldegeni jaqyn tarihymyzdan maghlúm. Qolyna diplomyn alghan Alatau bauyrynda ósken bala Atyraugha, Tarbaghataydyng tumasy Tobyl jaghasyna, Sozaqtan shyqqandar Shynghystaudyng etegindegi auyldargha, yaghny týlek atauly tómen satygha attanyp kete baratyn. Danagóy últymyzdyng «Úlyq bolsang – kishik bol» deytin ósiyeti de osy ústanymdy anghartsa kerek.

Elimizding týbi bauyrlas bolsa da, týtini bólek shyghatyn kórshiles, ýlken memleketi Ózbekstandaghy diplomatiyalyq ókildigine jemisti jetekshilik jasap kele jatqan Bóribay Bighojaúly Jeksembindi osynday quatty mektepting kórnekti ókilderining qatarynan dep bilemiz. Bir kezderi sport jaghyndaghy belgili jurnalist aghamyz «Men kórgen Maradona» demekshi, biz kórgen Borekeng de búghan deyingi enbek jolynan ózgesheleu jana salanyng qyr-syryna qanyghuy ýshin qyrtysy qalyng halyqaralyq konvensiyalar men kóldey-kóldey kelisim-sharttardy týp-týgel sýzip shyqqany óz aldyna, jana missiyanyng qaghazdarda jazylmaghan qaltarysty erekshelikterin de retimen enserip ketkendigine kózimiz kәmil jetken. Desek te, qyzmet, kәsip jayy bólek әngime taqyryby bolghandyqtan, býgingi bayannyng ózegi búl turasynda emes. Shynynda, qazirgidey qauyrt kezende, әsirese elding aldynda jýrgen lauazym iyelerining mansaby men mindeti kóbirek qozghalyp, hәkim Abay ósiyet etken týpki maghyndaghy Adam úghymyna zer salu, azamattarymyzdyng bolmysy, ishki әlemi men mәdeniyetine ýnilu kólenkede qalyp bara jatqanday. Baghytymyzdy osy anghargha búrghandyqtan, biraz uaqyt keyipkerimizding janynda jýruding sәti týskende payymdaghan Jeksembinning jeti úlaghaty jóninde aitudy inilik paryzymyz dep qabyldaymyz.

Jana missiyasyna kiriskennen bastap Bóribay Biqojaúly, orayy solay kelip, ýsh buynnyng da ókilinen qúralghan újymnyng jastaryna ústazdyq úlaghatpen, tipti әkelik qamqorlyqpen jyly qarap, qamal búzarlyq qyryqtardyng tóniregindegi qyzmetkerlerding kýsh-quaty men bilim-biliktiligin basym mindetterge ontayly, útymdy paydalanyp, al endi, agha buyn auylyndaghy әriptesterimen әrdayym kelise, kenese kele múnyng barlyghyn ortaq is, bir mýdde jolynda ong arnagha, dúrys baghytqa búra bilgen úiymdastyrushylyq, ýilestirushilik, basqarushylyq sheberligin birden moyyndata bildi.

Jasyratyny joq, ókinishke qaray, orystyng úly suretkeri Nikolay Gogoliding әigili әngimesindegi qolastynda onshaqty ghana adamy bar aighayshyl general tәrizdi, qaramaghyndaghy bes-alty adamnyng apshysyn quyryp, auyzasharyn aighaymen bastap, kýnin kýrkireumen batyratyn óresi tayaz, bizding Beyimbet beynelegen sholaq belsendilerding talasa boy kórsetetini de ras qoy. Múndayda isting mәni irkittey irip, berekesi byljyrap, ortaq sharuanyng oirany shyghuynan saqtanu qiyn.

Qyzmetting ereksheligine baylanysty elden, aghayyn-júraghattan jyraqta, әri shaghyn qúramda ailar men jyldar birge boludyng belgili ishki qiyndyqtaryn enseru ýshin tәrbie men tәjiriybe, adamgershilik pen týsinistik qasiyetterding mýmkindiginshe joghary talap-dengeyi qalyptasuy kerek-aq. Estuimizshe, atalarynyng biri әigili Baluan sholaq dep aitylatyn Biqojaúly bolsa, újymda osynday qarapayym da qasterli qúndylyqtardyng berik ornyghuyna myzghymas negiz qalay bildi. Múnyng barlyghy da, sol qyzmet jolyn eng tómennen, auyldan bastap, ómirding ystyq-suyghyn, ashy-túshysyn qatar kórgen mol tәjiriybesi, qarpayym da izgilik qasiyetterimen egiz, tútas órilip otyrghan ziyalylyghynyng aiqyn belgisi dep aitu lazym. Bayandy iske otaghasynyng janyndaghy Zara jengemizding ózi de eleuli ýlesin qosyp, resmy qabyldaularda, ózge de is-sharalarda elshilik újymynyng qyz-kelinshekter qauymynyng erekshe әsem últtyq kiyimdermen jarqyray kórinuine, әrdayym ana tilimiz ben etnikalyq mәdeniyetimizdi nasihattaugha jeke ýlgisin kórsetip, sheteldikterding esinen tandyrghanday jenisin, demek halyqaralyq kólemde moyyndatqan tabysyn birge aitqanymyz abzal. Otaghasynyng kýndelikti jay-kýiin qamdap, babyn tastay etip otyrghan jarqyn jengemizdin, bizderding de әrdayym tileuimizdi tilep, orayy kelgen jerde jerde batasyn bergeninen basqa, qabaq shytqanyn da bayqaghan emespiz. Úlaghatty úl-qyzdary men Allanyng bergen balausa nemerelerin tәrbiyelep otyrghan osynau shuaghy mol shapaghatty janúyanyng elshilik shanyraghyndaghy barlyq balalardy airyqsha jaqsy kórip, ayalaghan meyirimdiligi jýregimizde jylylyqpen jattalyp qalghany kәmil.

Bókenning sheteldik mekemelerde otbasymen birge jýrgen, kópshiligi múndaghy júmystarynan, tipti әjeptәuir dәrejeli qyzmetterin tastaugha tura kelgen janúya mýshelerinin, balalardyng әleumettik qorghaluyna qúlshyna kirisui de kemeldiktin, kendiktin, alqaly ortalardaghy bedelining rәmizindey qabyldanuy da sondyqtan, sirә.

Bóribay Biqojaúlynyng elshildik, últjandylyq jaratylysy syrttaghy bauyrlastarymyzgha, sonyng ishinde әlem boyynsha shet memleketterdegi qazaqtardyng aitarlyqtay ýlken bóligin qúraytyn ózbekstandyq qandastarymyzdyng ana tilin saqtap, ruhaniyaty men mәdeniyetin dәripteu túrghysyndaghy qadamdarynan qapysyz bayqalar edi. Býginde asyl sýiekteri kórshiles elde jatqan Tóle by men Áyteke by babalarymyzdyng mereytoylaryn ótkizu, Tәshkenning tórinde Abaydyng enseli eskertkishining ornatyluy, respublika boyynsha qazaq tili men әdebiyeti kafedralaryna jәrdem retinde Almatygha arnayy kólik jibertip, mynnan astam qazaq әdebiyetining klassikasy, oqulyqtar, tehnikalyq qúral jabdyqtarmen qamtyluyna qol jetkizui, birneshe mәrte aqyndar aitysynyng ótuine qolghabys jasauy da asyl múrattargha adaldyghynan. Biyldan bastap Tashkent qalasynda «Abay oqulary» dәstýrining shymyldyghy ashyluy da búl sózimizdi rastaydy.

Kitap demekshi, osy joldar iyesining tenizge qúiylghan tamshyday bolsa da dep, jas mamandar ýshin diplomatiyalyq baghyttaghy qazaq tilinde hat almasudyng shaghyn ýlgilerin jinaqtaghan azdaghan enbegin basshymyzdyng biz kýptegen jerden joghary baghalap (demek múqiyat qarap shyqqan), ol azday, «mynaday kitap әrbir jas diplomattyng aldynda jatuy tiyis» dep, ony qoldau men taratu jóninde ortalyq mekemege arnayy úsynys-hat jazghyzghan jeke qamqorlyghyn qalay úmytarsyn! Múnyng ózi kense qaghazynyng shenberimen shektelip qalghysy kelmey, qogham tynysyna, ruhaniyat dýbirine at qosyp otyratyn sanattaghylar ýshin zor serpin berip, jyraqta jýrgenmen, eldegi eleng eterlik jayttargha baspasóz betinde lebiz qosyp otyruymyzgha qanat bitirgendey edi.

Álbette, búl shaghyn bayanymyzda biz qazirgi uaqytta elge oralyp, әrtýrli salalarda óz qyzmetterin atqaryp jatqan әriptes, dostas azamattardyng da birauyzdan izgi niyetterin bildirgen patsha kónilderine sýienip, Elshimizding kóp qyrynyng bir arnasyn ghana tilge tiyek etudi jón kórdik.

Múhtar Kәribay

Abai.kz

0 pikir