Seysenbi, 14 Mamyr 2024
Kórshining kólenkesi 6797 1 pikir 17 Mausym, 2015 saghat 01:21

PUTIYN: RESEYDING YaDROLYQ QARUY 40 RAKETAMEN TOLYGhADY

Reseyding Qorghanys Ministrligi NATO-nyng Mәskeudi «jantalasa qarulanugha» iytermelep otyrghanyn aitady. BBC-ding habarlauynsha, Resey preziydenti Putin «Reseyding yadrolyq qaruy biyl 40 qúrlyq aralyqtyq ballistikalyq zymyrandarmen tolyghatynyn» mәlimdegen.

Reseyding әskeriy-tehnikalyq "Armiya-2015" sóz sóilegen Putiyn, atalghan zymyrandardyng «kez-kelgen, tipti eng ozyq jetilgen anty raketalyq jýielerdi ensere alatynyn» aitqan. Búnday mәlimdeme, Shyghys Europadaghy әskery kýshterdi úlghaytugha shaqyryp, AQSh-tyng NATO-gha jasaghan úsynysynan keyin habarlandy.  Resey men NATO qatynasyndaghy shiyelenis Shyghys Ukrainadaghy Mәskeu yqpalynyng artuynan keyin ushyghyp ketken edi.

Soltýstik Atlantika aliyansy elderi jәne Batys liyderleri, Reseyding tank pen raketa siyaqty joyghysh qarular men әskerlerin ózin ózi jariyalaghan Donbass respublikasyna jóneltkenin qatang aiyptaydy. Al, Mәskeu atalghan ónirde Resey әskeri joq deuden tanbay keledi.

Reseylik sarapshylar Putinning sózi kýtilmegen, tosyn sóz emes ekenin, Putin Reseyding yadrolyq arsenaldaghy raketalardyng josparly týrde auysuyn menzegenin aitady. Búdan búrynghy qaru-jaraqtardy auystyru baghdarlamasy ayasynda qarjy bólinip, Dnepropetrovskta ornalasqan "ijmash" konserninde óndirilgen R-36M ("Satana") atty zymyrandargha ukraindyq mamandar júmys istegen eken. Mәskeu men Kiyev arasyndaghy kýrt salqyndaghan baylanys nәtiyjesinde búl  zymyrandar alynyp tastalyp, janasyna auystyryluy tiyis. Sonday-aq, mamandar Reseyding yadrolyq zymyrandar potensialynyng eskirgeni turaly da kóp aitady. Qorghanys ýshin orasan qarajat bóletin Resey ýshin búl kezekti bir strategiyalyq qadam ghana bolmaq. Shyghys Europa óniri men Baltyq jaghalauy tarabyn múzday qarulandyratyny turaly Resey biyligi búghan deyin de eskertken bolatyn. Reseyding viyse Qorghanys Ministri Anatoliy Antonov te jaghdaydy : «búnday qadamgha bizdi NATO-nyng ózi iytermelep otyr» dep týsindirgen. RIA janalyqtaryna bergen súhbatynda ol: «Meyli ýlken nemese kishi bolsyn, Resey men Batys jana suyq soghysqa jyldam bet alyp barady. Senimdilik sharalary men kelisimderding qauipsizdigin qamtamasyz etu maqsatynda eki tarap ta qarsylyqty әskery aibar kórsetuge kep tireldi. Resey búrynghy Sovet odaghy emes, halyqtyng qartayyp bara jatqany, odaqtastardyng irgesin aulaqqa saluy bizdi ózimizge esep beruge shaqyrady. Reseyde jalghyz jol, ol yadrolyq qaru. Men Mәskeuding yadrolyq potensialyn janartuy sayasy әleuetining artuy dep oilaymyn» degen.

Atalghan jaghdaygha BBC-ding qorghanys jәne diplomatiya jónindegi jurnaliysi Djonatan Markus tómendegidey pikirin bildiredi:

«Batyspen aradaghy ushyghyp bara jatqan shiyeleniste óz elining yadrolyq arsenaly arqyly Putin taghy da ózine erekshe nazar audartyp otyr. Búl Reseyding kәdimgi qaru túrghysynan jalghasty әlsirep bara jatqanynyng kórinisi. Reseyding yadrolyq qaru strategiyasyndaghy eleuli modernizasiyasy ballistikalyq jana raketalar ghana emes, jana zamanghy bombalaushy úshaqtarmen jana su asty kemelerin de qamtidy. Songhy jyldary, eskirgen qaru paydalanudan shyghyp jatyr. Osy sebepten Reseyding әskery arsenaly qysqaruda. Degenmen búl qysqaru jaqyn arada toqtaydy. Búl  jaghday basqa da yadrolyq derjavalardyng kókeyine týrli súraqtar úyalatady. Bәrinen búryn Batys Mәskeuding kәdimgi qaru emes, yadrolyq kýshin arttyryp jatqanyna qatty alandaydy. Reseyding Qyrymda qysqa aralyqty yadrolyq zymyrandaryn ornalastyr qaupi NATO-gha, AQSh-tyng Raketagha qorghanys jýiesine jasap otyrghan kólegeylengen eskertuleri bolyp tabylady.»

Putinning sózinen keyin NATO Bas hatshysy Yens Stoltenberg reseylik әskery ritorikanyng qauipti bolyp tabylatynyn jәne túraqsyzdyq әkeletinin aitty. «Biz óz isimizidi, nemen ainalysatynymyzdy bilemiz. Sondyqtan dayyndyghymyzdy kýsheytemiz», - dedi Stolenberg óz sózinde.

Alyptar arasyndaghy teketires jalghasu ýstinde. Búl qyrghiqabaq órshy týsetin bolsa, Reseyding eng úzyn shekaraly kórshisi Qazaqstannyng alansyz qalugha negizi joq. Alayda, qúrlyq aralyqtyq 40 joyghysh yadrolyq raketanyng ózi Qazaqstangha qauyp emes dep eshkim kesip aita almaydy. Byltyrghy jyly 8 mausymda, qazaqstandyqtar týngi aspannan alyp otty shar kórgen. Lezde qoghamdyq pikir tughyzghan búl jaghday keyin Kapustin Yardan Saryshaghangha qaray úshyrylghan ballistikalyq zymyran bolyp shyqqan edi. Protonnyng uymen-aq әbiger bolyp jatqan qazaqtyng bas qatyryp, jolyn tabar júmysy kóbeyip barady.

Núrghaly Núrtay

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1983
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2390
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1952
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1574