Búl jigitti menimen ózi siyaqty zaghip jigit tanystyrdy. Tanysqan kýnnen bastap-aq búl jigitke degen sýiispenshiligim artty. Sebebi, sóilegen sózinde salmaq bayqalatyn. Ózin mýgedek jan siyaqty sanamaytyn jәne kemsituge jol bermeytin. Negizinde osydan biraz kýnder búryn kózi nashar kóretin jandar arasynda kýresetin sportshy izdep jýrgen bolatynmyn. Endi osy jigitterdi dayyndau ýshin ózara kelisimge otyryp jattyghu uaqyttaryn belgiledik.

Bir kýni ekeumizding aramyzda kishkentay dialog oryn aldy. Búl uaqytty ózim de kóp kýtip jýrgenmin. Ángimemizding basy otbasy jaghdayy súrastyrudan bastaldy. Ol maghan ózi otbasy turaly aityp men oghan aityp aramyz odan sayyn jaqynday týskendey boldy. Búl kisining kózi kórmeytindigin bilemin biraq, sebebin súramaghan bolatynmyn. Aramyzdyng jaqynday týskenin eskerip, janyna auyr tiyse de súrayyn dep sheshindim. Sodan otyryp:

-  Ereke sizding kóziniz tuylghannan beri osynday ma?, - dedim kórmeytindigine silmete jasap.

- Joq, Jәke kishkentayymda kózim kóretin.

-  Endi qalay boldy?

-  Búryn kishkentay kezimde kózim kóretin, ol kezde biz Mongholiyada túratynbyz. Mektepke bardym, kýrespen shúghyldandym. Osylaysha kýnder óte berdi. Birte-birte kózimning kórui bәsendey bastady.

-  Sodan.

-  Sodan osy. Osylay kózim kórmey qaldy, – dep kýlip jiberdi. Men de eriksiz onyng onay jauap bergenine kýlip jiberdim. Oiymdy jinap janashyrlyqpen.

-  Kóz kórmegen qiyn shyghar? – deppin. Ol da sәl demin ishte ústap túryp.

- IYә, - dedi.

Sәlden song sózin jalghastyryp:

- Allagha shýkir, Búnday jaghdaygha narazylyghym joq. Biz qayta shópti jasyl ekenin, aspannyng kók ekenin, maldardyng týri men týsin bilemiz ghoy, – dedi.

Osynday bizding kýndelikti kózimiz kórip jýrgen, qarapayym bolyp ýirengen nәrselerge mәn bermeytinimiz meni qatty oigha batyrdy. Shynynda shópting týsi jasyl bolatyny, aspannyng kók týsti ekeni bәrimizge mәlim ghoy. Biraq búnday jandar ýshin ony kóru ýlken arman ekenin týsindim. Sózin jalghastyra kelip:

- Biz búlardy kórdik qoy. Al, tuylghannan ony kórmegen adamdar bar ghoy. Olar onyng týsin bilmeydi ghoy, - dep meni taghy oigha batyrdy. Mening boyymda odan sayyn zaghip jandargha degen ayanyshymdy oyatty.

- IYә, Ereke dúrys aitasyz, - degennen basqa sóz taba almay qaldym.

-  Kóp adamdar bizding kózimiz kórmeytinimizdi biledi, biraq bizding ne biletinimizdi bilmeydi ghoy, - dedi.

Búl sózine men odan sayyn tang qaldym da:

-  Sonda qalay? – dep, jýzine tanyrqap qaradym.

-  Kóshede qarsy kele jatqan adamnyng sanyn kózimiz kórmese de biz bilip túramyz.

-  Qalay sonda?, - dedim tang qalyp.

-  Bilmeymin, biraq shamamen qansha adamnyng kele jatqanyn bilip túramyz. Bir nәrse sezdiredi, - dedi.

Týkti týsinbey tyndap otyrmyn. Alla taghala bir nәrseni kemitse, bir nәrseni artyq etip beredi degendi estigenim bar. Endi estigenime sodan basqany negiz etpeuge sharam joq. Erghalidyng aityp jatqanyn oimen qoryta almay otyrmyn. Ár qyzyqty jaghdaydy aitqan sayyn odan beter sýiispenshiligimdi arttyrady. Bir uaqytta:

- Jәke, mening kózim tolyqtay kór emes, - dedi, bir syrdyng sandyghyn ashqanday.

-  Kózimde kishkentay ghana sanylau bar, biraq tolyqtay kórsetpeydi. Tek kýn jaryq bolsa jaryq ekenin sezemin, qaranghy bolsa, ne  kólenkege kirsem qaranghy balady, - dedi.

-  Allagha shýkir, onyng baryna da shýkir.

-  Men bilemin bir kýni ol da birte-birte jabylady, - dedi kónili týsinkirep.

-  Biraq, sol tesik jabylmastan búryn bir armanym bar edi, - dedi qayau kónilmen.

Búl armannyng bir nәrsening kórumen baylanysty ekenin týsindim.

Sózin jalghap:

-  Búl kózimning sanylauy bitelmey túryp, Allanyng paryz etken qajylyghyn ótep kelsem deymin. Mekkedegi qasiyetti qara tasty óz kózimmen bir ret kórsem ghoy dep armandaymyn Jәke, - dedi.

Mynanday sózderdi estigenimde ýstime múzday sudy qúiyp jibergendey boldy.

- Uayymdamanyz Ereke, әli baryp óz kózinizben kórip qaytasyz. Alla nәsip etse bәri bolady, - dep qana jauap qaytardym.

Osy oqighadan keyin әlgi jigitti kórgen sayyn onyng armany qúlaghymdy shynyldatyp túrady. Kózindegi kishkentay ghana tesikting jabylmay túryp músylmandyq paryzyn oryndap, qasiyetti qara tasty ózi kózimen kóru bolghany jýregimdi qan jylatady.

Kóz kórse de bolmayyq bizder soqyr,

Án ornyna qúran tyndap kónil toltyr.

Óitkeni barlyq is pen sózimizdi, 

Iyqtaghy perishteler jazyp otyr! 

Aqiqat aitylsa jýregindi imangha toltyr!

Kóz jasyng aqiyrette payda bermeydi,

Jýreginde imanyng joq bolsa taqyr!

Osynday yqylasy bar, mýmkindigi joq qanshama bauyrlarymyz bar. Shirkin osy  bauyrymyzdyng armanyn oryndaugha jardemdesem degen azamattar bolsa Allanyng núry jausyn der edim.

Jandos Qonysbaev

Abai.kz