(suret «Kapital.kz» portalynan alyndy)

Jaqynda Qazaqstannyng aqparat kenistigindegi birqatar internet BAQ basshylary men bas redaktorlary avtorlyq qúqyqty qorghaytyn әm kontent úrlyghyna qarsy újymdyq kelisimge qol qoyyp, koalisiya qúrdy. BAQ-taghy barymtashylargha qarsy kýsh biriktiru rәsimi Almatydaghy «Dostyq ýiinde» ótti. Oghan «Abai.kz» portaly bastaghan 13 sayttyng redaktory qatysty. Sonday-aq, újymdyq kelisimge qol qoy jiynyn QR Aqparat jәne kommunikasiyalar ministrligi tikeley efirde baqylap otyrdy.

Sonymen, újymdyq kelisimge keluding negizgi sebebi – internet BAQ-ta jii oryn alatyn avtorlyq qúqyqtyng búzyluy, kontent úrlyghy, avtorlyq kontentting jii barymtalanuy boldy.

Qazaqstannyng aqparat kenistigindegi aqparattyq sayttarda avtorlyq kontentting rúqsatsyz alynuy, derekkózderining kórsetilmeui qalypty jaghdaygha ainalyp ketkeni jasyryn emes.

Onyng jarqyn bir kórinisi – «Defacto.kz» portaly men «Nur.kz» arasyndaghy sot prosessi. Soltýstik qazaqstandyq  «Defacto.kz» portaly avtorlyq materialdaryn úrlady dep «Nur.kz» portalyn sotqa bergen edi. 5 jyldyng ishinde 542 avtorlyq materialdy derekkózin kórsetpesten jymqyryp ketti degen shaghymdanushy taraptyng aryzyn sot tóraghasy qanaghattandyrmaghan edi. Sóitse, atalghan basylym úrlanghan materialdardy jariyalaudan eshbir payda tappapty-mys.

Múnday mysaldardy kóptep keltiruge bolady, әriyne. Dese de újymdyq kelisimge keluding jalghyz sebebi bir búl emes. Aqparattyq kenistiktegi onlayn BAQ-tardyng jalghan reyting úiymdastyruy da kóldeneng  kedergiler tudyruda.

(suret «Kapital.kz» portalynan alyndy)

Bekjan Ydyrysov, «radiotochka.kz» portalynyng bas redaktory:

-Biz újymdyq kelisimge qol qonggha ózge de әriptesterimizdi shaqyrdyq. Alayda belgili, belgisiz sebeptermen olar múnda kele almady. Osynda otyrghan әriptesterimning barlyghy da osynday jaghdaydy bastarynan ótkizgen. Alayda eshqanday effekt bolmady. Sondyqtan biz úrlyqshy sayttarmen osylaysha kýresudi jón dep taptyq. Búl iydeya bir jyl búryn qolgha alynghan edi.

(suret «Kapital.kz» portalynan alyndy)

Shavkat Sabirov, Qazaqstannyng Internet Assosiasiyasy, RadioMM.kz portalynyng diyrektory:   

-Jogharydaghy jayttardan keyin týigenimiz jalghyz: agregatorlar ózderining qúqyqtary ýshin kýresedi. Bireuding materialdaryn úrlaghanymen qoymay, odan týsken budjetti nemese trafikti bóliske salghysy kelmeydi.

Rasynda bizding aqparattyq kenistikte agregatorlar kóp. Ózderi kontent jasamaydy. Ózgening enbegin paydalanyp otyr. Soraqysy sol, key sayttar derekkózin kórsetpeydi de. Búl degeniniz – bireuler uaqyt júmsap, kóz mayyn tausyp enbektenedi de, bireuleri dayyngha ie bolyp,  sodan qyruar payda tauyp otyra beredi degen sóz. Oghan qosa Ministrlikter jariyalaytyn tender ýshin jalghan reyting jasap, týrli alayaqtyqqa baryp jatatyn BAQ-tar da az emes. Mysaly, pornotrafikter arqyly, týrli әleumettik jeliler arqyly t.s.s. reyting jasau nauqany bastalyp ketkeli qashan. Sonday-aq, jurnalistika etikasynyng óreskel búzyluy taghy bar. Múnymen kýresuding jalghyz joly – újymdyq kelisim bolyp tabylady. Aqparat ministrligining onlayn baqylauymen ótken jiynda osy jәne ózge de mәseleler talqylandy.

Al qazirgi tanda atalghan kelisimge qol qoyghan 13 sayttyng redaktorlary internettegi plagiatshylarmen birlesip kýresuge kelisti.

Újymdyq kelisimge qol qoyghandar:

Abai.kz

Radiotochka.kz

Kapital.kz

Informburo.kz

Gazeta «Vremya»

RadioMM.kz

Gazeta Central Asia Monitor

Szh.kz

JasQazaq.kz

KazakhstanToday Media Group (KT.kz)

Aldaghy uaqytta «Zonakz.net», «Defacto.kz» jәne «Karavan» gazetteri kolalisiyagha qosylugha niyet bildirdi.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz