Jeksenbi, 28 Sәuir 2024
Biylik 6240 0 pikir 16 Mausym, 2016 saghat 01:23

MEMLEKETTIK QYZMETTEGI SALAFITTERDI QAYTPEK KEREK?

QR Mәdeniyet jәne sport ministrligine qarasty Din ister komiytetining tóraghasy Ghalym Shoykinning aituynsha, Qazaqstandaghy salafitterding sany 15 myng adamgha jetken. Aqtóbedegi oqighadan keyin búl aghymdaghy azamattargha degen kózqaras ózgerip, qoghamda týrli pikirler aitylyp jatyr. Tipti, «sol 15 myng salafitting qanshasy memlekettik qyzmette jýr?» degen zandy saual qoyyla bastady.

Ras, bir qaraghanda syrtqy pishin arqyly ishki senimning qanday ekenin biluge bolatyn shyghar. Biraq, býginde saqal qoymay, sholaq shalbar kiymey-aq uahabiylik tanymmen ómir sýrip jatqan qanshama adam bar?. Olardyng neshesi memlekettik qyzmette lauazymdy mansap iyelenip otyr? Búl súraqqa jauap beru óte qiyn. Solay bola túra, qauipting qyr astynda túrghany aiqyn bayqaldy. Bizding oiymyzsha endi memleket tarapynan keshendi zertteuler jýrgizilip, auyldyq, audandyq, oblystyq hәm respublikalyq dengeydegi sheneunikting shekpenin kiyip alghan uahabister anyqtaluy qajet. Búl sharua jasalmay memleketting qauipsizdigin saqtau mýmkin emes. Nege?

Birinshiden, Aqtóbedegi oqigha memleketke basty qauip qaydan tónetinin anyq kórsetti.

Ekinshiden, uahabister – sayasilanghan aghym.  Olar belgili bir syrtqy kýshterding jobasymen, arnayy tapsyrmalarmen júmys isteydi.

Ýshinshiden, salafizmning jolyna týskenderding birazy Siriyagha jihad jasaugha ketkeni belgili. Endi olar dәl sonday jihadty memlekettik organdardyng shanyraghynda jasamaydy dey alasyz ba?

Tórtinshiden, memlekettik qyzmettegi salafit qazaqtyng ghasyrlar boyy qalyptasqan músylmandyghyna shekesinen qarap, mensinbeydi. Yaghni, aldyna kelgen әr azamatty kәpir dep qarap, astyrtyn sayasatyn jýrgize beredi degen sóz.

Besinshiden, olar qazaq músylmandyghynyng týsinigin reviziyalau arqyly jik tudyrudy maqsat etedi. Yaghni, búl jikti memlekettik qyzmette otyryp tudyru halyq narazylyghyn órshitetini haq.

Altynshydan, olar kez-kelgen mәselege uahabiylik shablonmen qaraydy. Ol «shablonnyn» úshar shyny músylman halifattyghyn qúru ekeni belgili. Eshkim «salafitter sol halifattyqty qazaq jerinde qúrudy kózdemeydi» dey almasy anyq.

Jetinshiden, uahabizmning zardaby keshegi kommunistik iydeologiya jýrgizgen últsyzdandyru sayasatynan da asyp týsetinin әlemde bolyp jatqan oqighalar dәleldep berdi.  Eger de dәl qazir memlekettik qyzmetti salafitterden tazalay almasaq, olar memlekettik iydeologiyany óz qoldaryna alu qaupi tónip túr. Mysaly, Osman imperiyasynyng ydyrauyna uahabiylik iydeologiya әser etken. Dәl sol siyaqty salafitter Qazaq memlekettiligin de qúrdymgha jiberu baghytynda júmys jasap jatuy әbden mýmkin.

Endi osymen toqtap, Aqtóbedegi oqighagha oralayyq.

Aqtóbe oblystyq ÚQK departamentining bastyghy Núrlan Qadyrbaevtyng mәlimetine sýiensek, oblystaghy salafitterding jalpy sany 1565-ti qúraydy eken, olardyng 90-y jihadshylar. Sol Aqtóbedegi 1565 salafitting jiyrmagha juyghy qaru asynghan kezde býkil Qazaqstannyng shanyraghyn shayqaltyp jibere jazdady. Qúday saqtasyn, 15 myng salafy «atqa qonsa» Qazaqstan bir kýnde Siriyanyng kebin kiii kәdik. Sondyqtan, bizding qúziretti organdar salafiylerdi qarjylandyratyn ortalyqtardy dereu anyqtauy tiyis. Olargha shetten keletin kómek bolsa, sonyng jolyn kesip, óz ishimizde uahabiylerdi qorghap-qorghashtap otyrghan lauazymdy túlghalardy tizgindeu kerek...

Týiin

Aqtóbedegi oqigha elimizdegi alghashqy lankestik әreket emes. Búghan deyin lankester Atyrau, Almaty, Aqtau jәne Taraz qalalarynda jarylystar jasap, ondaghan beybit túrghyndy ajal qúshtyrdy. Bir qyzyghy, osyghan deyin bizding qúqyq qorghaushylar lankesterding kózin jongmen ghana shektelip keldi. Olardyng artynda kimderding túrghanyn anyqtaugha asyqqan joq. Endi mine, shabaqtardy ghana emes, shortandardy qarmaqqa iler kez keldi dep oilaymyz. Siz ne deysiz?

Shәriphan Qaysar

Abai.kz

0 pikir