Jeksenbi, 19 Mamyr 2024
Janalyqtar 3826 0 pikir 4 Aqpan, 2016 saghat 15:19

REYTING JOGhARY BOLSA – JARNAMA BAR, QALTA DA QALYNG

Nәziya Joyamergen, jurnalist: Qazaq jurnalisterining kәsiby sheberligi eshkimnen kem bolmauy tiyis.

Nәziya hanym bas bolyp, Týrkitildes jurnalister qorynyng úiymdastyruymen 2014 jyldan bastap, jurnalisterding kәsiby sheberligin arttyru maqsatynda «jana media» taqyrybynda birneshe seminar treningter ótkizip keledi. Ýstimizdegi jyly qantar aiynyng 22-si men 23-i Almaty qalasynda Shevron kompaniyasynyng qoldauymen «Avropa» gazetining bas redaktory Vatan Óz myrza men Týrkiyalyq jurnalist media-trener Hedie Eroúghly hanym ótkizgen sheberlik sabaghyna Almaty, Shymkent, Taraz Qyzylorda qalalarynan jinalghan tәuelsiz BAQ jurnalisteri qatysty.

Qazir әlemde 3 millard adam, al elimizde 10 million jan ghalamtordyng qúrsauynda.  Búghan, elimizde keninen qoldanylatyn Feysbuk, Instagramm, Vkontakte, Tvitter sekildi әleumettik jelilerdi qosynyz.  Jeli qoldanushylary ýshin, gazet satyp alu, nemese telearna janalyqtayn kýtip otyrudyng qajeti joq. Al, jurnalist qauymy sauatty hәm jedel júmys isteytin, kәsiby sheber boluy tiyis.

«Eger siz tvitterde tirkelgen bolsanyz, onda sizge gazet oqudyng qajeti joq». Londonda shyghatyn «Avrupa»  gazetining qúryltayshysy, týrik jәne aghylshyn tilinde shygharylatyn birneshe internet sayt pen onlayn radio jәne telearnanyng iyesi, media-trener  Vatan Óz myrza osylay deydi. Onyng pikirinshe, býgingi aqparattyq jana tehnologiyalardyng damu qarqynyna sәikes, bolashaqta biz biletin dәstýrli radio-telearnalar men gazetter azaya beretin bolady. Sondyqtan da, elektrondy aqparat taratu ýshin eng manyzdysy - zamanauy gadjetter arqyly tez әri onay habar taratu, әleumettik jeliler úsynatyn mýmkindikterdi paydalana bilu, býgingi jurnalisterding eng aldymen mәn berui tiyis nәrsesi.

 Shúghyl, sauatty hәm týsinikti jazylghan,  әri foto nemese viydeomen negizdelgen aqparatty tez arada ghalamtorgha salasyz, is osymen bitti! Ayugha ghana onay sharua. Negizinde osy aitylghan talaptardyng barlyghyna birdey say bolu ekining birining qolynan kele bermeydi. Sondyqtan da,  óz isin tiyanaqty atqaratyn kәsiby biliktilikke jetu – býgingi jurnalist qauymgha qoyylatyn basty talap.

Sonday-aq, suretke týsiru, ony gazet nemese elektrondy aqparat qúralyna say óndey alu, viydeony týsirip, ony tez arada montajdau da jurnalist ýirenetin dýniye. Sonda ghana, shúghyl da qyzyqty material dayyndauda esh qinalmaysyz. Týrkiyalyq media-trener Hedie Eroúghly sonday-aq, gazet-jurnaldyng dizaynyn da nazardan tys qaldyrmay, mýmkin bolsa bet qattau baghdarlamalaryn jurnalisterding ózderi mengergeni dúrys ekenin aitady. Aqparat, manyzdy mәseleleler kótergen maqalalalar mýmkindiginshe qysqa da núsqa, al suretterden maqalanyng mazmúny anyq angharylsa, búl da jurnalisting sheberligi bolmaq.

Býgingi kәsiby sheber jurnalist – segiz qyrly bolumen birge kez-kelgen aqparat alanynyng payda tabuyna da basa mәn beru kerek. Ghalamtor әlemining zandylyghy sol – kez-kelgen janalyq nemese maqala  saytqa myndaghan oqyrmandardy alyp kelui tiyis. Reyting joghary bolsa – jarnama bar, qalta da qalyn. Degenmen, reyting kerek eken dep tek qana jenil-jelpi janalyqtardyng sonynan qua beretin aqparat qúraldarynyng ghúmyry úzaq bolmaytyny taghy bar.

Týrkitildes jurnalister qorynyng basshysy, belgili jurnalist Nәziya Joyamergenning aityp otyrghan «kәsiby sheberligi» de mine osy! Aqparat qúralynyng mazmúnyna da, reytingisine de, әrlenuine de mәn bere biletin, nening dúrys, nening teris ekenin tany biletin maman ghana – kәsiby dengeyge qol jetkize alady.  Ol ýshin izdenu kerek, ýirenu kerek.

Týrkitildes jurnalister qory úiymdastyrghan «Jana media» taqyrybyndaghy seminar treningteri aqpan aiynyng 5-i men 6-y aralyghynda Atyrau qalasynda jalghasatyn bolady.

Riza Isaeva

Abai.kz 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2146
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2551
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2364
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1661