Tәuelsizdik alghan shiyrek ghasyrdan beri «Nan bolsa, әn de bolady» degen «ústanymmen» kelgen bizding basshylar daghdarys dauylyna shydamay, ebelektep-esengirep qaldy...

...«Aqyrzaman tayanghanda jerding qyrtysyndaghy baqa-shayannyng bәri jerding betine shyghady» – dep otyrushy edi búrynghylar, shyndyghynda, «sasqan ýirek – artymen sýngip», bizding atqaminerler elding kónilin tynshytu ýshin, tipti, kóripkelderge kórpe tósey bastapty...

Aytqanynyng 85 payyzy «aynymay keletin» reseylik atyshuly kóripkel Pavel GLOBA-nyn «misticheskui stranu - stepi, kotoraya menya prinyala» dep, qazaq topyraghyna kóship alghanyna da biraz uaqyt boldy. Atasynyng «úshaqqa minbe, qatyngha qúmar bolma» degen ósiyetining alghash­qysyn oryndap, songhysyna әlsizdik tanytqan kóripkel Astanadan kózi aspantýsti mahabbatyn kezdestiripti...

Kitap oqudy janynday sýietin, mamandyghy tarihshy Globa alghashynda dýniyege materialdyq kózqarastaghy ózining kóripkeldikke sene qoymaghanyn, tek atasynan qalghan astrologiya turaly kitaptardy ýzdiksiz oqy bergenin aita kelip, býgingi kýnning basty tórt týiinine toqtalypty:

1. Álemdik soghys órti órshy týsedi...

2. Amerikandyqtar Iran isine mindetti týrde aralasuy kerek, óitkeni, Iranda soghys bolady...

3. Qara qytay jer betin qaptauyn jalghastyrady. Mysaly, Parijding qaq ortasynda týrleri bir-birine óte úqsas bolghandyqtan, qytaylyqtardyng birneshe buyny birneshe ghasyr qújatsyz ómir sýrip jatyr...

4. Reseyding ekonomikasy tizerlep, tek iri qalalar ghana aman qalady. Ál­em­ge jana kózqarastaghy esi dúrys, salauatty orystar ghana el qataryna qosylady.

...Kezinde «sovet biyligine qarsy» degen laqappen týrmege de otyryp shyqqan Pavel Globa ústazdyq qyz­met­ten shettetilip, ghylymy enbegin qor­ghay almay, pesh jaghushy bolyp júmys istegen...

Degenmen, kóripkeldik - sonshalyqty salmaqty, әste abyroyly sharua emes. Tanymal qazaq jurnaliysi Arman SQABYLÚLY «Qazaq jurnaliys­terine qaryzbyz» atty jazbasynda: «Ekeui de ol kezde әkim edi. Biri batys oblystardyng biri – balshyqtan arshyp jatsa, ekinshisi – ontýstiktegi Shymkentting shyrayyn keltiruge kýsh salyp jatqan bolatyn...

...Meni tang qaldyrghany Berdibek (Saparbaev Q.Gh.) aghamyzdyng amandyqtan song aitqan sózi boldy.

– Men qazaq jurnalisterine qaryzdarmyn, – dedi ol, – Ekonomika ministrliginde qarapayym qyzmetker bolyp jýrgenimde bir kýni “Habar” jurnalisterine qazaqsha súhbat beretin adam tabylmay, basshylar amalsyz meni úsynypty. Shama sharqynsha sóilep berdim. Sol kýni-aq memleket basshysynyng kózine týsken boluym kerek. Kóp úzamay qyzmetim de órley berdi…

…Atyrau saparynda da dәl solay. Almatyda Atyrau oblysynyng kórmesin týsirip jatyr edik, eksponattardy aralap jýrgen IYmekendi (Tasmaghambetov. Q.Gh.) kózimiz shalyp qaldy.

 –  Men qazaq jurnalisterine qaryzbyn. Enbegimdi eng alghash jalpaq júrtqa jariyalaghan da solar!

 …Ekeui de attan týspey keledi. Týspese eken!» – dep tebirenipti...

Kýn sayyn últtyq tengesining qúny týsip, benziynining baghasy asqaqqa sharyqtaghan elding tilshisine tilin tistep, «kópirkel»-kónilin demdep-emdep, «tarlandaryna» «tang qaludan» basqa ne qaldy deysin?!.

Al, kóripkeldikpen nanyn tauyp, ataghyn jayghan Pavel Globa qaz­aq topyraghynan kóptegen adal dos­tar tauyp, birneshe kitaptar jazyp, telejúldyz bolghandyghyn, ózining arnayy oqularyn ótkize bastaghanyn, tipti, qazaq elining jarqyn bolashaghy ýshin ayanbay ter tógetindigin mәlimdepti.

Qyza-qyza kelgende ataqty kóripkel bylay depti: «Kazahstan - budet velikoy stranoy. Razvitoy y mnogonasionalinoy. Sentr Evrazii, vsego kontiynenta, nahoditsya ryadom s Almaty. V perspektiyve 15-millionnaya strana stanet moshneyshim gosudarstvom. Imperiey. Segodnya Kazahstan ocheni perspektiyven...» (Ádeyi týpnúsqada berip otyrmyn. Q.Gh.).

...Sóz joq, músylman ýshin kóripkelge senu – ýlken kýnә, óitkeni, barlyq tirshilik, ertening men kelesheging – Alla Taghalanyng qúzyrynda ghana. Tek, «jaqsy sóz – jarym yrys» degen ata sózine sýienip, óz oiymyzdy týiindeuge tyrystyq...

...Qazaqstannan barmaqtay baghyn tapqan bir pende - Pavel Globa ózining sýiikti oqymystysy, nemisting klassikalyq pәlsapasynyng atasy Immanuil KANT-tyn: «Zvezdnoe nebo nad namy y nravstvennyy zakon vnutry nas» – degen qanatty sózderin qaytalap jatqanda, Astanagha batyr halyqtyng basshysy, Ukraina Preziydenti Petr Poroshenko keldi...

Búl – kezdeysoq­tyq emes-au...

Qajymúqan GhABDOLLA

Abai.kz