Senbi, 11 Mamyr 2024
Mәiekti 6855 0 pikir 17 Shilde, 2014 saghat 11:20

EAOE- Resey imperiyasynyng múrageri me?

EAOE- Resey imperiyasynyng múrageri me?

Reseylik sayasattanushy, media-menedjer, publisist Vitaliy Tretiyakov (surette) degen kisi http://www.zonakz.net saytynyng tilshisine súhbat berip, Ukrainadaghy qazirgi sayasy ahual, Euroodaqtyng býgini men erteni, Euraziyalyq ekonomikalyq odaq turaly oilaryn aityp, pikir bildiripti.

Súhbat barysynda Tretiyakov Ukraina respublikasy bólinip ketui mýmkin degen boljam jasaydy. Óitkeni el biyligine alysty kóre almaytyn últshyldar kelipti. Osynday әsire últshyldardyng saldarynan gýrjiler bólshektenip ketipti. Moldova da bólinipti. Endigi bólinip, bólshektenu qauipi Ukrainagha tónip túr deydi ol. Tretiyakovtyng oiynsha, Ukrainanyng ydyrauy 1991 jyldan bastalghan kórinedi. «Esterinizge sala keteyin, jalpy postsovettik elderding bәri jasandy shekralardyng sheginde otyr» degenge ekpin bere sóilegen publisist-menedjer Ukrainanyng shyghysynda eshkim moyyndamasa da Janaresey memleketi qúrylady dep saldy.

Osydan keyin súhbat qúrushylar Euraziyalyq ekonomikalyq odaq jayyna oiysady. Aytpaqshy, súhbat berushi de, súhbat alushy da atalghan odaqtyng atyn tolyq atamay Euraziyalyq odaq dep sóileydi.

-          Men Euraziyalyq odaqtyng konsepsiyasyn búrynnan qoldap kelemin. Biraq maghan onyng aty únamaydy. Sonday-aq, men osy odaqtyng shenberinde tezdetip sayasy instituttardyng qúrylghanyn jaqtap jýrgen adammyn. Aldymen ekonomika, sodan song sayasat degen tújyrymdy óz basym qanday jaghdayda da dúrys dep eseptemeymin. Áriyne,  men Qazaqstan elitasynyn, Belarussiyanyn, iә tipti Resey elitasynyng da qauipin týsinemin, búny búrynnan bar kózqarastar retinde qabyldau kerek. Biraq, biz elitanyn, әsirese, biznes-elitanyng mýddesimen ghana júmys isteu qanday qaterli ekendigin Ukrainanyng jaghdayynan kórip otyrghan joqpyz ba? Búl odaqtyng (EAEO-ny aitady. - red) – ortalyghy Resey. Al, Reseyding odaqqa ortalyq boluynyn  sebebi jetip artylady. Sondyqtan Qazaqstan men Belarussiyanyng elitasy Reseyding sayasy jәne әskery túrghydan qoldauynsyz tәuelsizdikterinen airylyp qaluy mýmkin ekendigin týsinui kerek. Belarussiya, mysaly,  Polisha men Litvanyn, osy ekeui arqyly Germaniyanyn, odan ary AQSh biyligining ýstemdiginde ómir sýrui mýmkin. Sebebi biz Euraziyalyq odaqtyng qúryluyn tezdete almay otyrmyz. Alayda Euroodaqtyng sayasy inistituttary aldaghy jyldary daghdarysqa úshyrap, kýireytinine boljam jasay alamyn. Mine, sol kezde Euraziyalyq odaq jandana bastaydy, - deydi orys sayasattanushysy.

Súhbat alushynyng súraghyna oray Euraziyalyq ekonomikalyq odaq jónindegi әngimesin jalghastyra týsken Tretiyakov: «Oyymdy ashyq aitatyndyghym men sayasy kózqarasymnyng erkindigi ýshin keshirim súraymyn», - dep qoyyp:

-          Euraziyalyq odaq Resey imperiyasy men Sovet Odaghynyng tarihy әri geosayasy múrageri, -dedi.

Sayasattanushynyng oiynsha múnyng birneshe sebep-saldary bar eken.

Birinshiden, Euraziyalyq ekonomiaklyq odaq qazir basqa iydeologiyalyq, sayasy hәm tarihy jaghdayda qúrylyp jatqanymen onyng arjaghynda búrynghy geosyasy kenistik jatyr. Ekinshiden, bizding halqymyz (Tretiyakov osylay deydi) AQSh pen Euroodaqtan tәuelsiz ómir sýrgendi qalaydy. Ýshinshiden, Euraziyalyq odaq Batystyng katolisizmi men protestantizmine jәne sayasilanghan qatal islamshyldyghyna qarsy orystyng pravoslaviyalyq qúndylyqtary men  sayasatqa boy aldyrmaghan, júmsaq islam negizinde qúryluda.

 

Redaksiyadan: Sayasattanushy, publisist Vitaliy Tretiyakovtyng jogharyda aitqandary ózi oiy, óz sózi. "Oyyn ashyq aitatyn, sayasy kózqarasy erkin"  Tretiyakov siyaqty sayasattanushylar, әriyne, EAEO-gha qatysty әrqily pikir bildire beredi.  Áytse de, Euraziyalyq ekonomikalyq odaq osynday kózqarastardyng yqpalynda sayasilanyp ketpey me degen mәsele bizdi de mazalap, oilandyryp jýrui kerek ekendigin eskertemiz.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1932
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2116
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1754
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1528