Senbi, 18 Mamyr 2024
Alang 13033 0 pikir 3 Tamyz, 2014 saghat 17:34

TAGhY DA TAULY QARABAQ ...

1980 jyldardyng sonyn ala silkinip shyqqan Tauly Qarabaq (әzirbayjansha - Dağlıq Qarabağ) dauy 1991 jyly týtegen oq pen ottyng ólkesine ainalghan bolatyn. Sóitip 1994 jyly búl ólke tútasymen Ázirbayjan territoriyasyna qarap, Armeniyamen aradaghy atys-shabys toqtam tapqanday bolghan. Alayda, aimaqty etnikalyq armyandar baqylauynda ústap qalghan edi. Endi mine, shildening 31-inen bastap Qarabaqtyng taghy da tynyshy ketip túr. Keybir aqparat kózderining taratqan mәlimetterine qaraghanda, Qarabaqta 14 adam jaralanyp, kóz júmghan kórinedi.

Tauly Qarabaqtaghy qaruly qaqtyghys qúlaghyna tiyisimen AQSh jaghy qatty alandap, eki memleket basshysy – Ilham Áliyev pen Serj Sargasyandy beybit kelisimge shaqyryp ýlgerdi. AQSh-tyng Memlekettik hatshysy Mary Harf hanym eki tarapty bitimge ýndep, búghan  EQYÚ-gha mýshe elderding nazar audaruyn súrady.   

«Tauly Karabaq (Nagorno-Karabakh) – Ázirbayjannyng ontýstik-batysyndaghy aimaq, halqynyng sany 144 300 adam (2002 jylghy derek). Aumaghy: shamamen 4400 sharshy shaqyrym, Karabaq jotasynyng soltýstik-shyghys bóliginde ornalasqan. Búryn Iran qúramyna kirgen, 1813 jyly Resey jaulap alghan. 1923 jyly Ázirbayjan SSR-ning avtonomdy oblysy mәrtebesine ie bolady. 1988 jyly jergilikti armyan halqy әzirbayjan ýkimetine qarsy shyghady, 1991 jyly (Kenes odaghy taraghannan keyin) eki etnikalyq top arasynda soghys tuyndaydy. 1994 jyly búl jer resmy týrde Ázirbayjan territoriyasyna kirgenmen ony etnikalyq armyandar baqylaugha alady» (http://kk.wikipedia.org/wiki/ ).

Esterinizge týsire keteyik, Tauly Qarabaq avtonomiyaly oblsy (TQAO) 1988 jyly aqpan aiynda Ázirbayjan SSR-ning qúramynan shyghugha talpyndy, sóitip 1991 jyly qyrkýiekte TQAO-nyng ortalyghy Stepanakertte Tauly Qarabaq Respublikasyn jariya etti. TQR Ázirbayjan jerinde jariya etilgendikten ony resmy Baku moyyndaghan joq, al, Erevan qoldap shyqty. Osydan song Ázirbayjan men Armeniya arasy býlinip, Tauly Qarabaq mәselesi әlem nazaryn ózine audardy. 1994 jyly 12 mamyrda taraptar ózara kelisimge kelip, Qarabaq aimaghy Ázirbayjangha tolyq qaraghan-dy. Áytse de, aimaq etnikalyq armyandardyng baqylauynda qalghan song ishinara shiyelenis bolyp túrghan. Sol shiyelenis osy kýnderi sheginen shyghyp bara jatqangha úqsaydy.

Armeniya – Qazaqstan- Belarusi-Resey ýshtiginen qúrylyp jatqan Euraziyalyq ekonomikalyq odaqqa mýshe bolugha qyzyghushylyq tanytyp jýrgen el. Armeniyanyng búl talabyna oray QR Preziydenti Nazarbaev: «Armeniya EAEO-gha mýshelikke ótui ýshin Tauly Qarabaq dauyn birjaqty etui kerek», - dep eskertu jasaghan bolatyn.

Abai.kz  

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2135
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2542
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2303
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1647