Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Janalyqtar 4246 0 pikir 8 Jeltoqsan, 2009 saghat 04:53

Sәken SYBANBAY. «Eki júldyz» – batyldyq bayqauy ma?

Onda júldyzdarymyz sahnagha... arystanmen shyqsyn!

Túsauy kesilgeli beri synnan kóz ashpay kele jatqan «Eki júldyz» telejobasynyn, soghan qaramastan, kópshilik arasynda әjeptәuir qyzyghushylyq tughyzyp otyrghanyn moyyndau kerek. Búl qyzyghudyng sebebin elimizde múnday baghyttaghy shou-baghdarlamanyng endi jasala bastauymen, yaghny búryn-sondy osy ispetti jobanyng bizding efirde mýlde kezdespeuimen, sonday-aq dәl qazir de teledidarda júrt jappay jabylyp kóretindey ózge duman ruhtas dýniyening bolmauymen týsindirgen jón tәrizdi.

Dauys jәne daryn

Onda júldyzdarymyz sahnagha... arystanmen shyqsyn!

Túsauy kesilgeli beri synnan kóz ashpay kele jatqan «Eki júldyz» telejobasynyn, soghan qaramastan, kópshilik arasynda әjeptәuir qyzyghushylyq tughyzyp otyrghanyn moyyndau kerek. Búl qyzyghudyng sebebin elimizde múnday baghyttaghy shou-baghdarlamanyng endi jasala bastauymen, yaghny búryn-sondy osy ispetti jobanyng bizding efirde mýlde kezdespeuimen, sonday-aq dәl qazir de teledidarda júrt jappay jabylyp kóretindey ózge duman ruhtas dýniyening bolmauymen týsindirgen jón tәrizdi.

Dauys jәne daryn

El arasyndaghy osy qyzyghushylyq teledumannyng aqyrghy nәtiyjesine óz әserin tiygizui de ghajap emes. Óitkeni, qatysushy júptardyng ónerin tarazylaushy qazylar alqasy bergen úpay - jalpy baghalaudyng tek 50 payyzy ghana. Qalghan 50 payyz - qonyrau shalu nemese SMS arqyly dauys beretin kórermenning qúzyrynda. Demek, qabaghy týksiygen qazylarymyz qansha manyzdansa da, mәselening bәrin olar sheshpeydi degen sóz. Negizgi sheshushi kýshke ie - sýiiktileri ýshin bar dauysyn ayamaugha әzir telekórermender. (Biraq olardyng bergen dauystaryn payyzgha shaghyp esepteu qanshalyqty әdil jýrgizilip jatyr - belgisiz. Ony úiymdastyrushylardan basqa eshkimning baqylaugha mýmkindigi joq. Al qazylar alqasynyng qanday bagha qoyyp jatqany bәrimizge belgili, óitkeni, olar kórgenin qatysushylardyn, zaldaghy júrtshylyqtyn, teleekran aldyndaghy kórermenning kózinshe baghalauda).

Qalay bolghanda da, shou qorytyndysynyng qanshalyqty әdil bolatynyna azdaghan kýmәnning bary ras. Bayqasanyz, qazir júrtshylyqtyng qatysushy júptardy әndi oryndau sheberligine, ózara ýilesimdi duet aita aluyna, tuyndy mazmúny men tabighatyna say sahnada sәndi de mәndi qoyylym jasay biluine qarap baghalap jatqany shamaly. Olar tek ózderi jaqsy kóretin sýiikti әnshisine ghana dauys berip jatyr! Al ol oidaghyday óner kórsetude me, janyndaghy serigimen jarasymdy júp qúra aluda ma, ekeuining әndi oryndauy, dauys mýmkindigi bir-birine qanshalyqty sayma-say, tipti sahnadaghy júby әn sala ala ma, joq pa - bú jaghyna, әsirese jastar jaghy, qaraytyn emes. Sondyqtan da qazylar baghasyn eseptemey, tek «Eki júldyzdyn» әr kórsetiliminen keyingi telekórermen kózqarasyna sýiener bolsaq, Meyrambek Besbaev-Sәule Rahmedova, Sәken Mayghaziyev-Áygerim Janylbaeva, Qayrat Týntekov-Linda Nyghmatullina júptarynyng kezek-kezek algha suyrylyp shyghyp jatqanyn bayqaugha bolady. Yaghni, erteng jeniske de osylardyng biri jetui mýmkin degen sóz.

Birden aitayyn, men búl júptardyng birining yqtimal jenisine tipti de qarsy emespin. Degenmen, qay-qaysymyz (meyli, úiymdastyrushylar, meyli, qatysushylar, meyli, kórermender, qala berdi, jalpy óner) ýshin de qabilet-qarymy jenis túghyryna layyqty júptyng júldyzy janghany jón emes pe? Meyrambek pen Sәkenning әnshilik darynyna eshkimning dau aita almasy anyq. Alghashynda janyndaghy serikterining mýmkindigine qaraylaymyn dep, sәl kibirtiktegenimen, shou barysynda ekeui de óte jaqsy óner kórsetip keledi. Alayda júptyng myqtylyghy - eki júldyzdyng birining ghana jýiriktigine baylanysty emes, kerisinshe, ekeuining ýn ýilesimdiliginde, sahnadaghy ónerlerining birge óriluinde emes pe? Biri әndi keremet aityp, ekinshisi oghan ilese almaytyn júptyng jenimpaz atanuy - qanshalyqty jarasymdy hәm әdil bolmaq? Sәule men Áygerimning ónerli arular ekenine kelisemiz, biraq, moyyndau kerek, әn aita bilmeytini badyrayyp kózge úryp túr ghoy! Olardyng (búl qatargha Saltanat Qaliyevany jәne býginde jobadan shyghyp ketken taghy bireulerdi qosugha bolady) búl kemshiligin keremet kórkimen de, ghajap symbatymen de, sәndi kiyimimen de, әdemi dekorasiyamen de, tamasha qoyylymmen de jasyryp-jabu qiyn-aq. Búl - olardyng kinәsi emes, sory. Kinә - olardy dayyndyghy osynday shiykili-pisili kýide elding aldyna shygharyp otyrghan úiymdastyrushylarda. Nәtiyjede osynday ýni bir-birimen ýndespeytin ýilesimsiz júptardyng shabytty ónerinen góri sharshauly qinalysyna kóbirek úqsaytyn nómirlerdi tamashalaugha mәjbýr telekórermenge obal (búl jerde әngime jobadaghy barlyq júptargha qatysty bolyp otyrghan joq).

Kýdik pen kýmәn

Ras, úiymdastyrushylar da, qatysushylar da, jýrgizushiler de: «Eki júldyz» - әnshiler bayqauy emes, búl jerde qatysushylardyng vokaldyq mýmkindigine qaraudyng qajeti shamaly, sahnada jarasymdy júp qúryp, júldyzdy shou jasay aluy ghana kerek», - degen uәjdi qúlaghymyzgha qayta-qayta qúiyp jýr. Kim biledi, bәlkim, búghan ilanatyndar da bar shyghar, biraq, meninshe, búl - qisyndy oilau jýiesi qalyptasqan kez kelgen adam ýshin kýlki tudyratyn týsinikteme. «Sahnada әn salyp túrghan eki adamnyng dauysyna mәn berme» degen ne sóz? «Óner kórsetushilerding tek ózara júptasyp jýrip-túruyn, biyin, kiyimin, dekorasiyasyn, qoyylymyn ghana baghalau qajet» bolsa, onda nege ol bayghústar әn shyrqaugha tyrysyp, bekerge әure bolyp jatyr?

Meninshe, úiymdastyrushylar jobagha qatysushylardyng kópshiligining dauysy joq ekenin aldyn ala súryptau kezinde-aq bilgen. Bilse de, nege ekenin qaydam, qatystyrudy qajet dep sanaghan. Jәne sol kemshilikterdi jabu ýshin, jaba almasa da, el nazaryn odan basqa baghytqa audaru ýshin «búl - vokal bayqauy emes» degen kýlkili uәjdi san ret qaytalaugha mәjbýr. Áytpese, Reseyde әnshi Tamara Gvardsiytely men akter Dmitriy Dujevten qúralghan júptyng jenip shyghuy vokal jaghynan bolsyn, basqa túrghydan bolsyn, qanshalyqty jarasymdy da әdil bolghanyn kórshi eldegi «Eki júldyzdy» kórgen ekining biri biledi emes pe...

«Úzynqúlaq» múnyng taghy bir sebebi boluy mýmkin ekenin eskertedi. «Eki júldyzdyn» negizgi úiymdastyrushysy, bas produseri Dinara Adam - әnshi Qayrat Týntekovting de produseri eken. Qayrattyng әnshi retindegi talantyna eshqanday dau tuyndauy mýmkin emes. Onyng júby - aktrisa Linda Nyghmatullina da jobada ózin óte jaqsy qyrynan kórsetip jýr. Biraq bәribir búl fakt «jobanyng astarynda mýmkindiginshe Qayratty jenimpaz etu sayasaty jatuy da mýmkin» degen boljamnyng tuyndauyna kedergi bola almaydy. Qatysushylardy irikteu kezinde tandaudyng kәdimgidey dausy bar akter-aktrisalargha emes, atlet, balerina jәne basqa da modeliderge týsui de - biraz nәrseni anghartpas pa eken? Biri әn aita alatyn, ekinshisi mýlde aita almaytyn júptardyng súryptaluy - bolashaq jenimpazdardyng potensialdy qarsylastaryn әu bastan әlsirete týsu ýshin jasaluy ghajap emes dep boljaushylar da jetkilikti (anyghyn ózinen bileyik desek, Dinara Adam joba bastalghaly beri súhbat beruden bas tartyp keledi)...

Júldyzdar hәm jýrektilik

IYә, «Eki júldyzda» dauys ýilesimdiligi jaqsy júptardyng da bar ekeni ras. Olar - Berik Túrsynbekov pen Móldir Áuelbekova, Qayrat Týntekov pen Linda Nyghmatullina, Lidiya Kәdenova men Lido...

«Júp» demekshi, key júptardyng óneri ýileskenimen, qúramy qúlpyrmay túr. Mәselen, Lidiya apaydyng qyz balagha serik boluynyng ózi týsiniksiz. Dilnaz Ahmadiyevanyng ketip qaluyna baylanysty qúrylghan jigitter dueti - Tәnirbergen Berdiongharov pen Erbolat Qúdaybergenovtyng júby da asa jarasyp túrghan joq: kóz qyzyqtyryp, kónil qyzdyrar «qyz-jigit» faktory bolmaghan son, biri Aygha, biri saygha qarap, tipti ózderinen-ózderi qysylatyn siyaqty ma, qalay...

Meni bәrinen de telejýrgizushi Bayan Esentaevanyng júrtshylyqqa qarata aitylghan: «Qatysushylardyng vokaldyq qabiletin saralaugha tyryspanyzdar, kerisinshe, kәsiby әnshining basqa sala ókilimen sahnada ýilesimdi óner kórsetuge dәti barghan batyldyghyn baghalanyzdar!» - degen úsynysy erekshe tang qaldyrdy. Birinshiden, qatysushylarymyzdyng batyldyghyn tanytudyng «baqyrghannan» («b» men «b»-ny baylanystyrar assonansqa әuestigim ýshin keshirim ótinemin, «әn saludan» degenim ghoy) basqa da joldary bar. Ekinshiden, búl da - jobada «dauyssyzdardyn» kóptigin aqtap alu ýshin oilap tabylghan kezekti syltaudyng biri. Áytpese «Eki júldyzdyn» shet elderdegi jobalary - negizinen vokalgha mәn beretin bayqaular. Mәselen, reseylik «Dve zvezdy» bayqauyn onyng resmy sayty bylay sipattaydy: «...razvlekatelinaya teleprogramma, vyhodyashaya na Pervom kanale s 2006 goda. IYdeya zakluchaetsya v sorevnovatelinom ispolneniy populyarnyh pesen proshlogo dvumya izvestnymy ludimi, kak pravilo, predstaviytelyamy rossiyskoy estrady y shou-biznesa. Odin iz uchastnikov pry etom izvesten iymenno blagodarya svoey muzykalinoy kariere, a vtoroy vystupaet svoego roda «lubiytelem».

Demek, «Eki júldyz» - sahnadaghy eki júldyzdyng (biri - әnshi, ekinshisi - shou-biznesting әn aita alatyn ózge ókili... deputat nemese zanger emes) ózara ýndese әn aityp, jarasymdy duet jasay aluyn baghalaytyn joba. Yaghni, qatysushylar birinshi kezekte ÁN AYTA BILUI shart. Biyleui, obrazgha say kiyinui, sahnany bezendirui, kishigirim qoyylym jasaugha tyrysuy - sol ÁNDI jýrekterge әserlirek jetkizu ýshin qajetti qosymsha komponentter ghana. Basqasha aitqanda, jaqsy oryndalghan әnning baghasyn odan sayyn arttyra týsuge kómektesetin qúraldar. Eger әn dúrys shyrqalmasa, qatysushyda dauys bolmasa, janaghylardyng bәrining baghasy - baqyr tiyn...

Al eger «Eki júldyz» shynymen-aq batyldyqtyng bayqauy bolsa, onda sahnagha sirkting arystanyn nemese angyn shygharsyn da, júldyzymyz erjýrektiligin sol anmen birge óner kórsetu arqyly bayqatsyn! Mine, sonda kórermenning shynymen-aq qatysushylardyng vokalyna mәn beruge múrshasy da bolmas edi...

(«Júldyzdar otbasy» jurnaly, №24, 2009 jyl)

*  *  *

«Eki júldyzdyn» keshegi aptadaghy kórsetiliminde negizgi taqyryp - «Qazaqstan halyqtarynyng әnderi» boldy. Tura osydan birer ay búrynghy Qazaqstan halqy assambleyasynyng 15-sessiyasynan song qoyylghan konserttik baghdarlamany qayta kórgendey boldyq. Ony memlekettik «Gýlder» ansambli әdemi últtyq biymen bastaghanymen, әri qaray korey, tatar, nemis, armyan, әzerbayjan... jәne qazaq jerindegi ózge de diaspora ókilderining ónerine úlasyp ketken-di. Keshegi «Eki júldyz» da - kishigirim assambleyagha ainala jazdady. Múnda da elimizdegi barlyq qauymdy qamtugha, bәrining de kónilin qaldyrmaugha tyrysushylyq, jalpaqshesheylik túnyp túr! Múnda da ukrainy, gregi, tәjigi bar, týrigi, ózbegi, úighyry bar... әiteuir bәrin razy qaldyq. Qazaqtan basqasyn...

 

0 pikir