Júma, 26 Sәuir 2024
Janalyqtar 3110 0 pikir 7 Jeltoqsan, 2009 saghat 05:29

IBRAHIM IBN QÚNANBAEV

«Uaqyttyn» 322-sanynda Rossiyanyng eng ataqty aqyndarynyng biri Lermontovty M.M. әpendening audaruymen «Jalghyzdyqta» degen óleni jariyalanghan edi.  Osy ólendi kórgen son, oqushylarymyzdyng qúrmetti Ibrahim Qúnanbaevtyng Lermontovqa inkәr bolyp, orys әdebiyetining gýl shoqtaryn óz tilinde sayratqany ekinshi bir jaghynan adamnyng oiyna oralady.

Búl adam Semipalat oblysy, qazaq, nәsili tobyqtydan edi, Óskenbaydan taraghan Qúnanbayúly Ibrahim myrza.

Ibrahim myrza úly aqyn atalyp, búdan tórt jyl búryn dýniyeden  qaytty,59 jasta edi. Ghylymsyz, qara  halyq arasynda,sahara qazaqtary  ishinde  jalghyz júldyzday bolyp janyp shyghyp,tili,oqushylaryn oyatatyn ólenderi  ony býkil atyrapqa mәshhýr etti.Shygharmalary qazaqsha jazyldy.Meylinshe mol enbektenumen orys tilin ýirenip , orys әdebiyetine erkin jetilip, dostasyp aldy. Ólenderi esitkennin  jýregin jigerlendirerliktey tabighy bolyp, shygharmalarynyng asyl negizi Lermontavqa ýndes.Mәjilisinde bolghan kisilerding aituynsha, tili lәzzatty, arab, parsy, týrik, qalmaq tilderinen habardar, tariyh, geografiya pәnderinen maghlúmaty keng bolyp tanymy auqymdy edi. Adamshylyq oi-qiyaly óte taza, últjandy, elin-jerin sýigen kisi edi.Marqúmnyng ólenderi kóp bolsa da, basylghandary joqqa tәn edi. Obaly shygharmalaryn bilip jaryqqa shygharmaugha qayrat etpegen kisilerding basynda túr.

Marqúmnyng sózderining biri:

Quatty ottay búrqyrap,

«Uaqyttyn» 322-sanynda Rossiyanyng eng ataqty aqyndarynyng biri Lermontovty M.M. әpendening audaruymen «Jalghyzdyqta» degen óleni jariyalanghan edi.  Osy ólendi kórgen son, oqushylarymyzdyng qúrmetti Ibrahim Qúnanbaevtyng Lermontovqa inkәr bolyp, orys әdebiyetining gýl shoqtaryn óz tilinde sayratqany ekinshi bir jaghynan adamnyng oiyna oralady.

Búl adam Semipalat oblysy, qazaq, nәsili tobyqtydan edi, Óskenbaydan taraghan Qúnanbayúly Ibrahim myrza.

Ibrahim myrza úly aqyn atalyp, búdan tórt jyl búryn dýniyeden  qaytty,59 jasta edi. Ghylymsyz, qara  halyq arasynda,sahara qazaqtary  ishinde  jalghyz júldyzday bolyp janyp shyghyp,tili,oqushylaryn oyatatyn ólenderi  ony býkil atyrapqa mәshhýr etti.Shygharmalary qazaqsha jazyldy.Meylinshe mol enbektenumen orys tilin ýirenip , orys әdebiyetine erkin jetilip, dostasyp aldy. Ólenderi esitkennin  jýregin jigerlendirerliktey tabighy bolyp, shygharmalarynyng asyl negizi Lermontavqa ýndes.Mәjilisinde bolghan kisilerding aituynsha, tili lәzzatty, arab, parsy, týrik, qalmaq tilderinen habardar, tariyh, geografiya pәnderinen maghlúmaty keng bolyp tanymy auqymdy edi. Adamshylyq oi-qiyaly óte taza, últjandy, elin-jerin sýigen kisi edi.Marqúmnyng ólenderi kóp bolsa da, basylghandary joqqa tәn edi. Obaly shygharmalaryn bilip jaryqqa shygharmaugha qayrat etpegen kisilerding basynda túr.

Marqúmnyng sózderining biri:

Quatty ottay búrqyrap,

Uәzinge salyp tizilgen

Janbyrly jayday syrqyrap,

Kók búlttan ýzilgen

 

Qayran til, qayran sóz!

Nadangha qadirsiz.

 

Tәuekel men batyr oi,

Ótkir tildi nayza etip.

Sayysyp-aq baqty ghoy,

Neshe týrli aila etip.

 

Oyanbay, qayran júrt,

Úyalmay qal jym-jyrt!

 

Aqylmen oilap aitqan sóz,

Boyyna júqpas syrghanar.

Yntaly jýrek sezgen sóz,

Bar tamyrdy qualar.

 

Án salar, jatqa alar,

Týbinde qúr qalar.

 

Mirjaqyp Dulatúly

«Uaqyt», 1908 №383

 

0 pikir