Qazaqstan Respublikasynyn
Bas Prokurory B.N. Asylovqa!

Qúrmetti Berik Noghayúly!

Mening 2023 jylghy 19 sәuirden keyin Qazaqstangha kóship kelgen etnikalyq qazaqtargha «Qandas» mәrtebesining Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi tarapynan zansyz berilip jatqany jayly jәne onyng astarynda jemqorlyq әreketi boluy mýmkin, sony Prokuratura jaghynan teseru turaly Sizding atynyzgha jazghan eki aryzymdy da (JT-2023-02715087 jәne JT-2023-02744307) TOKTAMYSOV ADIYLET JALGASOVICh (basqarmasynyng bastyghy - Áleumettik saladaghy zandylyqty qadaghalau basqarmasy) Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligining ózine baghyttap jibergen bolatyn.

Men kýdiktining ýstinen jazghan aryzdy sol kýdiktining ózine jiberip tekserken Prokuraturany birinshi ret kórip, tang qalyp otyrmyn.

Álemde osynday Prokuraturasy bar memleket bar ma, joq pa, ony keyin anyqtay jatarmyn.

Áy, joq shyghar...

Áriyne, Adiylet Toktamysovtyng belgili bir zangha sýienip, osylay istep otyrghany belgili.

Biraq, osynday zandy qos qoldap qabyldap bergen bayaghy bizding qos palataly Parlament qoy.

Qúday-au, endi kýdiktining ýstinen jazylghan aryzdy sol kýdiktining ózine jiberip, ózine teksertken Prokuraturanyng myna soraqylyghyn estigen el bir jerin ashyp kýletin boldy ghoy...

Búl — ne súmdyq! Masqara emes pe?!

Býgin sol aryzyma Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligining Birinshi viyse-ministri A. Sarbasovtan jauap keldi.

Qyzyq bolghanda, Birinshi viyse-ministr A. Sarbasov jauabynda maghan kóshi-qon ýrdisine qatysty qoldanystaghy zandar men normativtik qújattardy jәne 2022 jyly men 2023 jyly shetelden Qazaqstangha qansha etnikalyq qazaq kóship kelgenin iyne-jibine deyin bayandap kelip, «Sonday-aq, qandastardy qabyldaudyng jana mehanizmi engizgenge deyin elimizge 15 myng qandas kelgen, al jana mehanizmmen kelgenderding sany 5 948 adam. Óz kezeginde 5 948 qandastyng 2 869-y soltýstik ónirlerge qonystanghan, 7-ui aglomerasiya aimaqtaryna qonystandy, 3 047 otbasymen birigu maqsatynda kelgen jәne 25-i júmysqa ornalasu maqsatynda qandas mәrtebesin alghan...», - depti.

Al, mening Bas Prokuraturadan tekserudi talap etkenim qandastardy qabyldaudyng jana mehanizmi engizgenge deyingi berilgen «Qandas» mәrtebesi emes, kerisinshe qandastardy qabyldaudyng jana mehanizmi engizgengennen keyin berilgen «Qandas» mәrtebesining qalay berilip jatqany bolatyn.

Naqtylap aitsam, qoldanystaghy «Halyqtyng kóshi-qony turaly» zanynyng atalghan 20-babynyng 5) tarmaghy engizilgen 2023 jyldyng 19 sәuirinen keyin Qazaqstangha kóship kelgen etnikalyq qazaqtargha berilip jatqan «Qandas» mәrtebesining ne ýshin jәne qalay berilip jatqanyn tekserudi ótingem.

Kórdiniz be, Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi men tekserudi talap etken merzimdi attap ótip, atalghan norma zangha enuden búryn (qandastardy qabyldaudyng jana mehanizmi engizgenge deyingi) mezgilde kóship kelgender turaly mәlimet bere salghan.

Demek, mening oiymsha, 2023 jyldyng 19 sәuirinen keyin Qazaqstangha kóship kelgen etnikalyq qazaqtargha «Qandas» mәrtebesining beriluinde ZANSYZDYQ pen JEMQORLYQ bar degen sóz!

«Halyqtyng kóshi-qony turaly» zanynyng atalghan 20-babynyng 5) tarmaghy qoldanysta túrghanda, qandastardy qonystandyru ýshin Ýkimet aiqyndaghan ónirlerden basqa toghyz oblys pen ýsh qalagha qonystanghan etnikalyq qazaqtargha «Qandas» mәrtebesining berilmeytinin aityp týsindiruding ózi artyq.

Múny kәsiby zanger túrmaq, orta mektepting oqushysy da taldap aityp bere alady.

Bas Prokuratura qyzmetkerlerining búl mәselege sonshalyq selqos qaraghany – óte ókinishti jaghday!

Búl – bizding qúqyq qorghau organdarynyng dengeyining sonshalyq tómendigin jәne jauapkershiligining joqtyghyn kórsetetin әreket!!

Qúrmetti Berik Noghayúly!

Ótken aryzdarymda da aittym, maghan atalghan 20-baptyng 5) tarmaghynyng kesirinen «Qandas» mәrtebesin ala almay jýrgen etnikalyq qazaqtardan aqsha bersen, qonystanghan ónirine qaramastan «Qandas» mәrtebesin de, Qazaqstan azamattyghyn da alyp beremiz degen deldaldaryng kóptigi jayly aqparat óte kóp týsti. Tipti, bir deldaldyng azamattyq alyp beru ýshin 12 myng yuan súraghanyn jazdy bir azamat.

Men sol aqparattyng bәrin  Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligining Birinshi viyse-ministri A. Sarbasovtan bastap, atalghan ministrlikting ózimmen baylanysta bar qyzmetkerlerining bәrine joldaumen kelemin.

Qysqasy, 2023 jyldyng 19 sәuirinen keyin Qazaqstangha kóship kelgen etnikalyq qazaqtargha «Qandas» mәrtebesining beriluinde ZANSYZDYQ ta, JEMQORLYQ ta bar ekeni dausyz!

Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligining qúramyndaghy  Etnikalyq kóshi-qon basqarmasynyng basshysy AYTKULOV DASTAN ASKAROVICh «Qúrmetti, osy toptyng mýsheleri! 2023 jylghy 28 qarashadan beri Kóshi-qon komiyteti mәrtebe ala almaghan qandastardyng tizimin qúrghan bolatyn. Tizimde 98 adam, onyng 46 adamgha qandas mәrtebesi berildi. 12 adamnyng ótinishi qaraluda, jaqyn arada beriledi...» - dep, jariyalap alyp, býgin Sizding atynyzgha jazghan aryzyma bergen jauabynda sol «Qandas» mәrtebesi berilgen 46 adamgha soqpay ótui – bizding osy kýdigimizdi odan ary úlghayta týsti...

Qúrmetti Berik Noghayúly!

Sizden ýshinshi mәrte «Qandas» mәrtebesine baylanysty osy mәseleni Óz nazarynyzgha alyp, tekseru jýrgizuinizdi jәne zansyzdyq anyqtalsa, jauapty túlghalardy jauapqa tartudy súraymyn.

Qúrmetpen,

Auyt Múqiybek,

«Eren enbegi ýshin» medaliinin, «Qúrmet» ordenining iyegeri

Abai.kz