Beysenbi, 2 Mamyr 2024
Janalyqtar 3358 0 pikir 3 Qazan, 2013 saghat 14:24

Ajar Habiyeva: «Men qazaqsha bilmeymin»

Almatynyng aua-rayy jyl sayyn ózgerip barady. Jayly qys – qary qalyn, dym býrkken ayazgha ainalsa, ystyq jaz – qonyr salqyngha kóship, kýz erte týsip, qara suyghyn ala keletin boldy. Álbette, tabighatqa adamnyng talaby jýrmeydi. Dese de, tabighatqa adamnyng ziyany tiyip, sonyng kesirinen tabighat ta syrqattanyp túr. Onyng ýstine «jyghylghangha júdyryqtay» bolyp Alataudy kómkergen aghashtar ana jylghy qatty dauyldan soghys dalasynda qyrylghan jauyngerlerdey súlap týsti. Odan keyin qúlaghan aghashty jinau bastaldy. Al, onyng ornyna aghash otyrghyzylyp jatyr ma?

Almatynyng ekologiyasy turaly әngime kóp. Tipti Medeu shatqalyna qala auasyn tazartugha kómegi bolar arnayy generatorlar ornatayyq degen de әngime bolghan. Onyng sony ne bolghany belgisiz.

Mine, osy tektes saualdargha jauap izdedik. Sóitip, Almaty qalasynyng tabighy resurstar jәne

tabighatty paydalanudy retteu basqarmasynyng baspasóz hatshysy әri «Medeu» memlekettik ónirlik tabighy sayabaghy basshysynyng orynbasary Ajar Habiyeva hanymgha telefon shaldyq.

Almatynyng aua-rayy jyl sayyn ózgerip barady. Jayly qys – qary qalyn, dym býrkken ayazgha ainalsa, ystyq jaz – qonyr salqyngha kóship, kýz erte týsip, qara suyghyn ala keletin boldy. Álbette, tabighatqa adamnyng talaby jýrmeydi. Dese de, tabighatqa adamnyng ziyany tiyip, sonyng kesirinen tabighat ta syrqattanyp túr. Onyng ýstine «jyghylghangha júdyryqtay» bolyp Alataudy kómkergen aghashtar ana jylghy qatty dauyldan soghys dalasynda qyrylghan jauyngerlerdey súlap týsti. Odan keyin qúlaghan aghashty jinau bastaldy. Al, onyng ornyna aghash otyrghyzylyp jatyr ma?

Almatynyng ekologiyasy turaly әngime kóp. Tipti Medeu shatqalyna qala auasyn tazartugha kómegi bolar arnayy generatorlar ornatayyq degen de әngime bolghan. Onyng sony ne bolghany belgisiz.

Mine, osy tektes saualdargha jauap izdedik. Sóitip, Almaty qalasynyng tabighy resurstar jәne

tabighatty paydalanudy retteu basqarmasynyng baspasóz hatshysy әri «Medeu» memlekettik ónirlik tabighy sayabaghy basshysynyng orynbasary Ajar Habiyeva hanymgha telefon shaldyq.

Sóitsek, eki birdey memlekettik qyzmetting qúlaghyn ústap otyrghan Ajar hanym memlekettik tildi bilmeytin bolyp shyqty. Ózimizdi tanystyryp, jitirlmeletip súraghymyzdy qoya bastap edik, «Ya ne znay kazahsiy» dedi. Bildey bir memlekettik qyzmetker bola túra, memlekettik tildi bilmegeniniz qalay? Bilu – mindetiniz emes pe degenimizde, orys tilinde súraqty jaqsy týsinbegenin, resmy hat jazghan ya jazbaghanymyzdy, telefon nómirin qaydan tauyp alghanymyzdy súrady. Bәrine memlekettik tildi jauap qatyp, uaqytymyzdyng tyghyz ekenin aitqanymyzda «Sizderde orys bólimi joq pa?» dedi. «Ókinishke qaray», biz memlekettik tildegi aqparat qúraly ekenimizdi aityp, elektrondy poshtamyzdy jazyp jibersek, súraqtarymyzgha jauap beresiz be dep súradyq. Kelisti. Ári kýttik, beri kýttik. Jauap bolmady. Mine, tabighatty qorghaytyn әri «Medeu» sayabaghynyng sәnin keltiretin memlekettik qyzmetkerding әreketi.

Esesine, Almaty ekologiyasy men Medeu shatqalyna baylanysty saualdarymyzgha Mels Eleusiz «Telefon nómirimdi qaydan aldyn?», «Resmy hat jazdyng ba?» dep súramastan, yqylaspen jauap berdi. Ekologtyng әngimesinen bayqaghanymyz, qatarynda Ajar Habiyeva syqyldy qyzmetkeri bar qalalyq әkimshilikting tabighat pen ekologiyagha jauapty mekemelerining júmystaryna kónili tolmaydy eken.

 

Mels Eleusizov, ekolog, «Tabighat» odaghynyng jetekshisi:

- Dauyldyng saldarynan qúlaghan aghashtardy jinau isi birshama qiyn. Taudyng asa biyik jerlerindegi aghashtardy alu mýmkin emes, ol solay jatady. Al, jinalghan aghashtyng ornyna birtindep aghash otyrghyzylu kerek. Negizi Taudaghy aghashtardy qiratqan dauylgha bir jaghynan qala әkimshiligi de kinәli. Sebebi, qala ishindegi aghashtardy jyl sayyn otap, qala ekologiyasynyng byt-shytyn shyghardy. Sonyng saldarynan gaz mólsheri kóbeyip, qalany qyzdyryp jibergennen keyin dauyl boldy. Sondyqtan qala әkimshiligining ekologiyagha qatysty istep jatqan sharualaryna kónilim tolmaydy.

Al, qala ekologiyasyn jaqsartu ýshin Medeu shatqalynan arnayy generatorlar salu turaly oidan góri, biz eng әueli Medeu shatqalyndaghy bar aghashqty, ósimdikti saqtap, ósirip, sonyng tazalyghyn jolgha qoysaq ta jetkilikti. Al, genetor ornatu degen ol óte qymbat әri qiyn is.

Aghashtar – bizding ókpemiz. Almatydaghy shyrsha, qaraghaylar gazdyng kóptigine shydamay qarayyp, ólip jatyr. Al әkimshilik bolsa, aghash kesumen ghana ainalysatyn sekildi. Mysaly, biyl eki myng aghash kesudi josparlapty. Ákimshilik ýlken aghashtardy otap, onyng ornyna shybyq otyrghyzady. Ol solyp qalady. Ony alady da qayta otyrghyzady. Sóitip, olar aghashtan aqsha tauyp otyr.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 352
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 181
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 187
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 194