Júma, 3 Mamyr 2024
Qogham 5110 11 pikir 30 Qarasha, 2023 saghat 12:53

Almatydaghy shetin oqigha: Jastardyng tragediyasy

Foto ©️ Tengrinews.kz

Býgin Almatyda taghy bir súmdyq oqigha boldy. Qalanyng ortalyghynda ornalasqan hostel órtenip, saldarynan 13 adam baqigha attandy.

«Kelgen boyda 1-qabaty jәne jertólesi jataqhanagha ainalghan 3 qabatty túrghyn ýiding janyp jatqany anyqtaldy. Aldyn ala aqparat boyynsha órtting jalpy audany — 30 sharshy metr. Qabyldanghan sharalarmen órt 06:22–de joyyldy»,-dep habarlady Qalalyq tótenshe jaghdaylar departamenti.

Almaty qalalyq polisiya departamentining mәlimetinshe, qaytys bolghan 13 adamnyng tórteui – sheteldik (Resey Federasiyasynyng 2 azamaty jәne Ózbekstannyng 2 azamaty), taghy 9-y – Qazaqstan Respublikasynyng azamattary.

Hostelden 59 adam evakuasiyalanyp, 56-sy jaqyn mandaghy mektepke uaqytsha ornalastyryldy. 3 adam aurahanagha jatqyzyldy.

Almaty qalalyq Tótenshe jaghdaylar departamentining basshysy Núrlan Atyghaev evakuasiyalanghan adamdardyng kóbi — sheteldikter ekenin aitty.

Hostel Ády Shәripov kóshesindegi «Almaty Hostel» Halyk Bank menshigindegi ghimaratta ornalasqan, múndaghy bir oryn – 2000 myng tengeden bastalady. Hostelge qonystanghandardyng deni – studentter men jas júmysshylar, arasynda Pәkistan men Ýndistannan kelgen medisina uniyversiytetining studentteri de bar.

Qayghyly jaghdaygha baylanysty órt sebebin tekseru jәne onyng saldaryn jong jónindegi Ýkimettik komissiya qúryldy. QR Qylmystyq kodeksining 292-babyna sәikes qylmystyq is tirkeldi, shúghyl jeli iske qosyldy.

Almaty qalasynyng әkimdigi bergen jauapta hostelding zansyz qyzmet etkenin jazady.

Almaty әkimdigi:

«Hostel bir jarym ay búryn ashylghan, ýi-jay kepilge qoyylghan mýlik retinde Halyk Bank-ke tiyesili, bank ony jalgha bergen. Búl hostel Almatydaghy joghary oqu oryndarymen studentterdi ornalastyru boyynsha yntymaqtastyq turaly memorandum jasamaghan. Studentterden búl hostelde túrugha ótinish týsken joq, studentterdi hostelge ornalastyru sharalary jasalmaghan

Sәulet, qala qúrylysy jәne qúrylys qyzmeti turaly» zangha sәikes ýi-jaylardy qayta jabdyqtau kezinde rúqsat qújattaryn alu kerek. Onyng ýstine Almatynyng qalalyq josparlau jәne urbanistika basqarmasy qayta jabdyqtaugha arnalghan bastapqy rúqsat qújattaryn (APZ, sheshim) bermegen. Dýkennen hostelge funksionaldyq maqsaty ózgergen kezde sanitarlyq-epiydemiologiyalyq, qúrylys talaptary men órt qauipsizdigi erejelerin oryndauy qajet»,-dep mәlimdedi.

Eske salsaq, birneshe jyl búryn Aqjol partiyasy jastardy «jertólelerden» qútqaryp, olargha adamgha layyq, meyli shaghyn kólemdi bolsa da, jeke baspanasyna qol jetkizu mýmkindigin beru ýshin «qoljetimdi jataqhanalar» salugha bastama kótergen bolatyn. Biraq joba Ýkimet tarapynan qoldau tappady. Búl turaly Abai.kz portalynda jazghan edik. 

Mәjilis deputaty Azat Peruashev apatty órtke baylanysty pikir bildirip, jataqhanalar salu turaly bastamasyn eske aldy:

«Mәjiliste túrghyn ýy mәselesi jóninde zang jobasy talqylanghanda,  Ónerkәsip jәne qúrylys ministri Qanat Sharlapaev «býkil eldi túrghyn ýimen qamty almaymyz» dep ashyq aitty. 2017 jyly men osy turaly aitqan edim jәne jataqhana salu turaly bastamany úsyndym. Biraq kóbisi ony týsingen joq, әsirese, orystildi jurnalister hayp jasady, mazaq qyldy. Al endi sonyng zardabyn kórip otyrmyz. Sodan beri 6 jyl ótti. Ýkimet sony endi ghana ashyq moyyndap otyr. Biraz uaqyt búryn keng bolmasa da, әleumettik qoljetimdi, arzan ýiler salyna bastaghanda, qazir mәsele birshama sheshiler edi. Endi jataqhana jetpegennen keyin studentter de qaza tauyp otyr»,-dedi deputat.

Jurnalist, sayasattanushy Núrgeldi Ábdighaniy:

«Almatydaghy tragediyany estip, oiym san-saqqa jýgirip otyr. Kóp әngime aitugha bolady. Halyqtyng túrmystyq jaghdayynan tartyp, eldegi ekonomikalyq sayasattyng kem-ketigin jipke tizerge bolar.

Biraq, aitqannan ne?!.

Almatydaghy studentter ómiri jayly qysqa aita keteyin: Almaty jylda studentterge lyq tolatyn qala. Qazaqstannyng әr aimaghynan Almatygha aghylyp jatqan ondaghan myng studentti týgel jataqjaymen qamty almaydy, biyliktiler. Sonan "jetim búryshtyn" júmysy jýredi. Kýz keldi, boldy, Almatyda pәter baghasy aspandaydy. Bayqús studentter qaytsin, sodan hostel jaghalaydy. Jetiskennen emes, jetpegennen! Jataqhana jetpegennen. Shәkirtaqy men ýiden alatyn aqshasy Almatyda ómir sýruge jetpegennen! Pәterpúlgha tenge jetpegennen!

Osyny biz 2015-2016 jyldary kóterdik. Almatynyng búrysh-búryshyn jayaulatyp jýrip, bazarlardyng arttaryndaghy baraktardy tegis araladyq. Quyqtay lashyqtardy panalap jýrgen enbekshi qazaqqa Ýkimet arzan ýy bersin dedik. Qoljetimdi jataqhana, arendalyq túrghyn ýiler saluyn dabyl qaghyp aittyq. Sol kezde Mәjiliste jalghyz adam nazar audardy. Azat Peruashev myrza bizben jolyghyp, Mәjiliste mәsele kóterdi. Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankining basshylarymen de jolyqtyrdy. Olar da búl iydeyany qoldaghan edi. Arzan arendalyq túrghyn ýilerdi salu kerektigin aitty. Sonda qoghamnyng orys tildi toptary Peruashevty jerden alyp, jerge saldy. "Ájethanasy ortaqtýy sal deydi", - dedi. Olardyng búl isi "ash bala toq balamen oinamaydynyn" keri boldy. Sol uaqytta (qazir de) sol arzan arendalyq ýiler kerek edi janaghy baraktardyng túrghyndaryna. Keyin Ýkimet búl úsynysty qabyldamay qoydy. Sebebi janaghy jasalghan aqparattyq shabuyldyng kýshi basty.

Búl negizgi býgin hostelde qaza tapqan studentterge әbden kerek joba edi. Aylyghy az, baspanasy joq qazaqqa arendalyq túrghyn ýilerdi salyp beru arqyly olardyng óz túrghyn ýilerin alugha (kapital jinaugha) mýmkindik beriletin edi.

Býgin búl mәselening qanshalyqty ózekti bolghanyna osynday ókinishti jaghdayda taghy da bir mәrte kóz jetkizip otyrmyz...»,-dep jazdy әleumettik jelide.

Mәjilis deputaty Ashat Aymaghambetov:

«Studentterimizdi jataqhanamen qamtamasyz etu mindeti – óte manyzdy mәsele. Songhy birneshe jylda studenttik jataqhanalarda 30 mynnan astam jana oryn paydalanugha berildi. Búl júmysty jalghastyru qajet. Biz bir kezderi barlyq JOO-lar mindetti týrde basqa qalalardan keletin studentterdi túratyn jermen qamtamasyz etui kerek degen normany belgiledik.Eger olar búl normalardy oryndamasa, ministrlik basqa sharalar qabyldauy, jazalauy, liysenziyalaryn qaytaryp aluy mýmkin.

Múnda qauipsizdik mәselesi mindetti týrde birinshi orynda túruy kerek. Búl jataqhanalardyng barlyghy qauipsizdik talaptaryna say boluy kerek»,-dedi deputat.

Suretter: ashyq derekkózden

Abai.kz

11 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 688
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 485
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 418
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 421