Senbi, 27 Sәuir 2024
Janalyqtar 5124 0 pikir 19 Tamyz, 2013 saghat 08:38

Últ tarihy – últ mýddesi

«Qazaqstan» RTRK» AQ oblystyq filialy úsynysymen Atyrau obylys әkimdigining qoldauymen últ tarihynyng oblys aumaghyndaghy qúndylyqtaryn júrtshylyqqa terenirek jetkizu maqsatynda «Hazardan – Qazaqqa deyin» atty jana jobany týsiru júmystary bastaldy.

Últ tarihy – últ mýddesi. Últtyq tarihty zerdeleu jónindegi vedomstvoaralyq júmys tobynyng keneytilgen otyrysynda QR Memlekettik hatshysy Marat Tәjiyn: «Biz uaqyttyng tarih ghylymynyng aldyna mýldem jana talaptar qoyyp otyrghanyn aiqyn kórip, úghynugha tiyistimiz. Sondyqtan qazaq etnosynyng arheologiyasyn, antropologiyasyn, etnografiyasyn, folikloryn, mәdeniyeti men dәstýrlerin zertteuge kýsh sala otyryp, qazaqtardyng nomadtyq órkeniyetin zertteu salasynda ghylymy jәne ghylymiy-qoldanbaly zertteuler baghdarlamasyn dayyndaugha tiyispiz» dep, el tarihyn jandandyru maqsatynda birneshe úsynystar jasady. Elbasy N.Nazarbaevtyng tapsyrmasy boyynsha, «Halyq – tarih tolqynynda»  aidarymen tarihy zertteuler  úiymdastyru  kerek ekendigin de atap kórsetti.

«Qazaqstan» RTRK» AQ oblystyq filialy úsynysymen Atyrau obylys әkimdigining qoldauymen últ tarihynyng oblys aumaghyndaghy qúndylyqtaryn júrtshylyqqa terenirek jetkizu maqsatynda «Hazardan – Qazaqqa deyin» atty jana jobany týsiru júmystary bastaldy.

Últ tarihy – últ mýddesi. Últtyq tarihty zerdeleu jónindegi vedomstvoaralyq júmys tobynyng keneytilgen otyrysynda QR Memlekettik hatshysy Marat Tәjiyn: «Biz uaqyttyng tarih ghylymynyng aldyna mýldem jana talaptar qoyyp otyrghanyn aiqyn kórip, úghynugha tiyistimiz. Sondyqtan qazaq etnosynyng arheologiyasyn, antropologiyasyn, etnografiyasyn, folikloryn, mәdeniyeti men dәstýrlerin zertteuge kýsh sala otyryp, qazaqtardyng nomadtyq órkeniyetin zertteu salasynda ghylymy jәne ghylymiy-qoldanbaly zertteuler baghdarlamasyn dayyndaugha tiyispiz» dep, el tarihyn jandandyru maqsatynda birneshe úsynystar jasady. Elbasy N.Nazarbaevtyng tapsyrmasy boyynsha, «Halyq – tarih tolqynynda»  aidarymen tarihy zertteuler  úiymdastyru  kerek ekendigin de atap kórsetti.

Atyrau óniri  de tariyhqa bay, últtyq qúndylyqtargha toly aimaq.  Endeshe, «Hazardan qazaqqa deyin...» atty tarihiy-mәdeny ekspedisiyasy Atyrau oblysy aumaghynda ómir sýrgen kóshpendi qazaq halqynyng tarihiy-mәdeny múralaryn janghyrtugha  baghyttalmaq. Negizinen,  Batys Qazaqstan aimaghyn basyp ótken sauda joly turaly alghashqy derekter VI-VIII ghasyrlarda belgili bola bastady. Úly Jibek jolynyng bir tarmaghy – Shash-Ýrgenish-Ýstirt-Sarayshyq-Batys tarmaghy HIII-HIV ghasyrda jandana týsti.  Sauda jolyndaghy Sarayshyq qalasynyng manyzy zor boldy.

Sarayshyq pen Ýrgenish arasynda eki sauda tarmaghy qalyptasty. Birinshisi – Sarayshyq-Tasqúdyq-Taskeshu keruen sarayy (Taskeshu kópiri)-Qaynar búlaghy-Baqashy әuliye-Úshqan qalasy-Mansualmas (Qosqúdyq) tarmaghy arqyly jýrgen. Ekinshi tarmaq – Qosqúdyqtan ontýstik-batysqa qaray búrylyp, Kóptam-Sam-Churuk-Bileuli arqyly jýrgen. Búl keltirilgen derekter, Atyrau oblysy ónirinde jýrip ótken Úly Jibek  jolynyng da ózindik tarihy bolghandyghyn aighaqtaydy.

Jobanyng maqsaty – qansha ghasyr ótse de, manyzdylyghyn joymaytyn tarihtyng kuәsi - Úly Jibek jolyn negizge ala otyryp, Atyrau oblysy ónirindegi tarihy - mәdeny múralargha  sayahat jasau.  Atyrau oblystyq tarihy - mәdeny múrany qorghau, qalpyna keltiru jәne paydalanu jónindegi memlekettik inspeksiyanyng mәlimetterine sýiensek, 2010 jyly oblys boyynsha 313  tarihiy-mәdeny eskertkish, 525 obekt tirkelgen.

Ekspedisiyalyq top qúramynda arheolog, tarihshy, ólketanushylar bar.

Oblys tarihynda búryn-sondy bolmaghan joba – 10 bólimnen túratyn derekti filimde tarihiy-derekti jәne kórkemdik qúndylyghy jaghynan tolyqqandy dýnie toptastyrylatyn bolady.

Joba jetekshisi – Múqan Shynghys Júmabekúly, Atyrau oblysy әkimining orynbasary. Filimning diyrektory – Asqar Áshimov, «Qazaqstan» RTRK» AQ Atyrau filialynyng diyrektory, qoiyshy rejisser. IYdeya avtory – Nazarbek Qosshiyev, «Qazaqstan» RTRK» AQ Atyrau filialy diyrektorynyng orynbasary-Bas redaktor. Ssenariyding avtory әri redaktory – Elnúr Esmúratova, «Qazaqstan» RTRK» AQ Atyrau filialynyng redaktory.

Tughan ólkemizding bay tarihyn bagha jetpes beyneqatarlar,   ólketanushy, arheolog, tarihshylardyng derekteri  arqyly  júrtshylyqqa jetkizu – filimning basty maqsaty.

 

0 pikir