Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Dey saldym-au 4391 10 pikir 2 Qazan, 2023 saghat 12:01

Resey ydyrap, Qytay Tayuandy basyp alady...

Suret: Áleumettik jeliden

Bolashaqtaghy on jylgha kimning qiyal qúsyn sharyqtatyp kóz jibergisi kelmeydi? Áriyne qiyal qúsyn sharyqtatyp kóz jiberu mýldem onay emes, eger siz óz qiyal qúsynyzdy ýnemi algha úmtyltyp, osy baghyttaghy adamdardyng pikirlerin bir arnagha toghystyra jinasanyz, onda qanday da bir jalpylama úghym-týsinik ózinen ózi payda boluy әbden yqtimal.

Sóz orayynda aitpaghymyz, Amerikalyq Atlantic Council saraptama ortalyghynyng 167 sarapshy 2033 jylgha qaray әlem júrtshylyghyn ne kýtip túrghany turaly týrli pikirin jinastyryp, bolashaqtaghy on jylgha qatysty óz qorytyndylaryn jasady. Olar óz zertteulerine arqaau etken respondentterding qatarynda tek amerikalyqtar ghana emes, týrli memlekettik organdardyn, sonday-aq akademiyalyq jәne tәuelsiz instituttardyng mamandary boldy.

Olardyng 46 % 2023 jylgha qaray Resey ne kýiredi, ne beyshara memleketke ainalady dep oilaydy. Bir qyzyghy, múnday talaysyz taghdyrdyng basyna týsui mýmkin elderding ishinde Aughanstan ekinshi orynda túr. Oghan qatysty berilgen jauaptar Reseyge qaraghanda eki ese kóp. Jauap berushilerding 14%-y Reseyding aldaghy onjyldyqta yadrolyq qaru qoldanatynyn jәne búl rette ishki túraqsyzdyq faktorlarynyng manyzdy ról atqaratynyn algha tartady.

Reseylikter yadrolyq qarudy qoldanady deushilerding ýshten biri ghana búl NATO-men arada soghysta ghana mýmkin bolady dep esepteydi. Búdan bólek respondentterding 68%-y 2023 jylgha qaray Irannyng yadrolyq qarugha ie boluy sózsiz dep oilaysa, 41% jauap berushi Irannyng aimaqtyq bәsekelesi Saud Arabiyasy dep sanaydy.

Basym kópshilik, yaghny 58% pikir bildirushiler yadrolyq qaru qoldanylmaydy dese, 31% jauap berushiler yadrolyq qaru qoldanyludyng mýmkindigi búl yqtimaldylyqty joghary dep oilaydy. Biraq bәri de Ekinshi dýniyejýzilik soghystan keyin alghash ret yadrolyq qarudy qoldanatyn el retinde Soltýstik Koreyany Reseyden keyin jii auyzgha alady.

Atalghan saualnamagha qatysushylardyng 70%-y Qytay 2033 jylgha deyin Tayuandy kýshpen basyp alady degenge shýbәsiz senedi. Bir qyzyghy, memlekettik sheneunikterding arasynda Tayvanidy kýshtep anneksiyalau mýmkindigine kózsiz senetinder 88%-dy, al mýldem senbeytinder 8%-dy qúraghan.

Osy sanattaghylardyng 60%-dan astamy Resey men NATO arasynda aldaghy on jylda әskery qaqtyghys boluy mýmkin degenge esh senbeydi. Saulnamagha qatysushylardyng 19% 2033 jylgha deyin eki nemese odan da kóp daghdarys bolady degenge shynayy qúlyq qoyady. Búdan bólek olardyng 49 %-y koronavirus siyaqty pandemiya bolady deydi de, biraq búl shynyn aitqanda, adamzat balasy ýshin esh qorqynyshty emes degen pikirlerin bildiredi.

Songhy orys patshasy Nikolay II.  «1916 jyl qarghys atqan jyl boldy, 1917 jyl jaqsyraq bolady!» – dep jazghan edi óz kýndeliginde sondyqtan bolashaq aldaghy on jyldyq sarapshylardyng óz pikirlerin bildiruimen ólshenbeydi.  Is jýzinde onyng qalay bolatynyn eshkim bilmeydi. Aldaghy onjyldyqty tek ómirding ózi bizge syigha tartady. Onyng qanday syilyq ekenin aldyn ala eshkim boljap bile almaydy.

Kerimsal Júbatqanov

Abai.kz

10 pikir