Seysenbi, 7 Mamyr 2024
Janalyqtar 2980 0 pikir 4 Qyrkýiek, 2009 saghat 09:05

Ýsh jasar balany atqa sýiretip óltirgen ógey әke 16 jylgha sottaldy

Esterinizde bolsa, osy jyldyn  aqpan aiynda Almaty oblysynyng Kerbúlaq audanynda әielimmen úrsystym degendi jeleu qylyp ózi bala retinde asyrap alghan ýsh jasar jiyenin  at qúiryghyna baylap jiberip, ajal qúshtyrghan jasy jiyrma toghyzdaghy M. Qayrat-tyng (tútas әuletti úyatqa qaldyrmau  ýshin sotalushy men onyng kelinshegining attaryn ghana jazghandy jón kórdik) súmdyq qylmysy turaly kezinde  býkil respublikalyq BAQ jazghan jәne kórsetken bolatyn. El-júrqa jagha ústatqan qylmystyq oqighagha negizgi sebeb - araqqa toyyp alyp, aqyl-esterinen ajyraugha jaqyndaghan eresekter arasyndaghy ereges ekeni de sol joly aitylghan edi.Ýshinshi qyrkýiek kýni qúramynda tóraghalyq etushi T. Ghaliyev, sudiyalar N. Beysenova jәne E, Seyitov bar Almaty oblystyq soty   qylmystyq isti qarap, ýkim shyghardy.

Esterinizde bolsa, osy jyldyn  aqpan aiynda Almaty oblysynyng Kerbúlaq audanynda әielimmen úrsystym degendi jeleu qylyp ózi bala retinde asyrap alghan ýsh jasar jiyenin  at qúiryghyna baylap jiberip, ajal qúshtyrghan jasy jiyrma toghyzdaghy M. Qayrat-tyng (tútas әuletti úyatqa qaldyrmau  ýshin sotalushy men onyng kelinshegining attaryn ghana jazghandy jón kórdik) súmdyq qylmysy turaly kezinde  býkil respublikalyq BAQ jazghan jәne kórsetken bolatyn. El-júrqa jagha ústatqan qylmystyq oqighagha negizgi sebeb - araqqa toyyp alyp, aqyl-esterinen ajyraugha jaqyndaghan eresekter arasyndaghy ereges ekeni de sol joly aitylghan edi.Ýshinshi qyrkýiek kýni qúramynda tóraghalyq etushi T. Ghaliyev, sudiyalar N. Beysenova jәne E, Seyitov bar Almaty oblystyq soty   qylmystyq isti qarap, ýkim shyghardy.

Endi, aitugha auyz barmaytyn qylmystyq oqighanyng jay-japsaryna qysqasha toqtalayyq. 1980 jyly Eskeldi audanyndaghy Janalyq auylynda tughan sotalushy M. Qayrat songhy jyldary Kerbúlaq audanyndaghy Sarybastau auyldyq aumaghyna qarasty Jylandy mal qystauynda azyn-aulaq mal ústaytyn kәsipkerding  jeke sharua qojalyghynda malshy bolyp jýredi. Shalghaydaghy qystauda jalghyz emes, qasynda ózimen azamattyq nekede túrghan 1982 jylghy T. Lәzzat pen qaryndasy Jannanyng 2006 jyldyng 30 sәuirinde dýniyege kelgen Quandyq atty úly birge túrady. Qaryndasy Quandyqty ómirge nekesiz  әkelgendikten jәne Lәzzatyng bala kótermeui sebebinen azamattyq nekedegiler sәbiydi bes ailyghynda bauyrlaryna basyp,  asyrap alghan eken.

Osylaysha esimi Quandyq bolsa da ómirge kelgeninde de eshkimdi quanta almaghan sәby reti kelip jatqan kezde  araq-sharaptan bas tartudy bilmeytin, tatulyqtarynan úrys-keristi kýnderi kóp azamattyq nekedegi erli-zayypty malshylardy panalap jýrip, solardyng arasyndaghy kezekti araq ishisten songhy dau-janjaldyng qúrbandyghyna úshyrady. Aldyn ala tergeu jәne sot barysyndaghy jauap alu barysynda belgili bolghanday, 2009 jyldyng 28 aqpany kýni keshkisin M. Qayrat әieli Lәzzat pen asyrap alghan balasy Quandyqty atqa mingestirip, sonyng aldynda ghana ózderin qonaqqa shaqyryp ketken malshy A. Baymúrynovtyng ýiine qonaqqa barady. Osy jerde olar araq iship otyrghanda qoldaryndaghy sómkelerinde on shólmek araqtary bar   sol ýidegilerding tanysy bastaghan taghy eki jigit pen eki qyz keledi. Barlyghy birigip araq iship, kónil kótergen. Týn ortasy aughanda kelgen qyzdar men jigitter qaytyp ketip, erli-zayypty Baymúrynovtar men qonaqqa kelgen Qayrat pen Lәzzat tórteui tanghy altygha deyin toqtamay maskýnemdikke salynyp, esterinen aiyrylghan kezde talyghyp baryp úiyqtaydy. Saghat segizge taman oyanghan Lәzzat mastyghynan aiyqpaghan kýii azamattyq nekedege kýieui Qayratty júlqylap oyatyp, onyng qasynda múrny pysyldap úiyqtap jatqan Quandyqty da siraghynan suyryp alyp, sol jerde kezekti úrysyn bastaydy. Qayratqa auzyna kelgenin aityp, «Sening asyrandy úlyng - qaryndasynnyng oinastan tapqan balasy. Ony ózine ber nemese ýige alyp ket, әitpese óz qolymmen óltiremin, men әbden sharshadym», - dep shaptyghady.  Mastyqtan әli aiyqpaghan, úiqysyn da dúrys ashpaghan Qayrat әielining dolylyghyna yzalanyp, sol jerde «barlyghy sening kesirin» dep jas balagha qolyna ilikken kirpishti jiberip qalady. Degenmen kirpish tiymegen. Shala mas kýii atyna mine salyp shaba jónelgen Qayrat birneshe jýz metrden song qayta oralyp, balanyng janyna kelip jerge sekirip týsedi de ózin ózi qorghaudy aitpaghanda, meyirimsiz ýlkenderding jabayy qylyghynan әbden zәresi úshyp, qayda tyghylaryn bilmey túrghan sәbiydin  dәrmensizdigin paydalanyp, qolyndaghy 1,5 metrlik shpagat jipting bir úshyn shalmalap balanyng moynyna salyp, ekinshi jaghyn attyng ertoqymyna baylaydy. Sonan song әieline qarap, «saghan keregi osy ma?» dep atty qasaqana ýrkitken. Shaba jónelgen attyng ekpinimen tartylghan jip moyynyn qysqan kezde shynghyra jylaghan sәbiyding dauysyn da eleng qylmaghan, kómekke úmtylmaghan. Jany nәzik delinetin әiel zatynyng biri Lәzzat ta selt etpepti sol sәtte. Ýiden jýgire shyghyp, attandaghan ýy iyelerining aiqayy da qatigezderding qara jýregin jylytpapty. Jylqy jeti jýz metr jerge barghanda jip sheshilip ketip, kýnәsiz sәby sol oqigha bolghan jerde qaza tabady. Búl aldyn ala tergeu jәne sot otyrysy kezinde anyqtalghan jayttar.

Asyrap alsa da ata-ana degen aty bar qatygez әke men meyirimsiz sheshening kezekti araq ishui barysynda tuyndaghan janjaldyng jazyqsyz qúrbany bolghan sәby osylaysha quanysh pen qayghynyn, meyirim men quanyshtyng ne ekenin bilmesten qayghyly qazagha úshyrady. Al ony óz qolymen atqa sýiretken Qayrat pen arashalap qalugha shamasy bola túra selt etpegen Lәzzat qolmen istegenderin moyyndarymen kóteruding ornyna qylmystaryn jasyryp qalugha bar kýshterin salyp, týrly jeleulerdi oidan shygharugha tyrysqan. Bala ólisimen tanysynyn  avtomashinasymen auylgha jetip, «balamyzdy at sýirep ketip, qaytys boldy» deydi. Eki-ýsh kempirdi, moldany shaqyryp, Quandyqtyng mәiitin juyp, qúqyq qorghau organdaryna, densaulyq saqtau mekemesine habar bermesten  kýn batqansha jerlep tastaydy. Osylardyng ózinen-aq, olardyng ókinishting ornyna, jeke bastaryn ghana kýittegen qorqynyshtyng jeteginde ketkenin angharugha bolady. Artynan qylmysy anyqtalghanda baryp, «qasaqana óltireyin demep edim, oilamaghan jerden at sýirep ketti» dep jaltarghanymen, tergeu barysynda jәne sot kezinde súralghan kuәlardyng barlyghynyng aitqanynan, sәbiydi ógey әkening qasaqana óltirgeni, al ógey sheshening arasha týspesten qarap túryp qana qoymay, mas adamdy odan ary egestirgeni belgili bolghan.

Lәzzat aldyn ala tergeu barysynda aiyptalushynyng jauabyna úqsas jauap bergenimen,  ózining «eshqayda ketpeu turaly» qolhatpen bosatylghanyn paydalanyp, qashyp ketedi. Sondyqtan ony sot kezinde súrau mýmkin bolmaghan. Qazirgi kezde oghan izdeu jariyalanypty.

Adam auzy baryp aita almaytyn qylmys jasaghan sottalushynyng aqyl-esining býtindigin, oqigha kezinde óz isine jauap bere alatyn jaghdayda bolghan nemese bolmaghanyn, jýikesi dúrys ekendigin anyqtau maqsatynda taghayyndalghan sot-psihiyatriyalyq saraptama onyng qylmys istegen kezde tek mas bolghanyn, al bylayynsha densaulyghynyng dúrystyghyn medisinalyq mәjbýrli emdeu sharalaryna múqtaj emestigin anyqtady.

Aldyn ala tergeu jәne sot kezinde alynghan jauaptargha, kuәlardyng kórsetulerine jәne aighaqtyq zattargha sýiengen Almaty oblystyq soty asyrap alghan ýsh jasar jiyenin attyng qúiryghyna baylap óltirgen M. Qayratty Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq kodeksining 96-babynyng 2-bóligining «v» tarmaghymen kinәli dep tauyp, mýlkin tәrkilemesten 16 jylgha bas bostandyghynan aiyrugha, jazasyn qatang tәrtiptegi týzetu koloniyasynda óteuge ýkim shyghardy.

Jalpy býginde adamdar arasyndaghy qatigezdik pen birining ómirin biri qiigha deyin baratyn asa auyr qylmystargha tang qaludy qoydyq. Oblystyq prokuraturanyng mәlimeti boyynsha, biylghy  jeti aida  ghana oblys aumaghynda 106 kisi óltiru oqighasy tirkelip, tamyzgha deyin solardyng 101-i ashylyp, kinәliler qylmystyq jauapkershilikke tartylypty. Sol kisi qolynan qaza tapqandardyng biri - ýsh jasar Quandyq.

 

Bolat Abaghan, Almaty oblysy.

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1590
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1487
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1235
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1209