Jeksenbi, 5 Mamyr 2024
1549 2 pikir 19 Mamyr, 2023 saghat 17:56

Qytay: OA qorghanysyn kýsheytuge kómektesemiz!

"Qytay Ortalyq Aziya elderining qorghanys qabiletin kýsheytuge kómektesuge dayyn". Júma kýni ótken “Ortalyq Aziya – Qytay” sammiyti kezinde Qytay basshysy Sy Szinipin osylay dep mәlimdedi.

"Álemge túraqty, gýldengen, ýilesimdi әri baylanysy nyghayghan Ortalyq Aziya kerek" dedi ol. Onyng sózinen Reuters ýzindi keltirdi.

“Qytay Ortalyq Aziya elderine qúqyq qorghau organdary, qauipsizdik pen qorghanys qabiletin jaqsartugha kómektesuge dayyn” dedi Qytay basshysy.

Ol sonymen birge alty memleket aimaqtaghy elderding ishki mәselelerine syrtqy kýshterding aralasuyna qarsy shyghuy tiyis dep búrynghy sózin qaytalady.

Resey basqynshylyghy túsynda Qytay OA elderining qorghanys mәselesin alghash ret aityp túrghan joq. Byltyr Qytay basshysy ShYÚ sammiytine bara jatqan kezde Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaevqa Qytay Qazaqstannyng tәuelsizdigin, egemendigi men aumaqtyq tútastyghyn qorghaugha dayyn ekenin, elding ishki mәselelerine syrtqy kýshterding aralasugha qarsy shyghatynyn aitqan.

Key sarapshylar "búl – Qytay ritorikasy, ol Ukrainagha da solay aitqan. Resey alda-jalda әreketke kóshse, Qytay múny tejey qoyady deu qiyn" dep esepteydi.

Aqorda saytynyng habarlauynsha, júma kýni sammit kezinde sóilegen Qazaqstan basshysy Qasym-Jomart Toqaev "barlyq elding aumaqtyq tútastyghyn jәne egemendigin saqtaugha qatysty Pekinning ústanymy esh ózgergen emes. Sonday-aq ózge memleketterding ishki isine aralaspau qaghidatynan ainymay keledi. Qytaydyng osy berik ústanymy erekshe qúrmetke layyq" degen. Ol "ónirdi geosayasy teketires alanyna ainaldyrugha qarsymyz" degen.

Resmy aqparatqa qaraghanda, keyingi kezde Qazaqstan-Qytay sauda-sattyghynyng kólemi 31 mlrd dollargha jetken. Endi taraptar osy kólemdi 40 mlrd dollargha jetkizuge kelisken. 18 mamyrda qúny 22 mlrd dollar bolatyn kelisimderge qol qoyylghan.

Sammit kezinde Toqaev Qazaqstan Qytaydyng "Bir beldeu – bir jol" jobasyna qatysa beredi dep mәlimdedi.

"Osy orayda Qazaq-qytay shekarasynda ýshinshi temirjol ótkelin ashu manyzdy qadam bolmaq" dedi Qazaqstan preziydenti.

Aqordanyng habarlauynsha, Toqaev Qytaymen әriptestikti damytudyng "basym baghyttary" turaly aitqan. Arasynda sauda ainalymy, elektron sauda mýmkindikteri, kólik-logistika infraqúrylymy, ónerkәsip, energetika, múnay-gaz, auyl sharuashylyghy, transshekaralyq su resurstaryn tiyimdi paydalanu, aimaq qauipsizdigi siyaqty salalar bar.

Toqaev Qazaqstan halqy arasynda narazylyq tughyzghan Qytaymen 30 kýndik vizasyz rejim turaly kelisim jóninde "búl qújat iskerlik baylanys ayasyn keneytip, turister legin arttyrugha yqpal etedi dep senemin" dedi.

Toqaev "Ortalyq Aziya – Qytay" sammiytin Qazaqstanda ótkizudi úsynyp, taraptar sharany 2025 jyly ótkizuge kelisken.

Toqaev Qytayda saparlap jýrgen kezde Qazaqstan aimaqtarynda belsendiler Qytaymen 30 kýndiz vizasyz rejim engizuge qarsy shyghyp, keybiri qamaldy. Keybiri polisiyagha shaqyrylghanyn habarlaghan.

Abai.kz

2 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1401
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1233
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 989
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1065