Seysenbi, 7 Mamyr 2024
Áne, kórding be? 2546 11 pikir 5 Mamyr, 2023 saghat 12:59

Dostyqtyng bodauy: EO Qazaqstangha da sanksiya saluy mýmkin

Resey әskerining Ukrainagha shapqynshylyghyna jyl toluy qarsanynda Euroodaq elderimen AQSh Reseyge salynghan sanksiyany qayta baghamdap, Reseyge shektelgen tauarlardyng ýshinshi elder arqyly ekonomikalyq jazany ainalyp ótip, irkilissiz jetkizilip otyrghanyn anyqtaghan edi.

Ásirese soghysqa kerek azamattyq, әskery maqsatta birdey qoldanylatyn chip ótkizgishi bar kir jughysh mashina, fotoapparat, aua tenshegish siyaqty Resey ýshin qat tauarlardy orys eline tonnalap jiberip otyrghan elderding qatarynda Qytay, Týrkiya, Birikken Arab әmirligi men Orta Aziya elderi ataldy.

Angliya basylymdarynyng jazuynsha ótken jyly Orta Aziya elderining Reseymen sauda kólemi birden 80 payyzgha artqan. Saudanyng basym bóligin azamattyq әri әskery maqsatta qoldanugha bolatyn tauarlardyng ainalymy qúraghan. 2022 jyly Kazaqstannyng Reseyge eksport kólemi 25 payyzgha, Qyrghyzstannyng Reseyge eksport kólemi 40,3 payyzgha, Ózbekstannyng Reseyge eksport kólemi 49 payyzgha ósken. Tәjikstan men Týrkimenstan Reseymen sauda kólemin qúpiya saqtaghanymen, Resey ýkimeti ótken jyly Tәjikstanmen sauda kólemining 18 payyzgha ósip, 1,5 milliard dollargha jetkenin, Týrkimenstanmen sauda kólemining 2021 jylgha qaraghanda 32,2 payyzgha óskenin maqtanyshpen jariyalaghan.

Qazaqstannyng sauda statistikalaryna zertteu jasaghan Euroodaq taldaushylary Qazaqstandyqtardyng kóbi Qytay men Indiyada qúrastyrylghan telefondardy, Vetinamda qúrastyrylghan kir jughysh mashinalardy istetedi, Qazaqstannyng Euroodaq, Angliya men Amerikadan importtaghan telefonnyng 7 payyzy, komputerding 16 payyzy, kir jughysh mashinanyng 24 payyzy ghana el ishinde qalady. Qalghanynyng bәri Reseyge jóneltiledi dep sheshim shygharyp otyr eken.

Euroodaq ókili mart aiynda Qyrghyzstanda, Ózbekstanda bolyp, sәuirde elimizge de kelgen edi. AQSh ókili de boldy.

Mart aiynyng sonynda Angliyanyng «Telegraph» gazeti qúpiya túlghagha silteme jasap, Euroodaqtyng Orta Aziya elderine sanksiya saluy mýmkin ekenin alghash jazghan edi. Endi mine, kýni keshe «Bloomberg» agenttigi Euroodaqtyng Reseyge sanksiyany ainalyp ótuge kómektesip otyrghan elderge janama sanksiya salu tetigin qarastyryp otyrghanyn, oghan birinshi kezekte Ortalyq Aziya elderi iligui mýmkin ekenin jazdy. Agenttikting mәlimetinshe, qazir EO-nyng óz ishinde kelissóz jýrip jatyr, 19-21 mamyrda Japoniyada ótetin «Ýlken jetilik» sammiytine deyin janama sanksiya mehanizmi maqúldanuy mýmkin.

Batystyng Reseyge sanksiya saluy Putinning Ukrainadan Qyrymdy tartyp aluynan bastalghany belgili. Sol kezde sarapshylar sanksiya Resey ekonomikasymen tyghyz baylanystaghy bizdi de ainalyp ótpegeninin, el ekonomikasyna 29 milliard dollar ziyan kelgenin aityp edi. Odan sabaq alghan ýkimet kәni? Endi sanksiyagha tike úshyrap, Týrkiyadan basqa Europa elderinen de alshaqtap, Resey, Qytay, Irannyng ortasynda qala beretin týrimiz bar. Oryspen dostyqtyng bodauy osy ma?!

Abai.kz

11 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1620
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1524
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1271
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1236