Jeksenbi, 5 Mamyr 2024
Janalyqtar 2831 0 pikir 11 Nauryz, 2013 saghat 13:20

Baljan MÚRATQYZY. KULAGIN KETTI, KULAGIN KELDI!

Sonymen 26 jasar Pavel Kulagin elordamyz Astana qalasynyng Almaty audanyna dókey әkim boldy. Aqparat betterinde onyng Reseyding bedeldi uniyversiytetin bitirgen, kәsiby basqarushy kadr ekeninen basqa eshtene aitylghan joq. Shyny kerek, Kulagin degen familyany estigende, eleng etpegen jan qalmaghan shyghar Qazaqstanda. Sebebi, onyng әkesi Sergey Kulagin kóp jyldar boyy Aqmola, Qostanay oblystaryn basqarghan ataqty әri atyshuly kisi.

Sonymen 26 jasar Pavel Kulagin elordamyz Astana qalasynyng Almaty audanyna dókey әkim boldy. Aqparat betterinde onyng Reseyding bedeldi uniyversiytetin bitirgen, kәsiby basqarushy kadr ekeninen basqa eshtene aitylghan joq. Shyny kerek, Kulagin degen familyany estigende, eleng etpegen jan qalmaghan shyghar Qazaqstanda. Sebebi, onyng әkesi Sergey Kulagin kóp jyldar boyy Aqmola, Qostanay oblystaryn basqarghan ataqty әri atyshuly kisi.
Atyshuly dep otyrghanymyz, Kulagin Qostanay oblysynyng әkimdiginen keterden búryn týrli tarapta, týrli taqyrypta qatty shu boldy. Oblys әkimdigining apparat jetekshisi Tverdohlebovtyng әldebir kýmәndi әreketteri merzimdi basylym betterinen týsken joq. Biz ol turaly «Halyq sózinde» «Kulaginnyng Guttenbergten ne aiyrmasy bar?» degen maqalamyzda jazghanbyz. Sol kezde teledidardy qosyp qalsang Kulagiyn, gazet betterin ashyp qalsang Kulagin bolatyn. Áldebir shirkeu qabyrghasynda onyng halyqpen birge Isus Hristosty qarsy alyp túrghan sureti túrghan eken. Ózi óshirtip, әiteuir qúlaghy tynysh tapty. Ol qazir Parlament Senatynda din aman otyr. Kónekóz tәjiriybeli kadr retinde. Biraq, shuly-dauly mәselelerge kóp aralaspaydy. Kezinde oblys basqarghan, auylsharuashylyghy salasyn jaqsy biletin búl senatorymyz soltýstik oblystarda biylghy ýskirikte mal aram qatyp jatqanda da lәm-mim degen joq tipti. Keybir deputattar «Auylsharuashylyghy ministri otstavkagha ketsin» dep mәsele qoyghanda da sózge ermedi. Tәjiriybeli maman retinde aqty aq, qarany qara dep bir auyz sóz aitpady. Meyli ghoy, ol ózining erkindegi nәrse. Qysqasyn aitqanda, Kulagin myrzanyng mandatynda esh sharuamyz joq. Aytayyn degenimiz de ol emes.
Qazir bizding biylik oryndarynda әke men bala problemasy joq emes, bar. Biyik lauazymdy túlghalardyng balalary qyzmetke bara qalsa kýdiktene, kýmәndana qaraytynymyzdy nesine jasyramyz? Jogharghy eshelonda qyzmette bolghan adamdardyng bala-shaghasy kýn kórmesin degen sóz emes búl. Tipti әkeden balagha beriletin talant, qasiyet, qabiletterdi de joqqa shygharmaymyz. Dese de osy 26 jastaghy Pavel Kulagin qanday aiyryqsha, erekshe isterimen kózge týsti eken? Sonyng bәri basy ashylyp aityluy kerek edi. Joq, internet pen týrli aqparat kózderinde onyng әlgi reseylik bedeldi uniyversiytetti bitirgennen keyin talay qyzmetti auystyryp ýlgergeni ghana aitylyp qaldy. Bizdi oilandyrghany sol, Qúday-au búrynghy Kenes zamanyndaghyday emes, Mәskeuden qazir kimder ghana oqu bitirip kelmey jatyr? Tipti Europanyng Garvard, Oksford, taghy da basqa tendessiz oqu oryndaryn ýzdik bitirip kelip jatqan jastarymyz qanshama. Demek, әlgindey oqudy bitirdi dep, basqa kóteruding qajeti shamaly. Endeshe búl mәlimet ózinen ózi kýshin joydy dep eseptey beriniz. Jo-joq, biz jas bastyqtyng qabilet-qarymynan kýdiktenip otyrghan joqpyz.  Tek Astana qalasynyng Almaty audanynyng әkimi degen sóz 26 jastaghy jas jigitke tym ýlken lauazym siyaqty.
Ras-au, «әkim bolghan adam halyqqa jaqyn boluy kerek» degen sózdi aita-ayta jauyr qyldyq emes pe? Auyl әkimderin taghayyndamayyq, saylayyq degen әngime tekten tekke kóterilip jýrgen joq. Osydan biraz jyl búryn keybir audan әkimderin taghayyndamay, saylap ta kórgenimiz beker deymisiz? Múnyng bәri әkimning halyqqa jaqyn boluy kerektigi qoghamda sheshimin kýtken ýlken problemagha ainalyp otyr degen sóz. Al bizding 26 jastaghy jas әkimimiz halyqtyng mún-múqtajyn bile me eken? Júrtshylyqpen til tabysa ala ma eken? Qala berdi adamgershilik sapasy tolyq qalyptasyp boldy ma? Ákim degenimiz isker bolumen qatar, osynday kriyteriylerge de tolyq jauap berui kerek qoy. Búl ýsh kriyteriy ómirlik tәjiriybeden jinaqtalatyny aitpasa da týsinikti jayt.
Aytpaqshy, Memlekettik qyzmet isteri agenttigining tóraghasy Álihan Baymenov keshe ghana «Qazaqstan» Últtyq telearnasyna bergen súhbatynda elimizdegi basqarushy kadrlar dayarlaytyn oqu oryndarynyng sany men sapasy sәikespeytinin aitqan edi. Tipti olargha dәris beretin tәjiriybeli, bilimdi, bilikti ústazdardyng jetpeytinin de algha tartqan. Búl da jogharghy biylikting aldynda túrghan kýrdeli problemanyng biri dep esepteuge bolady. Demek, tap osy mәsele tiyisti dәrejesinde sheshimin tapsa, «Oy-púi, Mәskeude oqyp kelipti» degen sózdi әr-әrkimning qyzmettik ósu jolyna sebep-saldar qylyp aitpas edik.
Degendey-aq, lauazymdy qyzmet oryndaryna kristallday kirshiksiz adamdar alu kerek degen sipattaghy nauqan Qazaqstanda bastalyp ta ketken býginde. Keshe ghana, Mәjilis deputattary lauazymdy qyzmetterge baratyn azamattardy senimdilik detektorynan ótkizu kerek dep sheshti. Búl detektor aldymen qúqyq salasyna júmysqa túratyndargha qoldanylmaqshy eken. Sodan keyin baryp 5 jyl kóleminde memlekettik qyzmet salasyna da engizilmekshi kórinedi. Bizdi bir tandandyrghany, múnday qúral shetelde qylmyskerlerge qoldanylady eken! Sóitip aldaghy uaqytta sheneunikterimizding adamdyq sapasyn robot nemese temirqúral anyqtaytyn bolypty. Oi, súmdyq-ay! Endi bir-birimizge senudi qoyyp, әldebir jartasqa baryp aiqaylap túrmasaq boldy, әiteuir!
Aytpaqshy, Álihan Baәimenov myrza jogharyda atalghan súhbatynda aldaghy uaqytty bizdegi joghary lauazymdy qyzmetkerlerding qarym-qabiletin bes baldyq jýiemen anyqtau jýzege asyrylatynyn aitty. Al damyghan shetelinizding keybirinde múnday kórsetkish 360 gradustyq jýiemen anyqtalady eken. Bizde de bolashaqta sonday jýie qoldanyluy mýmkin, osy alghan betimizden taymasaq. Demek memlekettik qyzmetke baru, joghary lauazymgha ie bolu onay sharua bolmayyn dep túr. Mine, osynday sayasy nauqan bastalyp jatqan kezde bizding 26 jastaghy Pavel Kulagiynimiz op-onay audan әkimi bolyp qonjiya qaldy. Onda da qanday әkim dersiz. Halyqtyng kóz aldyndaghy Astana qalasynyng Almaty audanynyng әkimi!.. Jol bolsyn deymiz, qaytemiz!..
Nege ekeni belgisiz, kýni keshe ghana Kulagin ketti degende, orys-qazaghymyz týgel quanghanday boldyq. Sirә, qazaqtildisi bar, orystildisi bar aqparat qúraldarynyng betindegi dau-damayly maqalalardan sharshap ketken boluymyz kerek. Mәsele Kulaginde emes, ózimizde shyghar dep te oilay bastaghanbyz. Senator bolyp ketse de halyqtyng arasynan alys, tynysh jerge bardy ghoy dep shýkirshilik qyldyq. Az uaqytta onyng atyshuly familiyasy da úmytyla bastaghan. Onyng halyqpen birge Hristosty qarsy alyp túrghan suretin de eshkim salmaytyn bolghan. Baspasózdegi bir-eki súhbaty bolmasa, mýldem úmytylugha ainalghan. Ákeden ozyp úl tuyp, mineky 26 jasynda balasy atyn qayta shyghardy. Astana qalasy kadrdan tapshylyq kóre bastaghan ba, әiteuir audan әkimdigine tal shybyqtay mayysqan bozbalany tandady. Sirә, ol endi alysqa shabatyn shyghar. Al, biz lauazymdy qyzmetker boludyng qanday qiyn ekenin aita bereyik, aita bereyik...
Onyng qayyrmasy әriyne, «Kulagin ketti, Kulagin keldi» degen sóz bolatyn shyghar.

BÚGhAN NE DEYSIZ?
Sәken JYLQAYDAROV, Mәjilis deputaty:
ÁKIMDIK LAUAZYMGhA BARLYQ SATYDAN ÓTKEN ADAMDY QOY KEREK

- Audan әkimin qala, oblys әkimi taghayyndaydy. Almaty audanynyng jas әkimimen birge qyzmet jasamaghandyqtan, júmys istey almaytynday tym jas dep aita almaymyn. Degenmen әkimderding lauazymy kýrdeli, jauapkershiligi mol qyzmet. Óitkeni qala túrghyndaryna qyzmet kórsetu, problemalaryn sheshu, barlyq mekemelermen júmys isteu, auyzbirshilikke shaqyru ýshin mol tәjiriybe boluy kerek. Bilimi men mәdeniyeti, tәrbiyesi, aldyna qoyghan jauapkershiligi, qol astyndaghy qyzmetkerlerine jýkteletin mindetterding barlyghyn dúrys qoya bilumen qatar, qúrylys, jol mәselesi sekildi kýndelikti sharualary bar. Múnday lauazymdy qyzmetke barlyq qyzmet satysynan ótken qyzmetkerdi qoy kerek. Oghan deyin әkim orynbasary bolyp júmys istep, biraz tәjiriybe jinasa, kommunaldyq sharuashylyq qyzmetterde bolsa... Ertengi kýni onyng qyzmetine qatysty súrau bolady. Mәdeniyet, bilim, densaulyq saqtau, jastar sayasatymen qatar, aqsaqaldarmen júmys isteu kerek. Ákim taghayyndau әr kezde әr týrli boluy mýmkin. Onyng barlyghy taghayyndalghan adamnyng qabiletine tikeley baylanysty. Almaty audanynyng jana әkimi jas ta bolsa tәjiriybesi, úiymdastyru qabileti bar shyghar. Eger orynbasar bolyp qyzmet atqarsa, ary qaray júmys istep ketui әbden mýmkin. Men kezinde Taldyqorghan qalasy әkimining birinshi orynbasary boldym. Apparat qyzmetkerlerimen júmys istey jýrip, bosaghan lauazymdargha jastardy taghayyndaugha tyrystyq. Úrpaq sabaqtastyghy demekshi, olar da ýirenip, aldaghy uaqytta lauazymdy qyzmetke dayyn boluy kerek.

Serikbay NÚRGhISAEV, Mәjilis deputaty:
JAS, KÁRI DEMEY BARLYGhYNA MÝMKINDIK BERU KEREK
- Audan, oblys әkimderi sayasy mindetti atqaryp túrghannan keyin qatyp qalghan qaghida joq. Zanda әkimderdi taghayyndaudyng naqty jas mólsheri belgilenbegen. Bireulerding qyzmette jastay kóteriluine mýmkindik bolady. Bireuler egde tartqan shaghynda biyikke shyghady. Qazirgi jaghdayda qala әkimi audannyng júmysy tómendep ketsin dep jas әkimdi taghayyndap otyrghan joq shyghar. Mysaly, men Qyzylorda oblysyn basqarghan tústa Bolatbek Quandyqov otyz jastan asqanda oblys әkimining birinshi orynbasary bolyp taghayyndaldy. Oghan deyin Últtyq bankting oblystyq filialyn basqardy. Jaqsy sarapshy, talantty azamattar basshylyq qyzmetke auaday qajet. Olargha 25 nemese 30 jas dep shekteu qoygha bolmaydy. Jas-kәri demey bәrine mýmkindik beru kerek. Jas әkim alda qyzmette synalady. Onyng kemshiligi bolsa taghayyndaghan qala әkimi halyq aldyndaghy esep bergeninde aita jatar.

"Halyq sózi" gazeti

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1314
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1178
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 918
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1035