Senbi, 4 Mamyr 2024
Janalyqtar 3134 0 pikir 18 Jeltoqsan, 2012 saghat 09:44

QASIYET PEN QASYRET NEMESE 16 JELTOQSANDY AZA TÚTU KÝNINE AYNALDYRGhYSY KELETINDERGE AShYQ HAT

16 jeltoqsan jóninde qazaq qoghamy ekige jarylyp otyr: bireuler «ol kýni Almaty men Janaózende adamdar qyryldy - merekeleuge qaqymyz joq, aza tútayyq!» deydi, endi bireuler «IYә, qyrylghany ras, biraq onyng Tәuelsizdik kýnin atap ótuge qanday qatysy bar?» dep qabaq shytady.

Qazaq qoghamyndaghy keybir qylyqtar men uәjderge qarap, «shynynda da biz Tәuelsizdik qadyryn jete úqpay kelemiz-au» degen oigha mәjbýr bolasyn. Bizding әli kýnge Tәuelsizdik narqy men parqyn qatardaghy nemese ótkinshi jayttarmen salghastyryp, tarazynyng basyna tartyp jiberetinimiz, sony kórsetedi. Jogharyda atalghan jaytqa qarap ta soghan kózimiz jetedi.

IYә, bodandyqtyng búghauynan bosau jolynda talay tarlandar men úl-qyzdarymyz qúrban boldy,tipti qyryldy. Alayda, adamzatta Qasiyetti ajal degen úghym bar, ol qasiyetti maqsat jolynda qúrban bolghandardyng ólimimen ólshenedi. Sol sebepti de ata-babamyz soghysqa attanghan úrpaqtardyng ólmeuin tilegenmen, ajalyna amalsyz kóngen, bas iygen, pir tútqan. Tipti, halyqtyng qaysysynda da Azattyq jolynda sheyt bolghandardy aza tútudan góri,olardyng ólimin qasiyet tútu jolgha qoyylghan.

16 jeltoqsan jóninde qazaq qoghamy ekige jarylyp otyr: bireuler «ol kýni Almaty men Janaózende adamdar qyryldy - merekeleuge qaqymyz joq, aza tútayyq!» deydi, endi bireuler «IYә, qyrylghany ras, biraq onyng Tәuelsizdik kýnin atap ótuge qanday qatysy bar?» dep qabaq shytady.

Qazaq qoghamyndaghy keybir qylyqtar men uәjderge qarap, «shynynda da biz Tәuelsizdik qadyryn jete úqpay kelemiz-au» degen oigha mәjbýr bolasyn. Bizding әli kýnge Tәuelsizdik narqy men parqyn qatardaghy nemese ótkinshi jayttarmen salghastyryp, tarazynyng basyna tartyp jiberetinimiz, sony kórsetedi. Jogharyda atalghan jaytqa qarap ta soghan kózimiz jetedi.

IYә, bodandyqtyng búghauynan bosau jolynda talay tarlandar men úl-qyzdarymyz qúrban boldy,tipti qyryldy. Alayda, adamzatta Qasiyetti ajal degen úghym bar, ol qasiyetti maqsat jolynda qúrban bolghandardyng ólimimen ólshenedi. Sol sebepti de ata-babamyz soghysqa attanghan úrpaqtardyng ólmeuin tilegenmen, ajalyna amalsyz kóngen, bas iygen, pir tútqan. Tipti, halyqtyng qaysysynda da Azattyq jolynda sheyt bolghandardy aza tútudan góri,olardyng ólimin qasiyet tútu jolgha qoyylghan.

Kóshpeli qazaqtaghy islam dinimen astasqan «әruaq» úghymy kóshpendiler ómirinde kóp úshyrasatyndyqtan daghdygha ainalghan osy jaytty qadyr tútudan, qasiyetteuden basqa amaldyng joqtyghynan qúndylyqqa, kiyeli tanymgha ainalghan. Kóshpeli «kshatriylik» qoghamda soghysta qúrban bolatyn topty aldyn ala qasterlep, olardy tiriley pir tútyp, erkeletip, sal-seriletip, sәti kelgende qyrghyngha qarsy qyng demey salatyn bolghan. Al, jek pe jekke shyghatyn batyrlardy tek qana jeke dayyndyqtan, psihologiyalyq әzirlikten ótkizu óz aldyna, oghan onyng әuleti men ruynyng da qúrbandyq jolyna arnayy rәsimmen әzirlengeni tarihymyzda tam-túmdap qana derektelip jatady. Múnday qasiyetti qúrbandyqtyng sony aza tútugha emes - kie tútugha aparghany az emes.

Áriyne, Almaty men Janaózen oqighasynda qaza tapqandardy qúrban emes dey almaymyz. Olar halqymyzdyng qasiyetti bolashaghy ýshin, berekeli býgini jolynda qaza tapty, qalaysha qasiyetti ólim emes?! Al, halqymyzdyng tanymynda qasiyetti ólimdi aza tútudy, el-júrty joyylmaghansha qasiyet tútugha ainaldyru salty ornyqqan. Aza tútu men qasiyet tútu eki basqa nәrse. Biz qasiyetti qúrbandardy mәngi aza tútu kýnin belgileytindey nege  keri tanymgha kóshuge úmtylamyz? Aza tútu men kie tútudy nege shatastyramyz?

Bizding Tәuelsizdik kýnimiz bar. Egemen el boldyq. Biraq tolyq Tәuelsizdikti qalyptastyrmaghan el ekenimiz esimizden shyghyp ketetini taghy bar. Almaty-Jeltoqsan qúrbandarynyng әruaghy qazaqqa Tәuelsizdik kýnin alugha shapaghatshy bolghandaryn eskermeymiz. Al, Janaózen-jeltoqsan qúrbandarynyng әruaghy últqa tiyanaqty Tәuelsizdik kerektigin eske salghan kýn ekenin taghy eskermeymiz. IYә, olar qaza tapty, biylikting bezbýirektigi әshkerelendi. Biraq últtyng qasyreti me? Joq! Ol - Últtyng tәuelsizdik alu jolyndaghy әngimesining bitpegenin kórsetken qasiyetti Tarih sabaghy! Endeshe sol sabaqty biz nege qara jamylghygha ainaldyru jolynda ózeureymiz?

Ras, qazaq tapqan bozdaqtardyng janúyasy men әuleti,tughan jeri ýshin asa zor qayghy! Ony kóterisip, qoldaghanymyz jón. Tipti, oryn alghan oqighanyng sebebi men saldaryn ashugha qoghamnyn,elitanyng kiriskeni maqúl.Jan alysyp, jan berisuge de túrady. Biraq sol isti, oqighany Últtyq Qasyret dengeyine kóteru mәseleni sheshe me?!

Biz azamattyq qayghy men últtyq qasyretti shatastyrsaq - naghyz qayghy sol! HH ghasyr halqymyzdy bir emes eki ret qasyretke úshyratty: biri - Alashorda memleketin qúru men Shyghys Týrkistan týrindegi egemen bolu talpynysy joyyldy; ekinshisi - qazaq halqy ashtyq pen әleumettik qyrylugha úshyrady, býginde elu milliondyq sanmen-aq sapaly elu elding qatarynda emin-erkin bolar edik! Sonda eshbir jeltoqsandyq qúrbandyq bolmas edi! Naghyz qasyret - sol emey, nemene?! Demek, atalmysh azaly kýnderimizding kózi tarihy qasyrette jatqany. Ony kórmesek, bayqamasaq - býgingi әngimemizding týkke túrghysyz bolghany.

Bozdaqtarymyzdyng qanyn Tәuelsizdikpen bәsekelestirsek - naghyz qayghy emes, sananyng sansyrauy sol!  Al,qayghy adamdardyng bir birin ruhany qoldauymen,kótermeleuimen shayylady,joyylady. Al, últtyq qasyret Uaqyt degen dýleymen ghana joyylyp, halyqtyng qauqarymen onalady, onyng qasyret ekendigi de sonda!

Egemendigimizding qadyryn bileyik, halayyq! Tәuelsizdigimizdi tәu eteyik! Óitkeni, ol - últtyq qasyretting kózin joyghan jalghyz ghalamatymyz! Ólgende kórgen úly toyymyz!

Allataghala tәuelsizdik jolynda sheyt bolghan bozdaqtarymyzdyng janyn jannatta etkey! Alash bitkenge, egemen elimizge shapaghatshy bolghay! Tilegimiz ben dúghamyz qabyl bolsyn!

Elimiz egemendik merekesine jeteleytin ertenderge jete bersin! Áumiyn!

Serik Erghaliy

«Abai.kz»

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1109
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1007
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 739
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 856