Júma, 26 Sәuir 2024
Jahan janghyryghy 3228 11 pikir 8 Tamyz, 2022 saghat 13:54

Tayau Shyghys. Gaza. Taghy soghys...

Tayau Shyghys taghy tynysh emes. Qaqtyghys tarihy bir ghasyrgha juyqtaghan Izraili-Palestina arasyndaghy atys-shabys qayta búrq ete qaldy. 

Izrailiding qorghanys ministrligi jaqyn arada Gaza aimaghyndaghy "Islam jihady" úiymynyng ókilderi Izraili aumaghynda jarylys jasauy mýmkin degen aqparattyng baryn aityp, Gazadaghy "Islam jihady" úiymynyng ókilderine әueden soqqy jasady. Soqqy saldarynan úiymnyng soltýstik әskery qanatyn basqaratyn qolbasshy shtaby men birneshe úiym ókilderi jәne beybit túrghyndar opat boldy.

"Islam jihady" Izarilige jauap qatatynyn, soqqy astyna alyp, evreylerding ómirin tozaqqa ainaldyratynyn mәlimdedi. Olar óz operasiyasyn "Birikken front" dep atady. Sebebi Izrailige qarsy shabuylgha tek qana Islam jihady ghana emes, sonymen birge "Áli-Aqsa qorghaushylary", "Demokratiyalyq front" úiymy da qatysty. Al Izraili óz operasiyasyn "Tansәri" dep atady.

Gaza aimaghynan Izrailige 1100 zymyran jiberilgeni, onyng 96 payyzyn "Temir kýmbez" zymyrangha qarsy jýiesi qaghyp týsirgeni aityluda. Atylghan zymyrannyng 180 danasy Izraili aumaghyna jetpey, Gazanyng shekarasy men eldi-mekenderinde jarylghan. Zymyran soqqysynan Izraili jerinde qaza tapqandar joq. Eki adamnyng jaraqat alghany jәne birneshe adamgha psihologiyalyq kómek kórsetilgeni aityluda.

Izraili shabuylynan Gaza aimaghynda 44 adam qaza tapqan. Jýzdegen adam jaraqat alyp, ondaghan ghimarat joyylghan. Izraili shabuylgha úshaq, soqqy jasaushy drondar men artilleriyalyq qondyrghylardy qoldanuda. HAMAS-tyng baqylau beketterine de shabuyl jasalghan, alayda HAMAS әskery is-qimyldargha qatyspady.

HAMAS-tyng әskery qaqtyghysqa qatyspau sebebin birneshe sebeppen týsindiruge bolady. 2021 jyly, mamyr aiynda HAMAS pen Izraili arasynda 11 kýnge sozylghan qaqtyghys boldy. HAMAS ózining jengenin mәlimdese, Izraili óz jenisi jayly habarlady. HAMAS jiyntyghy 6 myngha juyq zymyran jiberdi, onyng jýzden astam zymyrany Izraili ghimarattaryna núqsan keltirdi. Onyng ishinde әuejaylar, úshu alandary, qala kósheleri men túrghyn ýiler, jaghajaylar bar bolatyn. "HAMAS ózining zymyran qoryn tauysty jәne ony toltyrugha úzaq uaqyt kerek" deydi sarapshylar. Sondyqtan da ol qaqtyghystargha qatysugha әzirge niyetti emes. HAMAS, Izraili jәne Mysyr arasynda ýshjaqty kelisim jasalyp, qaqtyghys ayaqtalghan bolatyn.

"Islam jihady" men Izraili arasynda da úrysty toqtatu turaly kelisim jasaldy. Kelisimdi jasaugha Mysyr mýddeli boldy. Nege Mysyr? Sebebi Gaza aimaghy tek qana eki elmen shektesedi. Biri Izraili, biri Mysyr. Gazadaghy әleumettik jaghdaydyng nasharlauy Mysyrdyng Gazamen shektesetin aumaghynda da jaghdaydy kýrdelendire týsui mýmkin. Izraili men Gaza arasyndaghy qaqtyghysty toqtatugha Mysyrdyng ýnemi mýddeli bolatyny da sondyqtan.

Izarili men "Islam jihady" arasynda jasasqan kelisim búzyluy yqtimal. Oghan taraptardyng kelisim erejelerin ústanbay, bir-birin atqylaudy toqtatpauy sebepker bolmaq.

Abai.kz

11 pikir